ถ้าวางแผนจะตั้งครรภ์ ควรหยุดใช้ statins ก่อนหรือไม่ และหยุดนานเท่าไหร่จึงจะปลอดภัย

คำตอบ

ยาลดไขมันในเลือดกลุ่ม statins มีข้อห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์และสตรีระหว่างให้นมบุตรเนื่องจากผลการศึกษาในอดีตพบว่าการใช้ statins ขนาดสูงส่งผลต่อความพิการของทารกในสัตว์ทดลอง และการลดระดับคลอเรสโตรอลอาจมีผลต่อการสร้างและพัฒนาเยื่อหุ้มเซลล์ที่สร้างอวัยวะของตัวอ่อน ในปี 2021 องค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา (USFDA) ได้มีการทบทวนข้อมูลด้านความปลอดภัยของ statins เปรียบเทียบกับประโยชน์ที่ได้รับ ซึ่งจากการศึกษาแบบวิเคราะห์อภิมาน (meta-analysis) หลายการศึกษาที่นำข้อมูลมาจาก การทดลองแบบสุ่ม (randomized trial) ได้แสดงให้เห็นถึงประโยชน์ของ statins ในการป้องกันภาวะจากโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการศึกษาเชิงสังเกต (observational studies) แสดงให้เห็นว่าการใช้ statins ไม่ได้เพิ่มความเสี่ยงของความพิการแต่กำเนิด จึงได้ถอนข้อห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์และสตรีระหว่างให้นมบุตร อย่างไรก็ตามแนวทางการรักษาปัจจุบันของ European Society of Cardiology (ESC 2024) ยังคงแนะนำให้หยุดการใช้ยากลุ่ม statins 1–2 เดือนก่อนวางแผนตั้งครรภ์ หรือหยุดใช้ทันทีเมื่อทราบว่ากำลังตั้งครรภ์อยู่ ผู้หญิงมีครรภ์บางรายอาจมีการพิจารณาให้ใช้ได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงสูงมากต่อการเกิดภาวะผิดปกติจากโรคหัวใจและหลอดเลือดในช่วงตั้งครรภ์ เช่น ผู้ป่วยที่มีประวัติ familial hypercholesterolemia หรือผู้ที่มีอาการของโรคหัวใจและหลอดเลือด อย่างไรก็ตามแพทย์ผู้ประเมินจำเป็นต้องพิจารณาโทษและประโยชน์ของการใช้ statin ในผู้ป่วยเฉพาะแต่ละราย

Reference:
1. USFDA. FDA requests removal of strongest warning against using cholesterol-lowering statins during pregnancy; still advises most pregnant patients should stop taking statins. [internet]. 2022 [cited 2024 Oct 15]. Available from: https://www.fda.gov/drugs/fda-drug-safety-podcasts/fda-requests-removal-strongest-warning-against-using-cholesterol-lowering-statins-during-pregnancy
2. Koppen L. What data supported the removal of the pregnancy contraindication from statin labeling?. Drug information group. [internet]. 2021 [cited 2024 Oct 15]. Available from: https://dig.pharmacy.uic.edu/faqs/2021-2/december-2021-faqs/what-data-supported-the-removal-of-the-pregnancy-contraindication-from-statin-labeling/
3. Lewek J, Bielecka-Dąbrowa A, Toth PP, Banach M. Dyslipidaemia management in pregnant patients: a 2024 update. Eur Heart J Open. 2024;4(3):oeae032.

Keywords:
statins, ยาลดไขมัน, ตั้งครรภ์