เนื่องจากรับประทานยา Roaccutane isotretinoin 20mg เพื่อรักษาสิวอยู่ มีเพศสัมพันธ์กับเเฟนเกิดถุงยางแตก หลั่งในไป. จึงรีบใช้ยาคุมฉุกเฉินประเภทรับประทาน 1 เม็ด ขนาด 1.5 มิลลิกรัมไปทันที อยากทราบว่าประสิทธิภาพยาคุมใช้ได้ไหม สามารถคุมกำเนิดฉุกเฉินได้รึป่าว

คำตอบ

Roaccutane เป็นชื่อการค้า มีตัวยาสำคัญคือ ไอโซเทรทิโนอิน (isotretinoin) เป็นยารักษาสิวชนิดรับประทาน ใช้การรักษาสิวที่มีอาการรุนแรง ยานี้มีความเสี่ยงสูงที่จะทำให้ทารกในครรภ์พิการจึงห้ามใช้ในหญิงมีครรภ์ การใช้ยาต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดของโครงการที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยานี้ ผู้หญิงที่สามารถมีบุตรได้จะต้องมีการคุมกำเนิดและมีการทดสอบการตั้งครรภ์อย่างสม่ำเสมอ การคุมกำเนิดให้ใช้วิธีที่มีประสิทธิภาพสูงอย่างน้อย 1 วิธี อาจเป็นการทำหมัน หรือใช้วิธีคุมกำเนิดชั่วคราวแบบระยะยาวด้วยการใส่ห่วงอนามัยหรือการใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฝัง แต่หากเป็นการคุมกำเนิดแบบอื่นที่มีประสิทธิภาพ แต่มีปัจจัยจากผู้ใช้ที่อาจส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพของยา เช่น การรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด, การใช้ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะผิวหนัง, การใช้วงแหวนคุมกำเนิดชนิดสอดช่องคลอด ถ้าเป็นวิธีเหล่านี้ต้องมีการคุมกำเนิดไม่น้อยกว่า 2 วิธีร่วมกัน ซึ่งส่วนใหญ่ใช้การรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดเป็นวิธีหลัก ร่วมกับอีกวิธีหนึ่งซึ่งมักเป็นการใช้ถุงยางอนามัย ในกรณีที่เกิดการชำรุดของถุงยางอนามัยตามที่ถามมาและผู้หญิงได้รับประทานยาคุมฉุกเฉินไป คาดว่ามีโอกาสตั้งครรภ์ต่ำเนื่องจากผู้หญิงได้มีการคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่นอยู่แล้ว (เป็นไปตามข้อกำหนดในการใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูงที่จะทำให้ทารกในครรภ์พิการ) อย่างไรก็ตามผู้ถามควรติดตามผลทดสอบการตั้งครรภ์อย่างใกล้ชิดด้วย

Reference:
1. Roaccutane (isotretinoin) 20mg soft capsules, revised: March 27, 2022. https://www.medicines.org.uk/emc/product/1114/smpc#gref
2. World Health Organization, Department of Reproductive Health and Research. Selected practice recommendations for contraceptive use, 3rd edition 2016. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/252267/9789241565400-eng.pdf

Keywords:
isotretinoin, ไอโซเทรทิโนอิน, ยารักษาสิวชนิดรับประทาน, การคุมกำเนิด, ถุงยางอนามัยชำรุด