-สามารถใช้ Gemfibrozil 1200 mg ac OD ได้หรือไม่เพื่อความสะดวกในการบริหารยาสำหรับคนไข้ -ข้อมูลยาให้ devived dose bid ac เพราะอะไรค่ะ

คำตอบ

เนื่องจาก gemfibrozil มีกลไกการออกฤทธิ์โดยเพิ่ม VLDL clearance โดยการกระตุ้นการทำงานของ lipoprotein lipase ของเซลล์บุผนังหลอดเลือด และ จับกับ  PPAR-alpha ซึ่งจะเพิ่มการออกซิเดชั่นของ fatty acid (ช่วยลดระดับ triglycerides) และเพิ่ม apoproteins A1 และ A (ช่วยเพิ่ม HDL) [1] ยานี้มี plasma half life ที่สั้น คือ 1.5 ชั่วโมง [2] ดังนั้นการกำจัดยาออกจากกระแสเลือดจึงคาดว่าจะใช้เวลาประมาณ 7.5-10.5 ชั่วโมง (5-7 half-life) หรือไม่เกินครึ่งวัน ดังนั้นยารูปแบบ immediate-releaseนี้จึงจำเป็นต้องบริหารยาวันละ 2 ครั้งเพื่อให้ยาสามารถออกฤทธิ์ได้อย่างต่อเนื่อง สำหรับการรวบมื้อยา gemfibrozil รูปแบบ immediate release เหลือวันละครั้งโดยเพิ่มขนาดยาเป็นสองเท่านั้นยังไม่พบข้อมูลการศึกษาที่แสดงประสิทธิภาพของวิธีการดังกล่าว แต่พบข้อมูลของการรับประทาน gemfibrozil ขนาด 1200 mg วันละ 1 ครั้ง (รูปแบบ extended release - Lopid SR ซึ่งไม่ได้ขึ้นทะเบียนยาในประเทศไทย) มีผลลดระดับ triglyceride และ low-density lipoprotein cholesterol และ เพิ่มระดับ high-density lipoprotein cholesterol ไม่แตกต่างกับกลุ่มที่ใช้ยารูปแบบ immediate release ขนาด 600 mg วันละ 2 ครั้ง (Lopid) [3] ดังนั้นเมื่อพิจารณาจากข้อมูลที่มีในขณะนี้อาจคาดการณ์ได้ว่าหากรวบมื้อยารูปแบบ immediate release ให้รับประทานวันละครั้งอาจมีแนวโน้มทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลงได้จากการที่ระดับยาในกระแสเลือดที่ไม่ต่อเนื่อง ดังนั้นหากแพทย์พิจารณาว่ามีความจำเป็นต้องจัดการมื้อยาด้วยวิธีดังกล่าว สามารถทำได้แต่ควรติดตามระดับไขมันในเลือดและอาการข้างเคียงที่อาจพบบ่อยของ gemfibrozil เช่น อาหารไม่ย่อยหรือปวดแน่นท้อง (dyspepsia) รวมถึงปวดเมื่อยกล้ามเนื้อเพื่อพิจารณาปรับหรือเปลี่ยนชนิดยาตามความจำเป็นต่อไป หรือเภสัชกรอาจแนะนำแพทย์ให้พิจารณาเปลี่ยนชนิดยาลดระดับ triglyceride ในเลือด เช่น fenofibrate ที่บริหารยาวันละ 1 ครั้ง และ สามารถลด LDL-C, Total-C, TG และ Apo B รวมถึงยังสามารถเพิ่ม HDL-C ในผู้ป่วยโรคไขมันแบบ primary หรือ mixed dyslipidemia [4] และในงานวิจัยอีกฉบับพบว่า fenofibrate สามารถลด total cholesterol, LDL และ triglycerides รวมถึงเพิ่ม HDL ได้มากกว่า gemfibrozil อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในคนไข้โรค coronary heart disease ที่มี LDL สูงกว่า 130 mg/dl หรือ triglyceride มากกว่าเท่ากับ 200 mg/dl ที่เคยได้รับ gemfibrozil 600 mg วันละ 2 ครั้งก่อนหน้าอย่างน้อย 3 เดือน. [5]

Reference:
Monica Valentovic. Gemfibrozil. xPharm: The Comprehensive Pharmacology Reference. 2007: 1-5.

Gemfibrozil. In: In Depth Answers [database on the Internet]. Greenwood Village (CO): IBM Corporation; 2022 [cited 2022 Nov 22]. Available from: www.micromedexsolutions.com. Subscription required to view

Gotto AM Jr, Breen WJ, Corder CN, Dunn JK, Goldberg A, Knopp RH, Schrott H, Sprecher D. Once-daily, extended-release gemfibrozil in patients with dyslipidemia. The Lopid SR Work Group I. Am J Cardiol. 1993 May 1;71(12):1057-63.

Fenofibrate. In: In Clinical Effects [database on the Internet]. Greenwood Village (CO): IBM Corporation; 2022 [cited 2022 Nov 24]. Available from: www.micromedexsolutions.com. Subscription required to view

Packard KA, Backes JM, Lenz TL, Wurdeman RL, Destache C, Hilleman DE. Comparison of gemfibrozil and fenofibrate in patients with dyslipidemic coronary heart disease. Pharmacotherapy. 2002 Dec;22(12):1527-32.

Keywords:
gemfibrozil