มีเลือดออกเหมือรประจำเดือนมาแบบกะปริกะปอยเฉพาะตอนปวดท้องน้อยใน1วันจะปวด2-3ครั้งต่อวัน ตัวคนไข้มีการ ฉีดยาคุมกำเนิดแบบ 3เดือน เข้าระยะเวลาเข็มที่2 อาการนี้เกิดจากผลข้างเคียงของยารึปล่าวคะด้วยระยะเวลาที่เป็นอาทิตย์กว่าแล้ว

คำตอบ

ยาฉีดคุมกำเนิดแบบฉีดทุก 3 เดือน ที่ใช้ในประเทศไทย ได้แก่ Depo-Provera ประกอบด้วยตัวยาสำคัญ คือ depot medroxyprogesterone acetate (DMPA) ซึ่งเป็นฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว (progestin-only) ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการหลั่งฮอร์โมน gonadotropin hormone-releasing hormone (GnRH) ส่งผลให้ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบางลง ไม่เหมาะสมต่อการฝังตัวของตัวอ่อน อย่างไรก็ตามเยื่อบุโพรงมดลูกที่บางลงอาจทำให้เลือดซึมออกมาได้ง่าย เกิดเป็นภาวะเลือดออกผิดปกติในลักษณะกะปริบกะปรอย ซึ่งโดยทั่วไปอาการจะค่อย ๆ ดีขึ้นเมื่อใช้ยาอย่างต่อเนื่อง โดยมีรายงานว่าผู้ใช้ DMPA ประมาณร้อยละ 50 จะไม่พบภาวะเลือดออกผิดปกติอีกหลังจากใช้ยาต่อเนื่องครบ 1 ปี และเพิ่มเป็นร้อยละ 80 หลังใช้ยาครบ 5 ปี (1,2) ทั้งนี้หากคนไข้มีความต้องการรักษาภาวะเลือดออกเนื่องจากรบกวนชีวิตประจำวัน อาจพิจารณาให้ใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (combined oral contraceptive; COC) เพิ่มเติม เช่น Yaz และ Herz เพื่อเสริมฮอร์โมนเอสโตรเจนได้ (3)

Reference:
1.Sathe A, Patel P, Gerriets V. Medroxyprogesterone. StatPearls [Internet]. Update 2024 [cited 26 May 2025]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559192/

2.Uptodate. Medroxyprogesterone acetate: Drug information [Internet]. 2025 [cited 2025 May 26]. Available from: https://www.uptodate.com

3.Uptodate. Evaluation and management of unscheduled bleeding in individuals using hormonal contraception [Internet]. 2025 [cited 2025 May 26]. Available from: https://www.uptodate.com

Keywords:
contraceptive injection, depot medroxyprogesterone acetate, menstrual period