สวัสดีครับ คุณแม่ผมป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และไขมันในเลือดสูง คุณหมอจ่ายยาดังนี้.- 1.HERBESSER R100 Diltiazem HCI 100mg 2.MADIPLOT 20mg 3.Prenolol50(Atenolol50mg) 4.Folic acid 5mg รับประทานยาแล้วมีอาการขาบวมตั้งแต่ใต้เข่าหน้าและเท้า ไม่ทราบว่าเป็นอาการข้างเคียงของยา มีทางแก้ไขอย่างไรบ้างคับ

คำตอบ

อาการขาบวมเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุเช่น การนั่งนาน การติดเชื้อ การเกิดหลอดเลือดอุดตัน โรคไต และอาการข้างเคียงจากการใช้ยา การประเมินอาการขาบวมจำเป็นต้องอาศัยการซักประวัติและพิจารณาลักษณะโดยละเอียด แต่อย่างไรก็ตามหากพิจารณาในด้านผลจากยา พบว่ายา calcium channel blockers กลุ่ม dihydropyridines เช่น manidipine (Madiplot) อาจจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดขาบวมได้ เนื่องจากยาในกลุ่มนี้มีฤทธิ์ขยายหลอดเลือดและทำให้เกิดการบวมอวัยวะส่วนปลาย เช่น บวมที่ขา-เท้า และข้อเท้าบวมได้ โดยมีรายงานการเกิดอาการข้างเคียงดังกล่าวได้ 1-10% นอกจากนี้ยาอีกชนิดที่อาจทำให้เกิดการบวมที่อวัยส่วนปลายได้เช่นกันคือ ยา diltiazem ซึ่งเป็นยา calcium channel blocker ในกลุ่ม non-dihydropyridines โดยมีรายงานการเกิดอาการข้างเคียงดังกล่าวได้ประมาณ 4.6 - 8% และมีข้อมูลรายงานว่าการใช้ยากลุ่ม dihydropyridines ร่วมกับ non-dihydropyridines จะสามารถพบการบวมเพิ่มขึ้นมากกว่าการใช้ยาเพียงชนิดเดียว ในกรณีได้รับการประเมินอย่างแน่ชัดว่าอาการบวมมีสาเหตุจากยาอาจจำเป็นต้องพิจารณาเปลี่ยนยา ดังนั้นในกรณีดังกล่าวแนะนำให้ผู้ป่วยไปพบแพทย์หรือเภสัชกรยังสถานพยาบาลที่ได้รับยาเพื่อประเมินสาเหตุโดยละเอียดและไม่แนะนำให้หยุดยาเอง Key word: peripheral edema, ankle edema, calcium channel blocker

Reference:
1. Handler J. Dihydropyridine/Nondihydropyridine Calcium Channel Blocker Combination Therapy. The journal of clinical hypertension 2005; 7: 50-3.
2. Manidipine.In: DRUGDEX System [database on the internet]. Ann Arbor (MI): Truven Health Analytics; 2014[cited 10 Jan 2014]. Available from: www.micromedexsolutions.com.
3. Diltiazem. .In: DRUGDEX System [database on the internet]. Ann Arbor (MI): Truven Health Analytics; 2014[cited 10 Jan 2014]. Available from: www.micromedexsolutions.com.

Keywords:
-