จากที่มีการเพิ่มเติมรายละเอียดของการใช้ฟ้าทะลายโจรเพื่อบรรเทาอาการของโรคหวัดและการใช้เพื่อรักษาโรคโควิด-19 ในประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564 เมื่อวันที่ 4 มิถุนายน 2564 และมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป (ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 138 ตอนพิเศษ 120 ง วันที่ 4 มิถุนายน 2564 หน้า 46 - 47) โดยมีรายละเอียดดังนี้
(1-2)
ภาพจาก :
https://media.nationthailand.com/uploads/images/contents/w1024/2021/04/u15czb2njguzwJa9Tfqa.jpg?x-image-process=style/md
ยาสารสกัดผงฟ้าทะลายโจร ที่มี andrographolide ไม่น้อยกว่าร้อยละ 4 โดยน้ำหนัก (w/w)
รูปแบบยา: ยาแคปซูล (Capsule) ยาเม็ด (Tablet)
บัญชี 1(1.1)*
เงื่อนไข
- ใช้สำหรับบรรเทาอาการของโรคหวัด (common cold) เช่น ไอ เจ็บคอ น้ำมูกไหล มีไข้
- รับประทานในขนาดยาที่มีปริมาณ andrographolide 60 - 120 มิลลิกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 3 ครั้ง
ยาสารสกัดจากฟ้าทะลายโจร
รูปแบบยา: ยาแคปซูล (Capsule) ยาเม็ด (Tablet)
ไม่ระบุบัญชี* (สั่งจ่ายโดยแพทย์เวชกรรม เนื่องจากโรคโควิด 19 ต้องได้รับการวินิจฉัยโดยแพทย์)
เงื่อนไข
- ใช้กับผู้ป่วยโรคโควิด 19 ที่มีความรุนแรงน้อย เพื่อลดการเกิดโรคที่รุนแรง
- เฉพาะผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปที่มีการควบคุมปริมาณ andrographolide
- รับประทานในขนาดยาที่มีปริมาณ andrographolide 180 มิลลิกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 3 ครั้ง
- ใช้ได้โดยผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม
- มีการติดตามประเมินประสิทธิผลและความปลอดภัยหลังการใช้อย่างเป็นระบบ
ยาจากผงฟ้าทะลายโจร
รูปแบบยา: ยาแคปซูล (Capsule) ยาเม็ด (Tablet)
ไม่ระบุบัญชี*** (สั่งจ่ายโดยแพทย์เวชกรรม เนื่องจากโรคโควิด 19 ต้องได้รับการวินิจฉัยโดยแพทย์)
เงื่อนไข
- ใช้กับผู้ป่วยโรคโควิด 19 ที่มีความรุนแรงน้อย เพื่อลดการเกิดโรคที่รุนแรง
- เฉพาะผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปที่มีการควบคุมปริมาณ andrographolide
- รับประทานในขนาดยาที่มีปริมาณ andrographolide 180 มิลลิกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 3 ครั้ง
- ใช้ได้โดยผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม
- มีการติดตามประเมินประสิทธิผลและความปลอดภัยหลังการใช้อย่างเป็นระบบ
*** รายการยาจากสมุนไพรที่เป็นเภสัชตำรับโรงพยาบาล (รพ.) ที่ได้รับการยกเว้นตามกฎหมาย หรือเป็นไปตามโครงการที่ได้รับอนุมัติโดยคณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร ประกอบด้วยบัญชีย่อย 3 บัญชี ได้แก่ บัญชี 1 บัญชี 2 และบัญชี 3
(3)
บัญชี 1 หมายความว่า รายการยาที่ใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาสุขภาพ มีหลักฐานที่สนับสนุนการใช้ตามสรรพคุณ หรือข้อบ่งใช้ (indication) มีประสบการณ์การใช้ในประเทศไทยอย่างพอเพียง สามารถใช้ในสถานพยาบาล โดยแบ่งเป็น
- ไม่มีเงื่อนไขการใช้
- มีเงื่อนไขการใช้ เช่น คุณสมบัติของแพทย์ผู้สั่งใช้ ระดับสถานพยาบาล
