สามารถสั่งจ่ายยา ASPIRIN คู่กับยา clopidogrel ได้หรือไม่ ยาทั้งสองแตกต่างกันอย่างไร

คำตอบ

Aspirin และ clopidogrel นั้น จัดอยู่ในกลุ่มยาต้านเกล็ดเลือด โดยที่มีความแตกต่างกันที่การออกฤทธิ์ ยา aspirin ยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดโดยออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ cyclooxygenase (COX-1) ทำให้เกิดการลดลงของระดับ thromboxane A2 ซึ่งเป็นสารในการทำให้เกล็ดเลือดเกาะกัน ส่วนยา clopidogrel เป็นยากลุ่ม thienopyridine derivative ยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดโดยป้องกันไม่ให้ adenosine diphosphate ไปจับกับ receptor บน platelet (ADP antogonist) ซึ่งเป็นการออกฤทธิ์ที่ขั้นตอนสุดท้ายของการเกาะกัน ด้วยกลไกการออกฤทธิ์ที่แตกต่างกันนั้นทำให้มีการใช้ aspirin ร่วมกับเพื่อเสริมฤทธิ์กันในบางกรณีได้ การศึกษา CHARISMA เป็นงานวิจัยเพื่อศึกษาประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้ clopidogrel ร่วมกับ aspirin เปรียบเทียบกับการใช้ aspirin อย่างเดียวเมื่อพิจารณาเฉพาะกลุ่มผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงหลายอย่างต่อการเกิดหลอดเลือดมีลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดหรือมีอาการของหลอดเลือดเคยอุดตัน พบว่าประสิทธิผลการรักษาอันดับแรก (พิจารณาจากการเกิดกล้ามเนื้อหัวใจตาย โรคหลอดเลือดสมอง และตายเนื่องจากโรคหัวใจและหลอดเลือด) ในผู้ป่วยที่ได้รับ clopidogrel ร่วมกับ aspirin เท่ากับให้ประสิทธิผลที่ดีกว่าผู้ป่วยที่ได้รับ aspirin อย่างเดียว แต่การใช้ clopidogrel ร่วมกับ aspirin ทำให้อัตราตายที่มีหลายสาเหตุจากโรคหัวใจและหลอดเลือดสูงกว่าการใช้ aspirin อย่างเดียว ในขณะที่กลุ่มผู้ป่วยที่มีลิ่มเลือดในหลอดเลือด พบว่าประสิทธิผลการรักษาอันดับแรกในผู้ป่วยที่ได้รับ clopidogrel ร่วมกับ aspirin เท่ากับร้อยละ 6.9 และผู้ป่วยที่ได้รับ aspirin อย่างเดียว เท่ากับร้อยละ 7.9 โดยสรุปการใช้ clopidogrel ร่วมกับ aspirin อาจจะมีประโยชน์เมื่อใช้ในผู้ป่วยที่มีลิ่มเลือดในหลอดเลือด แต่อาจเป็นอันตรายหากใช้ในผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงหลายอย่างร่วมกัน และโดยรวมแล้วการใช้ clopidogrel ร่วมกับ aspirin ให้ประสิทธิผลลดการเกิดกล้ามเนื้อหัวใจตาย โรคหลอดเลือดสมอง และตายเนื่องจากโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ไม่แตกต่างจากการใช้ aspirin อย่างเดียว นอกจากนี้ยังมีการใช้ยานี้คู่กันในข้อบ่งใช้ในผู้ป่วยที่มีการใส่ขดลวด(stent) เพื่อป้องกันการเกิดการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดอีกด้วย

Reference:
• Smith SC Jr., Allen J., Blair SN., Bonow RO., Brass LM., Fonarow GC., et al. American Heart Association/American College of Cardiology (AHA/ACC) Secondary Prevention for patient With Coronary and Other Vascular Disease: 2006 update. Circulation. 2006 May 16; 113(19): 2363-72.
• Lacy CF, et al., eds.,2008-2009. Drug information handbook. 17th ed. Cleaveland: Lexi-Comp Inc.
• Aspirin. In: DRUGDEX® Evaluations. [Online]. 2010 July3. Available from: MICROMEDEX® Healthcare Series; 2010. [cited 2010Jul3].
• Clopidogrel. In: DRUGDEX® Evaluations. [Online]. 2010 Aug3. Available from: MICROMEDEX® Healthcare Series; 2010. [cited 2010Aug3].

Keywords:
-