dexamethasone acetate tablets คือ ยา อะไร ชาวบ้านซื้อกินกันหลายคน เพราะผู้ขายบอกว่ากินแล้วรักษาอาการปวด และช่วยให้เจริญอาหาร เป็นยาจากประเทศจีน

คำตอบ

Dexamethasone เป็นยากลุ่ม steroid ซึ่งยาดังกล่าวจัดอยู่ในประเภทยาควบคุมพิเศษ ยาควบคุมพิเศษคือ ยาแผนปัจจุบันที่ก่อให้เกิดอันตรายได้ง่ายแม้จะใช้อย่างถูกต้อง ยานี้จึงต้องผ่านการควบคุมดูแลการใช้จากแพทย์โดยใกล้ชิด แพทย์แผนปัจจุบันเท่านั้นที่มีอำนาจสั่งจ่ายยาควบคุมพิเศษ ยาดังกล่าวจะจำหน่ายได้ใน โรงพยาบาล คลินิกแพทย์ หรือร้านยาที่มีใบอนุญาตเฉพาะ เท่านั้น Dexamethasone มีฤทธิ์ในการลดอักเสบและกดภูมิคุ้มกัน มีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์หลายอย่าง ใช้กับโรคที่มีอาการรุนแรง เช่น อาการแพ้ที่เกิดรุนแรง ใช้ลดการอักเสบต่างๆ รวมถึงข้ออักเสบรุนแรง ใช้กดภูมิคุ้มกันในโรคภูมิต้านตนเอง เป็นต้น เนื่องจากยาดังกล่าวมีฤทธิ์บรรเทาการอักเสบได้ดี ทำให้มีการนำไปใช้เป็นยาแก้ปวดและอักเสบ และอาจมีการลักลอบผสม dexamethasone ในยาบางชนิด เช่น ยาลูกกลอน ยาต้ม ยาหม้อ การนำ ยานี้มาใช้เป็นเพื่อช่วยเจริญอาหารเป็นการนำมาใช้ที่ไม่เหมาะสมอย่างมากเนื่องจาก dexamethasone ไม่มีข้อบ่งดังกล่าว และยานี้ยังสามารถทำให้เกิดอาการข้างเคียงที่รุนแรงกับร่างกายในทุกระบบ เช่น 1. เกิดการติดเชื้อ เนื่องยามีฤทธิ์กดภูมิคุ้มกันของร่างกาย ทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และโดยเฉพาะอย่างยิ่งเชื้อราได้ง่าย 2. กดการหลั่งฮอร์โมนภายในร่างกาย การให้สเตียรอยด์ขนาดสูง จะไปกดการทำงานของระบบอวัยวะที่ทำหน้าที่สร้างและควบคุมการการหลั่งฮอร์โมนบางชนิด ทำให้เมื่อหยุดใช้ยาแล้ว ร่างกายไม่สามารถสร้างฮอร์โมนนี้ได้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย 3. เกิดแผลในกระเพาะอาหาร จนอาจถึงขั้นกระเพาะทะลุได้เนื่องจากสเตียรอยด์มีผลทำให้เยื่อบุกระเพาะอาหารบางลง และยับยั้งการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ทดแทนเนื้อเยื่อเก่าที่หลุดไป 4. สเตียรอยด์อาจส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงบุคลิกภาพ และอารมณ์ของผู้ใช้ยาได้ นอกจากนี้ยังพบอาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ เช่น นอนไม่หลับ เจริญอาหาร กระสับกระส่าย หงุดหงิด 5. กระดูกพรุน ซึ่งเป็นอันตรายโดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงอายุ 6. สเตียรอยด์มีผลยับยั้งการเจริญเติบโตของเด็ก จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ในเด็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การใช้ยาสเตียรอยด์ชนิดรับประทานในขนาดสูง 7. ทำให้ระดับโปแตสเซียมในเลือดต่ำ อาจมีผลทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย กล้ามเนื้อไม่มีแรง และหัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือหยุดเต้นได้ 8. กล้ามเนื้ออ่อนแรง ผิวหนังบาง 9. สเตียรอยด์สามารถทำให้เกิดลักษณะที่เรียกว่า Cushing’s Syndrome ลักษณะที่พบในผู้ป่วยประเภทนี้ เช่น อ้วน หน้ากลม ขนดก ระบบประจำเดือนผิดปกติ ความดันโลหิตสูง ปวดหลัง เป็นสิว มีอาการทางจิตใจ หัวใจล้มเหลว บวมน้ำ (ซึ่งกรณีนี้อาจเป็นประเด็นหนึ่งที่ผู้ขายยาใช้อ้างว่ายาช่วยให้เจริญอาหาร แต่จริงๆแล้วเกิดจากอาการข้างเคียงที่อันตรายมาก) ดังนั้นหากพบเห็นการอ้างจำหน่ายยา dexamethasone นอกเหนือจากที่แพทย์สั่งจ่ายในโรงพยาบาล คลินิก หรือร้านยาที่มีใบอนุญาตขายยาประเภทยาควบคุมพิเศษ แนะนำให้แจ้งไปยังสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด เพื่อตรวจสอบต่อไป Key words: dexamethasone

Reference:
1. Dexamethasone . In: DRUGDEX System [database on the internet]. Ann Arbor (MI): Truven Health Analytics; 2013[cited 10 Jan 2014]. Available from: www.micromedexsolutions.com.
2. Fun LW, Francisco JC, Fajayn LJ et al, MIMS. 129th . Thailand:TIMS; 2012.

Keywords:
-