อยากทราบเหตุผล หรือกลไกที่ทำให้ naproxen มีผลด้าน cardiovascular safety น้อยกว่า nsaidsตัวอื่นๆ

คำตอบ

ยากลุ่ม non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) ออกฤทธิ์ลดปริมาณ prostanoids ผ่านการยับยั้งเอนไซม์ cyclooxygenase (COX) ซึ่งมีอยู่ 2 ชนิด ได้แก่ COX-1 และ COX-2 เอนไซม์ทั้งสองชนิดทำหน้าที่เปลี่ยน arachidonic acid ให้กลายเป็น prostaglandin H2 (PGH2) (1) ซึ่งเป็นสารตั้งต้นที่ถูกเอนไซม์ในเนื้อเยื่อต่าง ๆ เปลี่ยนต่อไปเป็น prostaglandins ชนิดต่าง ๆ ได้แก่ prostacyclin (PGI2), PGD2, PGE2, PGF2 หรือ thromboxane A2 (TXA2) (2) โดย prostaglandins เหล่านี้มีบทบาทสำคัญในร่างกาย เช่น การรับรู้ความเจ็บปวด การควบคุมอุณหภูมิของร่างกายโดยสมองส่วนไฮโปทาลามัส กระบวนการอักเสบ การแข็งตัวของเลือด และการทำงานของระบบหัวใจและหลอดเลือด (1,2) แม้ว่า COX-1 และ COX-2 จะมีโครงสร้างและหน้าที่บางประการที่คล้ายกัน แต่ก็มีบทบาทที่แตกต่างกันในร่างกาย (1) โดย COX-1 เป็นเอนไซม์ที่สร้างอยู่ตลอดเวลา มีบทบาทในการปกป้องเยื่อบุกระเพาะอาหารโดยการสร้าง PGE2 และควบคุมการแข็งตัวของเลือดผ่านการสร้าง TXA2 ในทางกลับกัน COX-2 มักไม่ถูกสร้างในภาวะปกติแต่จะถูกกระตุ้นเมื่อมีการอักเสบ โดยสารกระตุ้นการอักเสบ (inflammatory mediators) และมีบทบาทในการสร้าง prostanoids ที่เกี่ยวข้องกับการไหลเวียนเลือดในไต การควบคุมความดันโลหิต การต้านการเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือด อาการปวดและการอักเสบ รวมถึงอาจเกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ (3) สำหรับ naproxen เป็นยาในกลุ่ม NSAIDs ซึ่งสามารถยับยั้ง COX-1 ได้ค่อนข้างดี ส่งผลให้สามารถยับยั้งการรวมตัวของเกล็ดเลือดได้ และไม่ทำให้ความดันโลหิตตัวบน (systolic blood pressure) เพิ่มขึ้น จากกลไกดังกล่าวจึงเชื่อว่า naproxen มีความปลอดภัยต่อระบบหัวใจและหลอดเลือดมากกว่า NSAIDs ตัวอื่น ๆ (1)

Reference:
1. Angiolillo DJ, Weisman SM. Clinical pharmacology and cardiovascular safety of naproxen. Am J Cardiovasc Drugs. 2017;17(2):97-107.
2. Schmidt M, Lamberts M, Olsen A-MS, Fosbøll EL, Niessner A, Tamargo J, et al. Cardiovascular safety of non-aspirin non-steroidal anti-inflammatory drugs: review and position paper by the working group for Cardiovascular Pharmacotherapy of the European Society of Cardiology. Eur Heart J. 2016;37(13):1015-23.
3. Patrono C. Cardiovascular effects of cyclooxygenase-2 inhibitors: a mechanistic and clinical perspective. Br J Clin Pharmacol. 2016;82(4):957-64.

Keywords:
กลไก, naproxen, NSAIDs, cardiovascular safety