อยากถามว่า ตอนนี้อายุ 34 เพศ ญ ตรวจพบระดับน้ำตาลในเลือดที่144-167 ระดับน้ำตาลสะสม 8.7 - 7.4 - 7.2 ลดลงตามลำดับ จากการควบคุมอาหารและออกกำลังกาย แต่ตอนนี้คุณหมอสั่งยา Metformin 500 mg. หลังอาหารเช้า 1 เม็ด อยากทราบว่า การทานยามีผลดีและผลเสียอย่างไรบ้างค่ะ ถ้าไม่ทานจะเป็นอะไรมั้ย และถ้าทานไปนานๆจะมีผลเสียอย่างไร

คำตอบ

Metformin เป็นยาที่มีฤทธิ์ในการลดน้ำตาลในเลือด โดยกลไกเกี่ยวข้องกับการลดการสร้างน้ำตาลที่ตับ ลดการดูดซึมของกลูโคสที่ลำไส้ และเพิ่มความไวของเนื้อเยื่อต่ออินซูลิน ข้อดีของยา metformin คือเป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการลดระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในระดับที่ดีเมื่อเปรียบเทียบกับยาเบาหวานกลุ่มอื่นๆ โดยสามารถลดน้ำตาลในเลือดประมาณ 50% และ ลดน้ำตาลสะสม 1.5-2% metformin ถูกจัดให้เป็นยาทางเลือกแรกในการรักษาเบาหวานและเป็นยาที่ควรเลือกใช้ในผู้ที่มีภาวะอ้วนร่วมด้วยเนื่องจากมีผลให้น้ำหนักลดได้ metformin เป็นยาที่ไม่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและเป็นยาเบาหวานที่มีโอกาสทำให้เกิดอาการข้างเคียงน้ำตาลในเลือดตกน้อยมากเมื่อเทียบกับยากลุ่มอื่น ข้อเสียของยา metformin ค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับยาตัวอื่น โดยอาการข้างเคียงจากยา metformin ที่อาจเกิดได้ เช่น อาการในระบบทางเดินอาหาร (คลื่นไส้ ไม่สบายท้อง ท้องเสีย) พบได้ประมาณ 1-30% ซึ่งส่วนใหญ่จะไม่รุนแรงและเกิดพียงชั่วคราว และแก้ไขด้วยการค่อยๆ ปรับเพิ่มขนาดยา metformin อาจทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด ซึ่งเกิดน้อยมาก ผู้ที่ไม่สามารถควบคุมน้ำตาลในเลือดได้โดยออกกำลังกายหรือควบคุมอาหาร ก็ควรเริ่มรับประทานยาเบาหวาน เนื่องจากหากระดับน้ำตาลในเลือดสูงนานๆ จะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่อวัยวะต่างๆ ได้ เช่น ตาไต หรือหลอดเลือดส่วนปลาย โดยสรุปแล้วยา metformin เป็นยาที่ค่อนข้างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพดีในการลดระดับน้ำตาลในเลือดเมื่อเทียบกับยาเบาหวานตัวอื่น หากผู้ป่วยยังไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เข้าสู่ระดับปกติได้ก็แนะนำให้รับประทานยาดังกล่าว Key words: metformin, efficacy, side effect, diabetes

Reference:
1. Tandon VR. Meformin therapy: Benefits beyond glycemic control. Int J Diab Dev Ctries 2007; 27(1): 1-4.
2. Panicker GK, Karnad DR, Salvi V, Kothari S. Cardiovascular risk of oral antidiabetic drug: current evidene and regulatory requirements for new drugs. J Assoc Physicians India 2012; 60: 56-61
3. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes-2013. Diabetes Care 2013; 36 (suppl 1): S11-S66.

Keywords:
-