ถ้าแพ้ยา penicillin กับ sulfa จะใช้ยาceftriaxoneกับ metronidazole ได้ไหมค่ะ

คำตอบ

การแพ้ยา (drug allergy) เป็นอาการไม่พึงประสงค์ประเภทหนึ่งที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้กับผู้ที่ใช้ยา ยาในกลุ่ม penicillin และ sulfa จัดเป็นยาที่พบว่าก่อให้เกิดอาการแพ้ได้ค่อนข้างบ่อย ความเหมือนของโครงสร้างทางเคมีที่เป็นสาเหตุของการแพ้ยานับว่าเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งที่สามารถใช้บอกความเป็นไปได้ในการเกิดการแพ้ยา เช่น ยา A มีโครงสร้างทางเคมีส่วนที่น่าจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดการแพ้คล้ายกับยา B ดังนั้นผู้ที่แพ้ยา A แล้วรับประทานยา B ก็อาจเกิดอาการแพ้ยาได้เช่นดียวกัน เป็นต้น Ceftriaxone จัดเป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่ม cephalosporin รุ่นที่ 3 ซึ่งมีโครงสร้างแตกต่างกับยาในกลุ่ม penicillin เช่น amoxicillin หรือ ampicillin ค่อนข้างมาก(รวมถึงโครงสร้างที่คาดว่าจะเป็นสาเหตุของการแพ้ยาด้วย) ดังนั้นการแพ้ยาข้ามกลุ่มอาจมีโอกาสเกิดขึ้นได้น้อยกว่าเมื่อเทียบกับยาในกลุ่ม cephalosporin ในรุ่นที่ 1 และ 2 เช่น cephalexin, cefaclor หรือ cefuroxime ที่มีโครงสร้างคล้ายกับยาในกลุ่ม penicillin มากกว่า ข้อมูลความเป็นไปได้ในการแพ้ข้ามกลุ่มระหว่าง penicillin และ ceftriaxone นั้นยังไม่มีการระบุไว้อย่างชัดเจน แต่ก็ยังมีความเป็นไปได้ว่าผู้ป่วยที่แพ้ยา penicillin อาจแพ้ยา ceftriaxone ดังนั้น การเลือกใช้ยา ceftriaxone ในผู้ป่วยที่มีประวัติแพ้ยากลุ่ม penicillin นั้นอาจต้องพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น - การแพ้ penicillin ที่ระบุนั้นเป็นการแพ้จริงหรือไม่ หากไม่ใช่ อาจพิจารณาใช้ยา ceftriaxone ได้ หรือ - ความรุนแรงของอาการแพ้ที่เกิดขึ้นมีมากน้อยเพียงใด หากอาการแพ้ penicillin เป็นกลุ่มอาการที่ไม่รุนแรง แพทย์อาจสั่งจ่ายยา ceftriaxone ได้เช่นกัน แต่ในกรณีที่มีประวัติแพ้อย่างรุนแรง เช่น ผื่นลมพิษ, อาการขัด หายใจลำบาก หายใจมีเสียงหวีด, ความดันโลหิตต่ำลง หรือ ช็อก ก็ควรพิจารณาใช้ยาอื่นๆ ทดแทน หรือ - โรคที่เป็นอยู่จำเป็นต้องใช้ ceftriaxone เพียงอย่างเดียวหรือไม่ และสามารถเปลี่ยนไปใช้ยากลุ่มอื่นซึ่งมีโครงสร้างไม่เหมือนกันเลยได้หรือเปล่า เป็นต้น ปัจจัยต่างๆ เหล่านี้เภสัชกรจะเป็นผู้ประเมินความเป็นไปได้และแจ้งแพทย์ทราบเพื่อให้แพทย์สั่งจ่ายยาตามความเหมาะสมครับ ส่วนยา metronidazole นั้นสามารถใช้กับผู้ที่แพ้ยาในกลุ่ม penicillin และกลุ่มที่มีโครงสร้างเป็น sulfa ได้ เนื่องจาก ยามีโครงสร้างไม่เหมือนกัน และไม่พบรายงานแพ้ยาข้ามกลุ่มของยา metronidazole กับยากลุ่ม penicillin และกลุ่ม sulfa แต่อย่างใด

Reference:
1. DePestel DD, Benninger MS, Danziger L, LaPlane KL, May C, Luskin A, et al. Cephalosporin use in treatment of patients with penicillin allergies. J Am Pharm Assoc 2008;48:530-40.
2. Ceftriaxone. In: DRUGDEX® Evaluations. [Online]. 2010 Mar 12. Available from: MICROMEDEX® Healthcare Series; 2010. [cited 2010 Mar 29].
3. Metronidazole. In: DRUGDEX® Evaluations. [Online]. 2010 Mar 12. Available from: MICROMEDEX® Healthcare Series; 2010. [cited 2010 Mar 29].

Keywords:
-