Dasiglucagon (human glucagon analog)...ยาใหม่ในรูปแบบพร้อมใช้ฉีดสำหรับรักษาภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำขั้นรุนแรง

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (hypoglycemia) พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ได้รับยาลดน้ำตาลในเลือด แต่การเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำขั้นรุนแรงซึ่งอาจเป็นอันตรายเฉียบพลันต่อชีวิตได้นั้น ส่วนใหญ่เกิดจากการได้รับอินซูลินในผู้ป่วยโรคเบาหวานแบบที่ 1 โดยเฉพาะผู้ป่วยเด็ก ซึ่งปัจจุบันยาที่ใช้รักษาคือยาฉีดกลูคากอนซึ่งไม่คงตัวในน้ำ จึงผลิตในรูปยาผงสำหรับละลายน้ำทันทีก่อนใช้ ทำให้ไม่สะดวกและมีความล่าช้าในการเตรียมยา อีกทั้งต้องการผู้มีความรู้เพียงพอในการเตรียมยา จึงไม่เหมาะในกรณีฉุกเฉิน เมื่อเร็ว ๆ นี้มียาใหม่ คือ dasiglucagon ที่ได้รับอนุมัติแล้วในบางประเทศ เพื่อใช้รักษาภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำขั้นรุนแรงในผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีอายุตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไป ยาคงตัวในน้ำ ผลิตในรูปยาน้ำใสปริมาตร 0.6 มิลลิลิตร มีตัวยา 0.6 มิลลิกรัม (ในรูปเกลือโฮโดรคลอไรด์) ชนิดพร้อมสำหรับการใช้ฉีดครั้งเดียว (single-dose autoinjector และ single-dose prefilled syringe) โดยฉีดเข้าใต้ผิวหนังในขนาด 0.6 มิลลิกรัม เท่ากันทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ (หากผู้ป่วยไม่ให้การตอบสนองหลังจาก 15 นาที อาจฉีดซ้ำได้ในขนาดเดิม) ภายหลังฉีดยาครั้งแรกแล้วให้รีบนำผู้ป่วยส่งต่อเพื่อเข้ารับการรักษาแบบฉุกเฉิน

Dasiglucagon เป็น analog ของ human glucagon ที่มีกรดอะมิโน 29 ตัว โดยมีกรดอะมิโนต่างจากกลูคากอนในร่างกาย 7 ตำแหน่ง ทำให้มีความคงตัวมากขึ้น ออกฤทธิ์กระตุ้นตัวรับกลูคากอน (ออกฤทธิ์เป็น glucagon agonist) ที่ตับ ทำให้เกิดการสลายไกลโคเจนเป็นกลูโคสได้ไม่ว่าจะอยู่ในภาวะที่มีระดับน้ำตาลในเลือดปกติหรือระดับต่ำ มีการศึกษาที่สนับสนุนประสิทธิภาพของ dasiglucagon จำนวน 3 การศึกษา เป็นการศึกษาแบบ randomized, double-blind, placebo-controlled, multicenter trial ระยะที่ 3 ในผู้ป่วยโรคเบาหวานแบบที่ 1 โดยเป็นการศึกษาในผู้ใหญ่ 2 การศึกษา (Trial A มีผู้ที่ได้รับยา 82 คนและได้รับยาหลอก 43 คน และ Trial B มีผู้ที่ได้รับยา 34 คนและได้รับยาหลอก 10 คน) และในเด็กอายุ 6-17 ปี จำนวน 1 การศึกษา (Trial C มีผู้ที่ได้รับยา 20 คนและได้รับยาหลอก 11 คน) ขนาดยา dasiglucagon คือ 0.6 มิลลิกรัม ฉีดเข้าใต้ผิวหนังครั้งเดียว ผู้ป่วยทั้งหมดได้รับการฉีดอินซูลินเข้าหลอดเลือดดำเพื่อให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำก่อนได้รับยาหรือยาหลอก ซึ่งระดับกลูโคสที่ต้องการในผู้ใหญ่คือ <60 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ส่วนในเด็กคือ <80 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ใน Trial A และ Trial C มีการให้ยาฉีดกลูคากอนเข้าใต้ผิวหนังขนาด 1 มิลลิกรัมเป็นตัวเปรียบเทียบ โดยมีจำนวนผู้ป่วยเท่ากับกลุ่มยาหลอก ประเมินผลด้วย primary efficacy endpoint (เปรียบเทียบเฉพาะ dasiglucagon กับยาหลอก) คือระยะเวลาที่ระดับกลูโคสในเลือดเพิ่มจากค่าก่อนได้รับยา ≥20 มิลลิกรัม/เดซิลิตร โดยไม่ได้รับการรักษาอื่นเพิ่มเติมในช่วง 45 นาที ผลการศึกษาพบว่าทั้งกลุ่มเด็กและผู้ใหญ่ dasiglucagon ทำให้ระดับกลูโคสในเลือดเพิ่มตามเกณฑ์เร็วกว่ายาหลอกอย่างมีนัยสำคัญ โดยมีค่ากลาง 10 นาที (พอ ๆ กับกลุ่มที่ได้รับยาฉีดกลูคากอน) เทียบกับ 30-40 นาทีในกลุ่มยาหลอก มีผู้ป่วย 99% ในกลุ่มผู้ใหญ่ที่ได้รับ dasiglucagon มีระดับกลูโคสเพิ่มถึงเกณฑ์ภายใน 15 นาที ส่วนผลไม่พึงประสงค์ของ dasiglucagon ที่พบ ≥2% ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ และเจ็บตรงบริเวณที่ฉีด นอกจากนี้ในผู้ใหญ่ยังพบอาการท้องเดิน

อ้างอิงจาก:

(1) Hawkes CP, De Leon DD, Rickels MR. Novel preparations of glucagon for the prevention and treatment of hypoglycemia. Curr Diab Rep 2019. doi:10.1007/s11892-019-1216-4; (2) Thieu VT, Mitchell BD, Varnado OJ, Frier BM. Treatment and prevention of severe hypoglycaemia in people with diabetes: current and new formulations of glucagon. Diabetes Obes Metab 2020;22:469-79; (3) Zegalogue (dasiglucagon) injection, for subcutaneous use. Highlights of prescribing information. Reference ID: 4766029, revised: 3/2021. https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2021/214231s000lbl.pdf