บัญชี 2 หมายความว่า รายการยาที่ต้องใช้โดยแพทย์แผนไทย หรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจากผู้อำนวยการของสถานพยาบาลนั้นๆ โดยใช้องค์ความรู้การแพทย์แผนไทย มีลักษณะดังนี้
- อาศัยการวินิจฉัยและพิจารณาสั่งใช้ยาโดยใช้องค์ความรู้การแพทย์แผนไทย
- เป็นยาที่ใช้ตามสรรพคุณการแพทย์แผนไทย
- มีหลักฐานสนับสนุนการใช้ตามสรรพคุณ หรือข้อบ่งใช้ที่ค่อนข้างจำกัด
- สถานพยาบาลต้องมีระบบกำกับประเมินและตรวจสอบการใช้ยา โดยต้องเก็บข้อมูลการใช้ยาเหล่านี้เพื่อตรวจสอบในอนาคต
บัญชี 3 หมายความว่า รายการยาสำหรับโครงการพิเศษของหน่วยงานของรัฐ มีองค์ประกอบต่อไปนี้
- มีหน่วยงานรับผิดชอบทั้งโครงการและงบประมาณ
- นำเสนอร่างโครงการเป็นลายลักษณ์อักษร
- ระบุรายละเอียดของโครงการ
มีวัตถุประสงค์
วิธีการดำเนินโครงการ
กำหนดระยะเวลาเริ่มต้น-สิ้นสุดโครงการชัดเจน
มีการกำหนดวิธีใช้ยา
มีแนวทางการติดตามประเมินผลการใช้ยา
เบื้องต้นจะเห็นว่า สารสกัดจากฟ้าทะลายโจรและผงฟ้าทะลายโจร ในขนาดและวิธีการใช้ที่ระบุตามประกาศฯ สามารถใช้เพื่อการรักษาโรคโควิด-19 ที่มีความรุนแรงน้อยในรายที่มีการติดเชื้อแล้วเพื่อลดการเกิดโรคที่รุนแรงได้ แต่ยังไม่มีการรายงานว่าสามารถใช้เพื่อการป้องกันโรคได้ จึงไม่ควรซื้อมากักตุน อย่างไรก็ตาม คาดว่าข้อมูลต่างๆ ยังอยู่ในระหว่างการศึกษาและวิจัยอย่างเร่งด่วน ซึ่งยังคงต้องติดตามรายละเอียดอย่างใกล้ชิด หากมีความคืบหน้าเพิ่มเติม ทางสำนักงานข้อมูลสมุนไพรจะรีบนำมาแจ้งให้ทุกท่านทราบค่ะ
ท่านสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับฟ้าทะลายโจรกับโรคโควิด-19 ได้ตาม Link ในเอกสารอ้างอิงด้านล่างค่ะ(4-5)
เอกสารอ้างอิง
- มีผลใช้บังคับแล้ว!! ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564 [อินเทอร์เน็ต].ศูนย์ข้อมูลข่าวสารด้านเวชภัณฑ์ กระทรวงสาธารณสุข; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 11 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://dmsic.moph.go.th/index/detail/8663.ฬhttp://dmsic.moph.go.th/index/detail/8663
- ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564 [อินเทอร์เน็ต]. คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 11 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/E/120/T_0046.PDF
- ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร พ.ศ. 2564 [อินเทอร์เน็ต]. คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 14 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/E/103/T_0060.PDF
- นพมาศ สุนทรเจริญนนท์. ฟ้าทะลายโจร สามารถนํามาใช้ในสถานการณ์ COVID-19 ระบาด ได้จริงหรือ? [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 11 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://pharmacy.mahidol.ac.th/knowledge/files/0484.pdf
- นพมาศ สุนทรเจริญนนท์. บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน: ฟ้าทะลายโจร ยังไม่มีหลักฐานป้องกันรักษาโควิด-19 โคโรน่าไวรัสได้ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 11 มิ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/484/%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A3-%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%94-19/
