ดิฉันอายุ 50 ปีแล้ว มีลูก 2 คน เมื่อก่อนเคยกินยาคุมกำเนิดแต่เลิกกินมานานแล้ว ตอนนี้ประจำเดือนหายไป 4 เดือน ซื้อที่ตรวจครรภ์มาตรวจแล้วไม่ได้ตั้งครรภ์ 1) ดิฉันสามารถกลับมากินยาคุมกำเนิดในวัย 50 ปี ได้มั้ยคะ? 2) แล้วถ้ากินได้ ควรเริ่มกินยาคุมเม็ดแรกยังไงดี เพราะตอนนี้ประจำเดือนไม่มา 4 เดือนแล้วค่ะ 3) ถ้ากินยาคุมได้ในวัย 50 จะมีผลเสียต่อร่างกายมั้ยคะ?

คำตอบ

ผู้หญิงสามารถคุมกำเนิดจนกระทั่งถึงวัยหมดประจำเดือน ซึ่งทั่วไปแล้วมักเริ่มที่อายุประมาณ 51 ปี คำนิยามของวัยหมดประจำเดือนสำหรับผู้หญิงที่มีอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป คือ ประจำเดือนขาดหายไปติดต่อกันเป็นเวลา 1 ปี ในกรณีของผู้ถามที่ประจำเดือนขาดหายไป 4 เดือน และไม่พบการตั้งครรภ์ อาจเป็นสัญญาณของวัยหมดประจำเดือน ควรมีการคุมกำเนิดจนแน่ใจว่าถึงวัยหมดประจำเดือนแล้ว ซึ่งการคุมกำเนิดมีหลากหลายวิธี เช่น 1) การสวมถุงยางอนามัยอันเป็นวิธีหนึ่งที่มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดและการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 2) การใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมในทุกรูปแบบ (รวมถึงยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม) แต่วิธีนี้อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงการเกิดลิ่มเลือดอุดตันตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย จึงไม่ควรใช้ในผู้ที่มีโรคและมีความเสี่ยงของโรคดังกล่าว โรคความดันโลหิตสูง และผู้ที่สูบบุหรี่ 3) การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ซึ่งประกอบด้วยฮอร์โมนโพรเจสเตอโรนเพียงชนิดเดียว สามารถใช้ได้ในผู้ที่มีความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด และผู้ที่ไม่สามารถใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมได้ อย่างไรก็ตามแนะนำให้สวมถุงยางอนามัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์ทุกครั้ง หากต้องการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด ควรปรึกษาเภสัชกรก่อนใช้ยา หรือหากมีโรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหลอดเลือดสมองตีบหรือแตก ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ และโรคความดันโลหิตสูง เป็นต้น ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยาคุมกำเนิด

Reference:
[1] British menopause society. Contraception for the older woman [internet]. 2022 [cited 2024 Jul 5]. Available from: https://www.womens-health-concern.org/wp-content/uploads/2022/12/04-WHC-FACTSHEET-ContraceptionForTheOlderWoman-NOV22-B.pdf

[2] Allen RH, Cwiak CA, Kaunitz AM. Contraception in women over 40 years of age. CMAJ. 2013;185(7):565-73.

Keywords:
ยาคุมกำเนิด, ประจำเดือนขาด วัยหมดประจำเดือน