การใช้ corticosteroids ในหญิงตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงคลอดก่อนกำหนดอาจส่งผลเสียต่อทารกแรกเกิด

Antenatal corticosteroids คือ การให้ยากลุ่ม corticosteroids เช่น dexamethasone หรือ betamethasone โดยฉีดเข้ากล้ามเนื้อให้แก่หญิงตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงคลอดบุตรก่อนกำหนดในช่วง 24-34 สัปดาห์ของการตั้งครรภ์ เพื่อป้องกันการเกิดความพิการหรือความผิดปกติต่าง ๆ ของร่างกายทารก เช่น ภาวะหายใจลำบาก ภาวะเลือดออกในโพรงสมอง ภาวะลำไส้เน่าอักเสบ ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด เป็นต้น ทั้งนี้ในอดีตเคยมีการศึกษาทั้งในมนุษย์และสัตว์แสดงให้เห็นถึงประโยชน์ของการให้ยากลุ่ม corticosteroids กับหญิงตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงจะคลอดก่อนกำหนดว่าสามารถช่วยลดความเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับทารกแรกเกิด อีกทั้งสามารถป้องกันการเสียชีวิตในทารกแรกเกิดได้ เนื่องจากตัวยาสามารถผ่านรกเข้าไปแล้วมีผลช่วยส่งเสริมการพัฒนาโครงสร้างของอวัยวะต่าง ๆ เช่น ปอด เป็นต้น[1] แต่ในปัจจุบันวิธีการเช่นนี้ถูกตั้งคำถามมาก มายในแง่ของความปลอดภัยทั้งในระยะสั้นและระยะยาวของทารกที่เคยได้รับยากลุ่ม corticosteroids ขณะอยู่ในครรภ์

จากข้อมูลการศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบระยะสั้นและระยะยาวที่เกิดขึ้นกับทารกที่คลอดครบกำหนด (เมื่ออายุครรภ์ ≥37 สัปดาห์) แต่เคยได้รับ antenatal corticosteroids (เมื่ออายุครรภ์ <34 สัปดาห์) โดยการรวบรวมหลักฐานเชิงประจักษ์ที่ทำการสืบค้นในช่วง 1 มกราคม ค.ศ. 2000 ถึง 1 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2023 ซึ่งประกอบด้วยการศึกษารูปแบบ randomised controlled trials (RCTs) จำนวน 7 การศึกษา และ population based cohort studies จำนวน 10 การศึกษา เพื่อเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มทารกที่เคยได้รับ antenatal corticosteroids กับกลุ่มที่ได้รับยาหลอกสำหรับการศึกษาแบบ RCTs และกลุ่มที่ไม่ได้รับ intervention ใด ๆ เลย สำหรับการศึกษาแบบ cohort พบว่า 40% ของทารกที่เคยได้รับ antenatal corticosteroids มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับการเกิดผลลัพธ์ที่ไม่พึงประสงค์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยผลลัพธ์ที่มีการรายงาน ได้แก่ การเข้ารับการรักษาในหน่วยอภิบาลผู้ป่วยวิกฤตทารกแรกเกิด การใส่ท่อช่วยหายใจ เส้นรอบวงศีรษะลดลง ความบกพร่องทางสติปัญญาและความผิดปกติทางพฤติกรรม[2] ซึ่งข้อมูลจากการศึกษานี้เน้นย้ำให้เห็นว่าการตัดสินใจให้ antenatal corticosteroids กับหญิงตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงคลอดบุตรก่อนกำหนดนั้นควรพิจารณาอย่างรอบคอบ ระมัดระวัง และคำนึงถึงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับทารกในอนาคต

เอกสารอ้างอิง

1. WHO. WHO recommendations on antenatal corticosteroids for improving preterm birth outcomes [internet]. 2022 [Accessed on 14 August 2023]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789240057296.

2. Ninan K, Gojic A, Wang Y, et al. The proportions of term or late preterm births after exposure to early antenatal corticosteroids, and outcomes: systematic review and meta-analysis of 1.6 million infants. BMJ. 2023; 382:e076035.