Vedolizumab...แอนติบอดีต่อ alpha-4-beta-7 protein ใช้รักษาโรคลำไส้อักเสบ

Vedolizumab เป็น humanized monoclonal antibody ที่มีเป้าหมายต่อ alpha-4-beta-7 (α4ß7) ซึ่งเป็นโปรตีนจำพวก integrin (heterodimeric transmembrane glycoprotein ทำหน้าที่เป็น cell adhesion receptor) ที่ปรากฏอยู่บนเซลล์ที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบ (inflammatory cells) รวมถึง memory T-lymphocytes ที่เคลื่อนมายังบริเวณทางเดินอาหาร ซึ่ง α4ß7 integrin มีบทบาทในการจับกับ mucosal addressin cell adhesion molecule-1 (MAdCAM-1) ที่เยื่อบุทางเดินอาหาร ทำให้เซลล์ที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบนั้นเกาะติดกับเยื่อบุทางเดินอาหาร ปฏิกิริยาระหว่าง α4ß7 integrin กับ MAdCAM-1 ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง (chronic inflammation) ซึ่งเป็นลักษณะที่สำคัญของโรคลำไส้อักเสบ (inflammamtory bowel disease; IBD) ทั้ง ulcerative colitis (UC) และ Crohn’s disease (CD)

การที่ vedolizumab ออกฤทธิ์เป็น α4ß7 integrin antagonist เป็นการยับยั้งการทำงานของ α4ß7 integrin จึงลดการอักเสบของเยื่อบุทางเดินอาหาร มีข้อบ่งใช้สำหรับรักษา IBD ทั้ง UC และ CD ที่มีอาการระดับปานกลางจนถึงระดับรุนแรง ใช้ในรายที่ตอบสนองไม่ดีพอหรือไม่ตอบสนองหรือทนไม่ได้ต่อการใช้ยาพวก tumor necrosis factor (TNF) blockers หรือ immunomodulators รวมถึงรายที่ต้องพึ่งพาหรือติดยา corticosteroids ซึ่ง vedolizumab จะทำให้ผู้ป่วยมีการตอบสนองทางคลินิกดีขึ้น อาการทางคลินิกหมดไป ตลอดจนไม่จำเป็นต้องใช้ corticosteroids และเมื่อส่องกล้องดูพบว่าเยื่อบุลำไส้ใหญ่ดูดีขึ้น (กรณีของ UC)

Vedolizumab ทำเป็นยาในรูป lyophilized powder เพื่อละลายยาในตัวทำละลายที่เหมาะสม (sterile water for injection) ก่อนให้เข้าหลอดเลือดดำในขนาด 300 มิลลิกรัม โดยหยดช้าๆ นาน 30 นาที ให้ยาในสัปดาห์ที่ 0, 2, 6 และจากนั้นให้ทุก 8 สัปดาห์ ยานี้ได้รับอนุมัติในข้อบ่งใช้ข้างต้นเนื่องจากมีการศึกษาทางคลินิกสนับสนุน ซึ่งในกรณี UC มี randomized, double-blind, placebo-controlled trials จำนวน 2 การศึกษา (UC Trials I และ II) ทำในผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่มีอาการในระดับปานกลางจนถึงระดับรุนแรงจำนวนรวมทั้งสิ้น 747 คน ผู้ป่วยเหล่านี้ตอบสนองไม่ดีพอหรือทนไม่ได้ต่อการใช้ยาพวก immunomodulators และ/หรือตอบสนองไม่ดีพอหรือไม่ตอบสนองหรือทนไม่ได้ต่อการใช้ยาพวก TNF blockers หรือตอบสนองไม่ดีพอหรือทนไม่ได้ต่อการใช้ยาพวก corticosteroids หรือต้องพึ่งพาหรือติดยา corticosteroids ส่วนกรณี CD มี randomized, double-blind, placebo-controlled trials จำนวน 3 การศึกษา (CD Trials I, II และ III) ทำในผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่มีอาการระดับปานกลางจนถึงระดับรุนแรงจำนวนรวมทั้งสิ้น 1,245 คน ผู้ป่วยเหล่านี้ตอบสนองไม่ดีพอหรือทนไม่ได้ต่อการใช้ยาพวก immunomodulators และ/หรือตอบสนองไม่ดีพอหรือไม่ตอบสนองหรือทนไม่ได้ต่อการใช้ยาพวก TNF blockers หรือตอบสนองไม่ดีพอหรือทนไม่ได้ต่อการใช้ยาพวก corticosteroids หรือต้องพึ่งพาหรือติดยา corticosteroids ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มที่ได้รับ vedolizumab ให้ประสิทธิผลดีกว่ายาหลอกอย่างมีนัยสำคัญ ส่วนอาการไม่พึงประสงค์ที่พบ เช่น คอหอยส่วนจมูกอักเสบ (nasopharyngitis) ติดเชื้อที่ทางเดินหายใจส่วนบน ปวดศีรษะ ปวดข้อ ไอ อ่อนล้า คลื่นไส้

อ้างอิงจาก

(1) Vedolizumab. http://www.rxlist.com/entyvio-drug.htm; (2) Garnock-Jones KP. Vedolizumab: a review of its use in adult patients with moderately to severely active ulcerative colitis or Crohn’s disease. BioDrugs 2015;29:57-67; (3) Haddley K. Vedolizumab for the treatment of inflammatory bowel disease. Drugs Today 2014;50:309-19; (4) Entyvio (vedolizumab). http://www.centerwatch.com/drug-information/fda-approved-drugs/drug/1327/entyvio-vedolizumab