ยาน้ำแก้ไอ prospan ในเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี สามารถใช้ได้ไหมคะ เห็นหมอเด็กสั่งใช้บ่อย ยามี ethanol เป็นส่วนประกอบและตามเอกสารกำกับยาให้ใช้ในเด็ก 2 ปีขึ้นไป น้องอายุ 1 ปี 7 เดือน มีคำสั่งใช้ 2.5 cc bid

คำตอบ

Prospan® คือ ชื่อการค้าของยาน้ำแก้ไอที่มีส่วนผสมของสารสกัดใบไอวี่ (ivy leaf) หรือที่รู้จักกันในชื่อ Hedera helix ซึ่งเป็นสมุนไพรในตำรับยาของยุโรป มีข้อบ่งใช้เพื่อขยายหลอดลม บรรเทาอาการไอ และขับเสมหะเนื่องมาจากภาวะหลอดลมอักเสบเฉียบพลัน จากข้อมูลบนเอกสารกำกับยาและ European Medicine Agency ระบุว่าห้ามใช้ยานี้ในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 2 ปี เนื่องจากอาจทำให้ภาวะของโรครุนแรงยิ่งขึ้นจากการที่เด็กไม่สามารถขับเสมหะได้ด้วยตนเอง อย่างไรก็ตามมีการศึกษาการใช้ยาดังกล่าวในผู้ป่วยเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 1 ปี ในด้านประสิทธิภาพพบว่า ความรุนแรงและจำนวนครั้งของการไอ และความข้นหนืดของเสมหะลดลง ซึ่งให้ผลในการรักษาเทียบเท่ากับยาขับเสมหะชนิดอื่น ๆ เช่น acetylcysteine ในด้านความปลอดภัยพบว่าอาจพบอาการผิดปกติของทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย คลื่นไส้ และอาเจียน ซึ่งจะเกิดได้น้อยลงเมื่ออายุมากขึ้น ในส่วนของสาร ethanol ที่พบในตำรับมาจากกระบวนการผลิตที่ใช้ในการสกัดเอาสารสำคัญของใบไอวี่ออกมาทำยา อย่างไรก็ตามตำรับยาสำหรับเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี ควรเป็นตำรับที่ปราศจากแอลกอฮอล์ เนื่องจากเอนไซม์ alcohol dehydrogenase ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ใช้เปลี่ยนแปลงแอลกอฮอล์ที่ร่างกายได้รับจะสามารถทำงานได้อย่างเต็มที่เมื่ออายุ 5 ปีขึ้นไป การใช้ยาที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีจึงอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดพิษจากแอลกอฮอล์ กรณีที่รับประทานจะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ ดังนั้นการนำยานี้มาใช้ในผู้ป่วยเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 2 ปี จึงอาจพิจารณาใช้ได้แต่ต้องระมัดระวังผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น

Reference:
ENGELHARD Arzneimittle GmbH & Co. KG. Prospan® Cough Syrup Ivy leaf extract Patient Information Leaflet. [Internet]. 2015. [cited 25 Aug 2024]. Available from: https://www.drugs.com/uk/pdf/leaflet/1099079.pdf?download=1.

European Medicines Agency. Ivy leaf. Hedera helix L., folium. [Internet]. 2018. [cited 25 Aug 2024]. Available from: https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-summary/ivy-leaf-summary-public_en.pdf.

Seifert G, Upstone L, Watling CP, Vogelberg C. Ivy leaf dry extract EA 575 for the treatment of acute and chronic cough in pediatric patients: review and expert survey. Curr Med Res Opin. 2023; 39(10), 1407-17.

Runkel F, Engelhard K, Maximilian G, Engelhard. PROCESS FOR PRODUCING AN EXTRACTION OF IVY LEAFS. United States Patent Application Publication. [Internet]. 2006. [cited 27 Aug 2024]. Available from: https://patentimages.storage.googleapis.com/a7/e2/ff/c7e3a0c0378040/US20060057236A1.pdf

หน่วยข้อมูลยาและพิษวิทยา โรงพยาบาลศิริราช. ความสําคัญของปริมาณแอลกอฮอล์ในตํารับยาน้ําสําหรับเด็ก. Pharmacist in Trends. [อินเตอร์เน็ต];2556. [เข้าถึงเมื่อ 27 สิงหาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก : https://www.si.mahidol.ac.th/th/division/pharmacy/admin/newsletter_files/28_27_1.pdf

Keywords:
Ivy extract , Pediatric, ยาแก้ไอ