ดิฉันทานยาคุมของ Belara แบบ 21 เม็ด ตอนนี้ทานแผนที่ 3 แล้ว ทานช่วงเวลา 22.00 น.คะ หลังจากนั้นวันที่ 20 ในเวลา 4.00 น. มีอาการท้องเสียและอาเจียน จากอาหารเป็นพิษ เลยทานยา Noxzy ในเวลา 11.00 น. พอตอนเย็นก็มีอาการดีขึ้น โดยไม่มีอาการถ่ายท้องและอาเจียนอีก แต่มีไข้หลงเหลือเล็กน้อย ดิฉันก็เลยทานยาคุมปกติ เวลาเดิม พอวันต่อมาวันที่ 21 ในเวลา 10.00 น. มีอาการท้องเสีย ดิฉันเลยทานยา erfuzide เวลา 20.30 น.คะ และดิฉันได้มีพสพ.เมื่อวันที่ 17 อยากทราบว่ายาที่กล่าวมานั้นมีส่วนลดประสิทธิภาพของยาคุมหรือไม่ และควรทานยาคุมและปฏิบัติอย่างไรดี

คำตอบ

Belara® เป็นชื่อการค้าของยาคุมกำเนิดประกอบด้วยยา chlormadinone acetate และ ethinyl estradiol, Erfuzide® เป็นชื่อการค้าของยา nifuroxazide เป็นยารักษาภาวะติดเชื้อในทางเดินอาหาร และยา Noxzy ® เป็นชื่อการค้าของยา loperamide เป็นยารักษาภาวะท้องเสียมีฤทธิ์ยับยั้งการบีบตัวและเคลื่อนไหวของทางเดินอาหาร จากการสืบค้นไม่พบว่ายาทั้งสามชนิดเกิดปฏิกิริยาระหว่างกัน อย่างไรก็ตาม ต้องระวังว่ายาที่ดูดซึมจากทางเดินอาหารไม่ดีโดยเฉพาะ nifuroxazide นั้น หากรับประทานก่อนยาคุมกำเนิดไม่นาน อาจยังมียาเหลืออยู่ในทางเดินอาหารและรบกวนการดูดซึมฮอร์โมนในยาคุมกำเนิดได้ แต่ในกรณีที่ถามมานี้รับประทานยาแต่ละอย่างเพียงครั้งเดียวในด้านปฏิกิริยาระหว่างยาจึงไม่น่าจะรบกวนประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ของยาคุมกำเนิด ส่วนประเด็นเรื่องท้องเสียหรืออาเจียน ในข้อมูลผลิตภัณฑ์ Belara® แนะนำให้ผู้ที่เกิดภาวะท้องเสียหรืออาเจียนภายใน 4 ชั่วโมงหลังจากรับประทานยาคุมกำเนิด อาจเป็นไปได้ว่ายาคุมกำเนิดจะถูกดูดซึมได้ไม่สมบูรณ์ ก็ควรรับประทานยาเม็ดยาเพิ่มอีก 1 เม็ด ภายใน 12 ชั่วโมง ส่วนข้อแนะนำทั่วไปสำหรับผู้ที่รับประทานยาคุมกำเนิดแล้วเกิดท้องเสียหรืออาเจียน หากเกิด ภายใน 24 ชั่วโมงหลังรับประทานยาคุมกำเนิด หรือเกิดท้องเสียหรืออาเจียนนานติดต่อกัน 24-48 ชั่วโมงหลังจากรับประทานยาคุมกำเนิด ให้รับประทานยาเม็ดต่อไปตามปกติและไม่จำเป็นต้องรับประทานยาเพิ่มแต่อย่างใด หากเกิดภาวะท้องเสียหรืออาจเจียนติดต่อกันนานกว่า 48 ชั่วโมงหลังจากรับประทานยาคุมกำเนิด แนะนำให้รับประทานยาเม็ดต่อไปตามปกติ ไม่จำเป็นต้องรับประทานยาเพิ่มแต่อย่างใดเช่นกัน แต่ควรหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์หรือใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย จนกระทั่งได้รับประทานยาคุมกำเนิดติดต่อกัน 7 วันหลังหายจากภาวะท้องเสียหรืออาเจียน และหากเกิดท้องเสียหรืออาเจียนขณะกำลังรับประทานยาเม็ดที่ 15-21 (ยาคุมชนิดแผง 21 เม็ด) ก็ให้รับประทานยาต่อจนหมดแผง แล้วเริ่มยาแผงใหม่ได้เลย โดยไม่จำเป็นต้องเว้น 7 วัน Key words: contraceptive, pregnant, drug interaction, chlormadinone acetate, ethinyl estradiol, ยาคุมกำเนิด, ตั้งครรภ์, ปฏิกิริยาระหว่างยา

Reference:
1. U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use, 2013. MMWR 2013; 62 (5):1-60.
2. http://fdaolap.fda.moph.go.th
3. http://www.mims.com/thailand/drug
4. http://mri.medagencies.org/download/DE_H_0505_001_FinalPL.pdf

Keywords:
-