วัคซีนโควิด-19 ชนิดที่นำมาใช้แล้ว

ขณะนี้มีวัคซีนโควิด-19 หลายผลิตภัณฑ์นำมาใช้แล้ว มีทั้งชนิดที่ได้รับอนุมัติทะเบียนอย่างสมบูรณ์และชนิดที่ได้รับอนุมัติให้ใช้กรณีฉุกเฉิน (Emergency Use Authorization) เช่น (1) tozinameran (BNT162b2) หรือที่รู้จักในชื่อว่า Pfizer-BioNTech COVID-19 vaccine เป็น mRNA vaccine มีใช้ในประเทศสหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรปรวมถึงสหราชอาณาจักร และอีกหลายประเทศ, (2) mRNA-1273 หรือที่รู้จักในชื่อว่า Moderna COVID-19 vaccine เป็น mRNA vaccine มีใช้ในประเทศสหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรปรวมถึงสหราชอาณาจักร แคนาดาและอีกหลายประเทศ, (3) AZD1222 หรือที่รู้จักกันในชื่อว่า Oxford-AstraZeneca vaccine เป็น adenovirus vector (ChAdOx1) vaccine มีใช้ในสหราชอาณาจักร อินเดีย เม็กซิโกและอีกบางประเทศ, (4) BBIBP-CorV หรือที่รู้จักในชื่อว่า Sinopharm COVID-19 vaccine เป็น inactivated vaccine มีใช้ในประเทศจีนและอีกบางประเทศ, (5) Ad5-nCoV (โดย Beijing Institute of Biotechnology ร่วมกับบริษัท CanSino Biologics) เป็น adenovirus vector vaccine มีใช้ในประเทศจีน, (6) CoronaVac หรือที่รู้จักในชื่อว่า Sinovac vaccine เป็น inactivated vaccine มีใช้ในประเทศจีนและโบลิเวีย, (7) Gam-COVID-Vac หรือที่รู้จักในชื่อว่า Sputnik V เป็น adenovirus vector vaccine มีใช้ในประเทศรัสเซียและอีกหลายประเทศ และ (8) Covaxin (BBV152) หรือที่รู้จักในชื่อว่า Bharat Biotech’s COVID-19 vaccine เป็น inactivated vaccine มีใช้ในประเทศอินเดีย วัคซีนดังกล่าวข้างต้นนี้หลายผลิตภัณฑ์ยังไม่มีเอกสารทางวิชาการที่มีผู้เชี่ยวชาญประเมินคุณภาพ (peer-reviewed literature) มาสนับสนุนด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัย มีข้อมูลเพิ่มเติมสำหรับวัคซีน 3 ชนิดแรกดังนี้

Tozinameran (Pfizer-BioNTech COVID-19 vaccine) เป็นยาน้ำแขวนตะกอน (suspension) ที่แช่แข็ง ปริมาตร 0.45 มิลลิลิตร บรรจุในขวดยาสำหรับการใช้ฉีดหลายครั้ง (multiple-dose vials) เก็บที่อุณหภูมิ -80ºC ถึง -60ºC โดยเก็บพ้นแสง ก่อนใช้เจือจางด้วยน้ำเกลือ (0.9% Sodium Chloride Injection, USP) ปริมาตร 1.8 มิลลิลิตร (วัคซีน 1 ขวดฉีดได้ 6 เข็ม โดยฉีดเข็มละ 0.3 มิลลิลิตร) ใช้ป้องกันโควิด-19 ในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 16 ปีขึ้นไป ในขนาด 0.3 มิลลิลิตร ฉีดเข้ากล้ามเนื้อจำนวน 2 เข็ม โดยเว้นช่วงห่างกัน 3 สัปดาห์ อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบ เช่น ปวด บวมและแดงบริเวณที่ฉีด อ่อนล้า ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ มีไข้ หนาวสั่น คลื่นไส้ รู้สึกไม่สบายกาย ต่อมน้ำเหลืองโต

mRNA-1273 (Moderna COVID-19 vaccine) เป็นยาน้ำแขวนตะกอนที่แช่แข็ง บรรจุในขวดยาสำหรับการใช้ฉีดหลายครั้ง เก็บที่อุณหภูมิ -25ºC ถึง -15ºC โดยเก็บพ้นแสง ทิ้งให้หลอมถึงอุณหภูมิห้องก่อนฉีด ใช้ป้องกันโควิด-19 ในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป ในขนาด 0.5 มิลลิลิตร ฉีดเข้ากล้ามเนื้อจำนวน 2 เข็ม โดยเว้นช่วงห่างกัน 1 เดือน อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบ เช่น ปวด บวมและแดงบริเวณที่ฉีด อ่อนล้า ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ มีไข้ หนาวสั่น คลื่นไส้-อาเจียน รักแร้บวม/กดเจ็บ

AZD1222 (Oxford-AstraZeneca vaccine) เป็นยาน้ำใสหรือออกเหลือบเล็กน้อย บรรจุในขวดยาสำหรับการใช้ฉีดหลายครั้ง ปริมาตร 4 มิลลิลิตร (ฉีดได้ 8 ครั้ง) และ 5 มิลลิลิตร (ฉีดได้ 10 ครั้ง) เก็บที่อุณหภูมิ 2º-8ºC (ห้ามแช่แข็ง) โดยเก็บพ้นแสง ใช้ป้องกันโควิด-19 ในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป ในขนาด 0.5 มิลลิลิตร ฉีดเข้ากล้ามเนื้อจำนวน 2 เข็ม โดยเข็มที่สองห่างจากเข็มแรก 4-12 สัปดาห์ อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบ เช่น ปวด บวม แดง คันและมีรอยช้ำบริเวณที่ฉีด อ่อนล้า ปวดศีรษะ ปวดข้อหรือกล้ามเนื้อ มีไข้ หนาวสั่น คลื่นไส้ อาเจียน รู้สึกไม่สบาย

อ้างอิงจาก

(1) Pfizer-BioNTech COVID-19 vaccine. Fact sheet for healthcare providers administering vaccine (vaccination providers). Revised: 1/2021. https://www.fda.gov/media/144413/download; (2) Moderna COVID-19 vaccine. Fact sheet for healthcare providers administering vaccine (vaccination providers). Revised: 12/2020. https://www.fda.gov/media/144637/download; (3) AstraZeneca COVID-19 vaccine. Summary of the public assessment report, updated 7 January 2021. https://www.gov.uk/government/publications/regulatory-approval-of-covid-19-vaccine-astrazeneca/summary-of-the-public-assessment-report-for-astrazeneca-covid-19-vaccine.