Pimavanserin อีกทางเลือกสำหรับ Parkinson’s disease psychosis

ภาวะวิกลจริตและประสาทหลอนในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน (Parkinson’s disease psychosis; PDP) เป็นภาวะที่พบได้มากในโรคพาร์กินสัน อาการที่พบได้ คือ เห็นภาพหลอน การรับรู้ความจริงผิดไป ประสาทหลอนและหลงผิด โดยพยาธิสภาพเชื่อว่าเกิดจากการกระตุ้น dopamine receptor ในระบบลิมบิค (limbic system) ซึ่งเป็นระบบที่กระตุ้นอาการเชิงบวก (positive symptoms) คล้ายการเกิดโรคจิตเภท ภาวะ PDP ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต ความพิการ และอัตราเสียชีวิตที่เพิ่มมากขึ้น โดย pimavanserin (5-HT2A inverse agonist atypical antipsychotics) เป็นยาที่ได้รับข้อบ่งใช้เพื่อรักษา PDP ซึ่งล่าสุดมีการศึกษาในรูปแบบ non-inferiority trials รายงานในการประชุม International Congress of Parkinson’s Disease and Movement Disorders (MDS) ค.ศ. 2024 เปรียบเทียบระหว่างการรับประทาน pimavanserin 34 มิลลิกรัม กับ quetiapine 25-200 มิลลิกรัม พบว่าผู้ป่วย PDP ที่ได้รับ pimavanserin และ quetiapine มีคะแนน Assessment of Positive Symptoms (SAPS)-PD ลดลง 9.64 และ 8.37 ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบจาก baseline ของคนไข้ได้ที่ 56 วันหลังการรักษา (แตกต่างระหว่างกลุ่ม 1.27 คะแนน, 95% CI = -2.77, -0.24 และมี upper bound 95% CI ต่ำกว่า prespecified margin ที่ 0.9) แสดงให้เห็นว่าประสิทธิภาพของ pimavanserin ไม่ได้ด้อยไปกว่า quetiapine ในผู้ป่วย PDP นอกจากนี้ผลลัพธ์อื่น ๆ เช่น ปัญหาทางจิต ปัญหาการนอนหลับและอาการง่วงนอนในเวลากลางวัน รวมถึงความปลอดภัยในกลุ่มที่ได้รับ pimavanserin ยังมีแนวโน้มที่ดีกว่าอีกด้วย อย่างไรก็ตามผู้ป่วยที่ได้รับ quetiapine มีระยะที่เริ่มเห็นผลการรักษา (onset) ภายใน 1-2 วัน ในขณะที่ pimavanserin ต้องรอผลการรักษาภายใน 1-2 สัปดาห์

ทั้งนี้การใช้ยารักษา PDP ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาต้านโรคจิตกลุ่มเก่า (typical antipsychotics) เนื่องจากทำให้เกิดการยับยั้ง dopamine D2 receptor ที่ striatum ทำให้อาการของโรคพาร์กินสันแย่ลง รวมทั้งลดผลของยา levodopa (L-Dopa) หรือยารักษาโรคพาร์กินสันที่กระตุ้น dopamine receptor จึงแนะนำการใช้ยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่ (atypical antipsychotics) เนื่องจากยับยั้ง dopamine D2 receptors น้อยกว่า ซึ่ง pimavanserin ได้รับการขึ้นทะเบียนจากองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกาเพื่อรักษาอาการทางจิตเวชในผู้ป่วยพาร์กินสันตั้งแต่ ค.ศ. 2016

เอกสารอ้างอิง

1. ทวนธน บุญลือ. ยาใหม่สำหรับภาวะโรคจิตในโรคพาร์กินสัน : Pimavanserin. ว. เภสัชศาสตร์อีสาน 2561; 14(2):26-34

2. Heim B, Peball M, Krismer F, Djamshidian A, Seppi K. Pimavanserin: A truly effective treatment for Parkinson’s disease psychosis? a review of interventions. Neuropsychiatr Dis Treat. 2023; 19:1303-1312.

3. Isaacson SH, Coate B, Norton J, Stankovic S. Blinded SAPS-PD assessment after 10 weeks of pimavanserin treatment for Parkinson’s disease psychosis. J Parkinsons Dis. 2020; 10(4):1389-1396.

4. Medscape. Pimavanserin a Better Option for Parkinson’s Psychosis? [internet]. 2024 [cited 2024 Oct 15]. Available from: https://www.medscape.com/viewarticle/pimavanserin-better-option-parkinsons-psychosis-2024a1000ij4.