Lenacapavir: PrEP ที่มีประสิทธิภาพในเพศชายและเพศทางเลือก

หลังจากที่มีการศึกษาถึงการใช้ lenacapavir เป็นยาเพร็พ (PrEP: Pre-Exposure Prophylaxis) สำหรับการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) ในกลุ่มประชากรเพศหญิงแต่กำเนิดและพบว่าการใช้ยาให้ประสิทธิภาพที่ดี (ข้อมูลเพิ่มเติมจาก “lenacapavir…ทางเลือกใหม่ของยา PrEP https://pharmacy.mahidol.ac.th/dic/news_week_full.php?id=1795”) โดยการศึกษานั้นเปรียบเทียบระหว่างกลุ่ม lenacapavir ฉีดทุก 26 สัปดาห์ และกลุ่ม emtricitabine-tenofovir alafenamide (FTC/TAF) หรือ emtricitabine-tenofovir disoproxil fumarate (FTC/TDF) รับประทานทุกวัน ล่าสุดได้มีีการศึกษาถึงการใช้ lenacapavir ในกลุ่มประชากรเพศชายแต่กำเนิดและเพศทางเลือกอีกด้วย โดยการศึกษานี้ชื่อ twice-yearly lenacapavir for HIV prevention in men and gender-diverse persons ซึ่งได้เผยแพร่ผ่าน New England Journal Medicine เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน ค.ศ. 2024 เป็นการศึกษาแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม ปกปิด 2 ทาง ระยะที่ 3 ของ lenacapavir ที่ทำในชายข้ามเพศ หญิงข้ามเพศและ non-binary จำนวน 3,265 คน จากประเทศกลุ่มอเมริกาใต้ร้อยละ 57.2 คน อเมริการ้อยละ 20.2 คน ไทยร้อยละ 11.5 คน แอฟริกาใต้ร้อยละ 11.3 คน ซึ่งในกลุ่มประชากรทั้งหมดมีประชากรเชื้อสายเอเชียร้อยละ 12.2 คน โดยแบ่งผู้เข้าร่วมการศึกษาเป็น 2 กลุ่ม ในอัตราส่วน 2:1 ได้แก่ กลุ่มที่ได้รับ lenacapavir ฉีดทุก 26 สัปดาห์ และกลุ่มที่ได้รับ FTC/TDF รับประทานทุกวัน พบว่าหลังการติดตามเป็นเวลาอย่างน้อย 52 สัปดาห์ และสิ้นสุดการศึกษาที่ 104 สัปดาห์ กลุ่มที่ได้รับ lenacapavir ติดเชื้อเอชไอวี 2 คน (0.10 per 100 person-years; 95% CI, 0.01 to 0.37) ซึ่งน้อยกว่ากลุ่มที่ได้รับ FTC/TDF ที่ติดเชื้อเอชไอวี 9 คน (0.93 per 100 person-years; 95% CI, 0.43 to 1.77) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ รวมถึงไม่พบอาการข้างเคียงรุนแรงในการศึกษา แสดงให้เห็นว่ายาฉีด lenacapavir มีประสิทธิภาพป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีเหนือกว่ายาสูตร FTC/TDF และมีความปลอดภัยในกลุ่มประชากรเพศชายแต่กำเนิดและเพศทางเลือก

ทั้งนี้แนวทางการบริการยาป้องกันก่อนการสัมผัสเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2564 ซึ่งรวบรวมข้อมูล ประสิทธิภาพของยาเพร็พจากโครงการศึกษาวิจัยต่าง ๆ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2008-2015 พบว่ายาสูตร FTC/TDF ในชายมีเพศสัมพันธ์กับชายหรือหญิงข้ามเพศมีประสิทธิภาพร้อยละ 44-97 ขึ้นอยู่กับความร่วมมือในการรับประทานยาซึ่งอยู่ในช่วงร้อยละ 43-84 แสดงให้เห็นว่าการใช้ยาเพร็พชนิดรับประทานอาจมีข้อจำกัดด้านความสะดวกและความสม่ำเสมอในการรับประทาน การใช้ lenacapavir ซึ่งเป็นยาฉีดอาจลดข้อจำกัดข้างต้น และเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี

เอกสารอ้างอิง

1. Lenacapavir…ทางเลือกใหม่ของยา PrEP. คลังข้อมูลยา [อินเทอร์เน็ต]. ตุลาคม 2567 [เข้าถึงเมื่อ 8 มกราคม 2568]. เข้าถึงได้จาก : https://pharmacy.mahidol.ac.th/dic/news_ week_full.php?id=1795.

2. Bekker LG, Das M, Abdool Karim Q, Ahmed K, Batting J, Brumskine W, et al. Twice-yearly lenacapavir or daily F/TAF for HIV prevention in cisgender women. New England Journal of Medicine. 2024; 391(13):1179-92.

3. Kelley CF, Acevedo-Quiñones M, Agwu AL, Avihingsanon A, Benson P, Blumenthal J, Brinson C, Brites C, Cahn P, Cantos VD, Clark J. Twice-Yearly Lenacapavir for HIV Prevention in Men and Gender-Diverse Persons. New England Journal of Medicine. 2024 Nov 27.

4. Center for Disease Control and Prevention. Pre-Exposure Prophylaxis (PrEP) [Internet]. 2022 [cited 2025 Jan 7]. Available from: https://www.cdc.gov/hiv/risk/ prep/index.html.