Low molecular weight heparin: การบริหารเวลาที่ให้ยา เพื่อลดความเสี่ยงต่อ spinal column bleeding

Low molecular weight heparins (LMWHs) เป็นกลุ่มยาที่เป็นอนุพันธ์เฮพาริน มีฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด (anticoagulant) ใช้รักษาภาวะที่เกิดจากการมีลิ่มเลือดในหลอดเลือด ทั้งในหลอดเลือดดำ เช่น deep vein thrombosis, pulmonary embolism และหลอดเลือดแดง เช่น heart attack, stroke ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ที่วางจำหน่ายแล้ว ได้แก่ enoxaparin, dalteparin, tinzaparin เป็นต้น การใช้ยาเหล่านี้มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเลือดออกได้ ซึ่งเมื่อไม่นานมานี้ FDA ในบางประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา ได้ให้ข้อแนะนำแก่บุคลากรทางการแพทย์ที่ต้องเกี่ยวข้องกับการเจาะสันหลัง การใส่หรือถอด spinal catheter หรือการฉีดยาระงับความรู้สึกแบบ spinal/epidural anesthesia ให้กับผู้ป่วยที่ได้รับยา LMWHs โดยให้คำนึงถึงช่วงเวลาที่ทำหัตถการดังกล่าวเพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเลือดออกภายใน spinal column จนอาจเกิดเป็นก้อนเลือดขังอยู่ภายในนั้น (spinal hematoma) หรืออยู่ที่เหนือเยื่อดูรา (epidural hematoma) และเกิดเป็นอัมพาต (paralysis) นอกจากนี้ควรชะลอการให้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดภายหลังถอด spinal catheter ซึ่งแนวทางการบริหารเวลาที่ให้ยา เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเลือดออกภายใน spinal column จากการให้ยา LMWHs เช่น enoxaparin ทำได้ดังนี้

• รออย่างน้อย 12 ชั่วโมง ก่อนใส่หรือก่อนถอด spinal catheter ในกรณีที่ผู้ป่วยได้รับ enoxaparin ขนาดต่ำ (30 มิลลิกรัม วันละ 1 หรือ 2 ครั้ง หรือ 40 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง)

• รออย่างน้อย 24 ชั่วโมง ก่อนใส่หรือก่อนถอด spinal catheter ในกรณีที่ผู้ป่วยได้รับ enoxaparin ขนาดสูงขึ้น (0.75 มิลลิกรัม/กิโลกรัม วันละ 2 ครั้ง หรือ 1 มิลลิกรัม/กิโลกรัม วันละ 2 ครั้งหรือ 1.5 มิลลิกรัม/กิโลกรัม วันละ 1 ครั้ง)

• รออย่างน้อย 4 ชั่วโมง หลังถอด spinal catheter ก่อนที่จะให้ enoxaparin (กรณีที่ให้ยาหลังจากการทำหัตถการ)

• ในผู้ป่วยโรคไตที่มี creatinine clearance น้อยกว่า 30 มิลลิลิตร/นาที ให้รออย่างน้อย 24 ชั่วโมง ก่อนถอด spinal catheter ในกรณีที่ผู้ป่วยได้รับ enoxaparin ขนาดต่ำ (30 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง) และรออย่างน้อย 48 ชั่วโมง ในกรณีที่ได้รับยาขนาดที่สูงขึ้น (1 มิลลิกรัม/กิโลกรัม/วัน หรือ 1.5 มิลลิกรัม/กิโลกรัม/วัน)

นอกจากนี้ยังแนะนำให้ติดตามเฝ้าระวังอาการและอาการแสดงของความผิดปกติทางระบบประสาท เช่น ปวดหลัง แขนขาอ่อนแรงหรือมีอาการชา ลำไส้ไม่เคลื่อนไหว กระเพาะปัสสาวะไม่ทำงาน ในผู้ป่วยได้รับ enoxaparin ในช่วงที่มีการทำ epidural/spinal anesthesia

อ้างอิงจาก:

(1) US FDA Drug safety communications: Updated recommendations to decrease risk of spinal column bleeding and paralysis in patients on low molecular weight heparins. http://www.fda.gov/downloads/Drugs/DrugSafety/UCM373735.pdf; (2) Low molecular weight heparins - label changes to decrease spinal column bleeding and paralysis risks. http://pharmacyservices.utah.edu/alerts/768.html