Ibuprofen ขนาดสูง (≥2,400 มิลลิกรัม/วัน) เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด

Ibuprofen เป็นยาบรรเทาอาการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (non-steroidal anti-inflammatory drug; NSAID) ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้าง prostaglandins โดยยับยั้งเอนไซม์ cyclooxygenase (COX) ทั้ง COX-1 และ COX-2 จัดเป็น non-selective NSAID ถึงแม้บางการศึกษาที่เป็นแบบ in vitro จะแสดงถึงความชอบที่จะยับยั้ง COX-2 มากกว่า COX-1 ก็ตาม ยานี้ใช้บรรเทาอาการปวดและอาการอักเสบในโรคข้ออักเสบต่างๆ

เมื่อเร็วนี้ องค์กร EMA (European Medicines Agency) โดยคณะกรรมการ PRAC (EMA’s Pharmacovigilance Risk Assessment Committee) ได้ทบทวนข้อมูลด้านความปลอดภัยในการใช้ ibuprofen และมีความเห็นว่า ibuprofen ขนาดสูง (≥2,400 มิลลิกรัม/วัน) เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular risk) ได้ อย่างไรก็ตามความเสี่ยงเพิ่มเพียงเล็กน้อยเท่านั้นใกล้เคียงกับ COX-2 inhibitors และ diclofenac (ดูข้อมูลเรื่อง “Diclofenac กับความเสี่ยงต่อ cardiovascular thrombotic events” ใน “ข่าวยา” ประจำสัปดาห์ที่ 1 เดือน พฤศจิกายน ปี 2556) อีกทั้งยังมีความเห็นว่า ibuprofen ขนาดสูงยังมีประโยชน์เหนือความเสี่ยงยกเว้นในผู้ป่วยบางรายเท่านั้น จึงมีข้อแนะนำสำหรับผู้สั่งจ่ายยา ibuprofen (บางประเทศรวมถึง dexibuprofen ซึ่งยานี้ขนาด 1,200 มิลลิกรัม/วัน เทียบเท่ากับ ibuprofen ขนาด 2,400 มิลลิกรัม/วัน) ดังนี้

• หลีกเลี่ยงการให้ยาในขนาดสูง กล่าวคือ ≥2,400 มิลลิกรัม/วัน ในผู้ที่มีโรคหรือความผิดปกติเหล่านี้

- ischaemic heart disease

- peripheral arterial disease

- cerebrovascular disease

- congestive heart failure ระดับ NYHA II-III (ตาม New York Heart Association classification)

- uncontrolled hypertension

• ให้มีการทบทวนแผนการรักษาใหม่เมื่อผู้ป่วยที่มีภาวะดังกล่าวข้างต้นและอยู่ระหว่างได้รับยาในขนาดสูงมาพบแพทย์ตามนัดครั้งต่อไป

• กรณีที่จะใช้ ibuprofen เป็นเวลานาน ก่อนเริ่มให้การรักษาควรพิจารณาอย่างรอบคอบถึงประโยชน์และความเสี่ยงโดยเฉพาะหากต้องใช้ในขนาดสูงกับผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิด cardiovascular events (เช่น ผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคเบาหวาน ผู้ที่สูบบุหรี่)

• ย้ำเตือนอีกครั้งถึงข้อห้ามใช้ ibuprofen ในผู้ที่มีภาวะ heart failure ระดับรุนแรง

การใช้ ibuprofen ขนาดไม่เกิน 1,200 มิลลิกรัม/วัน จะไม่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด การใช้ในขนาดเกิน 1,200 มิลลิกรัม/วัน แต่ไม่ถึง 2,400 มิลลิกรัม/วัน จะเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดหรือไม่นั้นข้อมูลมีจำกัดจึงยังไม่อาจสรุปได้

ในช่วงเวลาที่ใกล้เคียงกันนี้ องค์กร Health Canada ได้มีการทบทวนความปลอดภัยในการใช้ ibuprofen ขนาดสูงกับการเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดเช่นเดียวกัน พร้อมทั้งมีคำเตือนออกมาคล้ายกับของ EMA

อ้างอิงจาก:

(1) High-dose ibuprofen (≥2,400mg/day): small increase in cardiovascular risk. Drug Safety Update volume 8 issue 11 June 2015:2; (2) Summary safety review (from Health Canada) - prescription oral ibuprofen (non-steroidal anti-inflammatory drug) - risk of serious heart and stroke adverse events at high doses. http://www.hc-sc.gc.ca/dhp-mps/medeff/reviews-examens/ibuprof-eng.php