Ceftazidime-avibactam ใช้รักษาการติดเชื้อซับซ้อนในช่องท้องและระบบทางเดินปัสสาวะ

Ceftazidime เป็น semisynthetic cephalosporin ซึ่งเป็นยาในกลุ่ม β-lactam antibiotics ในหลอดทดลองยานี้มีฤทธิ์ต้านแบคทีเรียแกรมบวกและแกรมลบ ออกฤทธิ์ฆ่าแบคทีเรีย (bactericidal action) โดยจับกับ penicillin-binding protein ซึ่งเป็นโปรตีนที่จำเป็นในการสร้างผนังเซลล์ของแบคทีเรีย ส่วน avibactam เป็น β-lactamase inhibitor ซึ่ง β-lactamase ทำลายฤทธิ์ยา ceftazidime ได้ avibactam จึงช่วยให้ ceftazidime ออกฤทธิ์ได้ดีขึ้นอย่างมาก (ดูข้อมูลใน “ข่าวยา” ประจำสัปดาห์ที่ 1 เดือน มิถุนายน ปี 2558) avibactam ไม่มีผลโดยตรงต่อฤทธิ์ต้านแบคทีเรียของ ceftazidime

Ceftazidime-avibactam เป็นยาใหม่ ผลิตออกจำหน่ายในรูปยาฉีด ตัวยาอยู่ในรูป ceftazidime pentahydrate และ avibactam sodium สำหรับหยดเข้าหลอดเลือดดำ (intravenous infusion) มีข้อบ่งใช้สำหรับผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไปเพื่อรักษาการติดเชื้อซับซ้อนในระบบทางเดินปัสสาวะ (complicated urinary tract infection) รวมถึงไตและกรวยไตอักเสบ (pyelonephritis) ที่เกิดจากเชื้อที่ไวต่อยานี้ ได้แก่ Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Citrobacter koseri, Enterobacter aerogenes, Enterobacter cloacae, Citrobacter freundii, Proteus spp. และ Pseudomonas aeruginosa และยังใช้ร่วมกับ metronidazole ในการรักษาการติดเชื้อซับซ้อนในช่องท้อง (complicated intra-abdominal infection) ที่เกิดจากการติดเชื้อที่ไวต่อยานี้ ได้แก่ Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Providencia stuartii, Enterobacter cloacae, Klebsiella oxytoca และ Pseudomonas aeruginosa ด้วยเหตุที่ข้อมูลด้านการศึกษาทางคลินิกเกี่ยวกับประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยาตำรับนี้ในข้อบ่งใช้ทั้งสองกรณีมีอยู่จำกัด จึงใช้ยานี้เฉพาะรายที่มีข้อจำกัดในการใช้ยาทางเลือกอื่นหรือไม่มีการรักษาทางเลือกอื่น ขนาดที่แนะนำคือ 2.5 กรัม (ceftazidime 2 กรัมและ avibactam 0.5 กรัม) ทุก 8 ชั่วโมง ใช้เวลาให้ยาแต่ละครั้งนาน 2 ชั่วโมง ในกรณีที่ใช้รักษาการติดเชื้อซับซ้อนในช่องท้องควรให้ metronidazole ไปพร้อมกัน

การที่ยานี้ได้รับอนุมัติในข้อบ่งใช้ข้างต้นเนื่องจากมีการศึกษาทางคลินิกในอดีตเกี่ยวกับประสิทธิภาพและความปลอดภัยของ ceftazidime ในการรักษาการติดเชื้อซับซ้อนในช่องท้องและระบบทางเดินปัสสาวะ ส่วนผลสนับสนุนจาก avibactam มาจากการศึกษาในหลอดทดลองและในสัตว์ทดลองในโมเดลที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ นอกจากนี้มีผลการศึกษาทางคลินิกระยะที่ 2 ที่เป็นแบบ randomized, blinded, active-controlled, multicenter trial เกี่ยวกับการรักษาการติดเชื้อซับซ้อนในช่องท้องและระบบทางเดินปัสสาวะ (รวมถึงไตและกรวยไตอักเสบ) ข้อบ่งใช้อย่างละ 1 การศึกษา ส่วนอาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก วิตกกังวล ในอนาคตอาจมีการศึกษาเพื่อขยายข้อบ่งใช้ของยา ceftazidime-avibactam กับการติดเชื้อที่ส่วนอื่นๆ ของร่างกาย

อ้างอิงจาก

(1) Ceftazidime-avibactam. http://www.rxlist.com/avycaz-drug.htm; (2) Lagacé-Wiens P, Walkty A, Karlowsky JA. Ceftazidime-avibactam: an evidence-based review of its pharmacology and potential use in the treatment of Gram-negative bacterial infections.Core Evid 2014;9:13-25; (3) Avycaz (ceftazidime-avibactam). http://www.centerwatch.com/drug-information/fda-approved-drugs/drug/100071/avycaz-ceftazidime-avibactam