คำแนะนำในการเฝ้าระวังอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรงจากยา clozapine

นายแพทย์ Dan Cohen และคณะ ได้ทำการศึกษาและเสนอแนะให้มีการปรับเปลี่ยนแบบแผนการเฝ้าระวังอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา clozapine ในคนไข้จิตเภท แบบแผนการเฝ้าระวังในปัจจุบันนั้น เน้นเพียงการเฝ้าระวังภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ (agranulocytosis) โดยกำหนดให้มีการทำ white blood count สัปดาห์ละครั้งในช่วงแรกของการรักษาและหลังจากนั้นเดือนละครั้ง

จากการศึกษาอาการไม่พึงประสงค์ของ clozapine ทั้งหมด 16 การศึกษา พบว่ามีอัตราการเกิดภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ ร้อยละ 3.8-8 และมีอัตราการเสียชีวิตจากภาวะดังกล่าวร้อยละ 2.2-4.2 ในขณะที่อาการไม่พึงประสงค์อื่น ได้แก่ ภาวะเลือดเป็นกรดจากคีโตนในผู้ป่วยเบาหวาน (diabetic ketoacidosis) มีอัตราการเกิดร้อยละ 1.2-3.1 แต่มีอัตราการเสียชีวิตสูงถึงร้อยละ 20-31 เช่นเดียวกับภาวะการเคลื่อนตัวของระบบทางเดินอาหารลดลง (gastrointestinal hypomotility) มีอัตราการเกิดร้อยละ 4.0-8.0 และอัตราการเสียชีวิตร้อยละ 15-27.5

นายแพทย์ Cohen แนะนำว่าควรเพิ่มการตรวจอาการท้องผูกและระดับน้ำตาลในเลือด (fasting plasma glucose) ก่อนรับการรักษาด้วย clozapine และตรวจต่อเนื่องเป็นระยะตลอดการรักษา โดยประเมินอาการท้องผูกสัปดาห์ละครั้ง หรือให้ยาระบายควบคู่เพื่อป้องกันท้องผูกร่วมด้วย ส่วนภาวะน้ำตาลในเลือดสูง ควรเฝ้าระวังด้วยการตรวจระดับน้ำตาลในเลือดเดือนละครั้ง

ในขณะที่การประเมินภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ ควรลดความถี่ในการประเมินหลังจากเริ่มยาเป็นเวลาหนึ่งปี จากเดิมเดือนละครั้งเป็น ทุกๆ 4 เดือน หากแพทย์ผู้ให้การรักษาตระหนักถึงอาการไม่พึงประสงค์อื่นนอกเหนือจากภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำแล้วนั้น จะส่งผลดีต่อผู้ป่วย ทั้งในแง่ความปลอดภัยและประสิทธิภาพในการรักษาอาการของโรคจิตเภท