Vutrisiran…small interfering RNA สำหรับรักษาโรคประสาทส่วนปลาย (polyneuropathy) ที่เกิดจากการสะสมโปรตีน transthyretin

โรคทางพันธุกรรมที่มีการสะสมของโปรตีน transthyretin (hereditary transthyretin-mediated amyloidosis หรือ hATTR) พบน้อยแต่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต เกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนที่สร้างโปรตีนชนิดดังกล่าว ทำให้สร้างโปรตีนมากจนเกิดการสะสมที่อวัยวะรวมถึงประสาทส่วนปลาย การสะสมที่ประสาทส่วนปลายทำให้เกิดความผิดปกติของประสาทส่วนปลายหลายแห่ง ไม่ว่าจะเป็นประสาทรับความรู้สึก ประสาทสั่งการ และประสาทอัตโนมัติ มีการคิดค้นยาพวก small interfering RNA (gene-silencer) เพื่อลดการสร้างโปรตีน transthyretin ในตับ เมื่อมีโปรตีนดังกล่าวในร่างกายลดลงจะลดการสะสมที่ประสาทส่วนปลาย นำมาใช้รักษาโรคประสาทส่วนปลายที่เกิดจาก hATTR ซึ่งยาชนิดแรกในกลุ่มนี้ที่นำมาใช้คือ patisiran และเมื่อเร็ว ๆ นี้มียาใหม่ในกลุ่มนี้ คือ vutrisiran ได้รับข้อบ่งใช้ในบางประเทศสำหรับใช้ในผู้ใหญ่เพื่อรักษาโรคประสาทส่วนปลายที่เกิดจาก hATTR ผลิตในรูปยาฉีดความแรง 25 มิลลิกรัม/0.5 มิลลิลิตร บรรจุในหลอดยาฉีดพร้อมใช้ สำหรับการฉีดครั้งเดียว ขนาดที่แนะนำคือ 25 มิลลิกรัม ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ทุก 3 เดือน

การศึกษาทางคลินิกระยะที่ 3 ที่มาสนับสนุนเป็นการศึกษาแบบ randomized, open-label clinical trial ในผู้ใหญ่ที่เป็นโรคประสาทส่วนปลายที่เกิดจาก hATTR แบ่งผู้ป่วยแบบ 3:1 เพื่อให้ vutrisiran ขนาด 25 มิลลิกรัม ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ทุก 3 เดือน (n=122) หรือ patisiran (ใช้เป็นยามาตรฐาน) ขนาด 0.3 มิลลิกรัม/กิโลกรัม ฉีดเข้าหลอดเลือดดำทุก 3 สัปดาห์ (n=42) ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาครบอย่างน้อย 9 เดือน มีจำนวน 97% ในกลุ่ม vutrisiran และ 93% ในกลุ่ม patisiran ในเบื้องต้นผลการศึกษาที่นำมาสนับสนุนข้อบ่งใช้ข้างต้นเป็นการเปรียบเทียบกับกลุ่มยาหลอกในอีกการศึกษาหนึ่ง (external placebo group, n=77) ซึ่งเทียบเคียงกันได้โดยศึกษาในผู้ใหญ่ที่ป่วยด้วยโรคเดียวกัน ประเมินผล primary efficacy endpoint ด้วยการประเมินความเสี่อมของประสาทส่วนปลายโดยดูการเปลี่ยนแปลงจาก baseline มาจนถึงเดือนที่ 9 ด้วย modified Neuropathy Impairment Score +7 (mNIS+7) ซึ่งมีคะแนน 0 ถึง 304 คะแนน (คะแนนสูงแสดงถึงอาการมาก) ร่วมกับการประเมินคุณภาพชีวิตโดย Norfolk Quality of Life-Diabetic Neuropathy (QoL-DN) total score ซึ่งมีคะแนนรวมตั้งแต่ -4 ถึง 136 (คะแนนสูงจะสอดคล้องกับอาการมาก) นอกจากนี้ยังประเมินอย่างอื่นเพิ่มเติม ได้แก่ 10-meter walk test (10MWT) และ modified body mass index (mBMI) พบว่าที่ 9 เดือนกลุ่มที่ได้รับ vutrisiran มีค่าเหล่านี้ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (p<0.001) คือ mNIS+7, Norfolk QoL-DN total score และ 10MWT ผลไม่พึงประสงค์ของยาที่พบบ่อยที่สุด (≥5%) ได้แก่ ปวดข้อ หายใจลำบาก วิตามินเอลดลง

อ้างอิงจาก:

(1) Amvuttra (vutrisiran) injection, for subcutaneous use. Reference ID: 4998179, revised: 06/2022. https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2022/215515s000lbl.pdf; (2) Zhang MM, Bahal R, Rasmussen TP, Manautou JE, Zhong XB. The growth of siRNA-based therapeutics: updated clinical studies. Biochem Pharmacol 2021. doi: 10.1016/j.bcp.2021.114432.