Semaglutide ช่วยลดการอักเสบและพังผืดจากภาวะ metabolic dysfunction-associated steatohepatitis

เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2025 วารสาร The New England Journal of Medicine ได้เผยแพร่การศึกษา ESSENCE ซึ่งเป็นการศึกษาแบบ multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled, phase 3 แสดงให้เห็นศักยภาพของ semaglutide (GLP-1 receptor agonist) ในการฟื้นฟูพยาธิสภาพของตับในผู้ป่วยโรคตับอักเสบจากความผิดปกติของเมแทบอลิซึม (metabolic dysfunction-associated steatohepatitis: MASH) ซึ่งมีพังผืดในตับระยะที่ 2 ถึง 3 จำนวน 1,197 ราย โดยผลการวิเคราะห์ในผู้ป่วย 800 ราย ที่ได้รับ semaglutide รูปแบบยาฉีดเข้าใต้ชั้นผิวหนัง ขนาด 2.4 มิลลิกรัมต่อสัปดาห์ เป็นเวลา 72 สัปดาห์ พบว่าอัตราการฟื้นตัวของ steatohepatitis โดยไม่มีการลุกลามของพังผืดในกลุ่มที่ใช้ semaglutide สูงกว่ากลุ่มยาหลอกอย่างมีนัยสำคัญ (62.9% เทียบกับ 34.3%) เช่นเดียวกับอัตราการลดลงของพังผืดโดยที่ steatohepatitis ไม่ทรุดลง (36.8% เทียบกับ 22.4%) เมื่อพิจารณาสัดส่วนของผู้ป่วยที่มีการฟื้นตัวทั้งสองด้านพร้อมกันพบว่าสูงกว่ากลุ่มยาหลอก (32.7% เทียบกับ 16.1%) นอกจากนี้กลุ่มที่ได้รับ semaglutide มีน้ำหนักตัวลดลงเฉลี่ย 10.5% เทียบกับ 2.0% ในกลุ่มยาหลอก และมีแนวโน้มของค่าชีวเคมีของตับที่ดีขึ้น อย่างไรก็ตามรายงานอาการไม่พึงประสงค์ในระบบทางเดินอาหารส่วนมากพบในกลุ่มผู้ที่ได้รับยา ผลลัพธ์ดังกล่าวสนับสนุนว่า semaglutide อาจเป็นยาทางเลือกสำหรับผู้ป่วย MASH โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีโรคร่วม เช่น เบาหวานหรือโรคอ้วน เนื่องจากให้ผลดีทั้งต่อพยาธิสภาพของตับและการควบคุมภาวะเมแทบอลิซึม ทั้งนี้ยังจำเป็นต้องมีข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อยืนยันผลและความปลอดภัยในระยะยาว

สำหรับกลไกการออกฤทธิ์ของ semaglutide เกี่ยวข้องกับการปรับสมดุลเมแทบอลิซึม เช่น การลดภาวะดื้อต่ออินซูลิน ลดภาวะอ้วน และบรรเทาภาวะการอักเสบเรื้อรัง ส่งผลให้การอักเสบของตับและพังผืดลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ผลลัพธ์ดังกล่าวสอดคล้องกับข้อมูลจากการประเมินพยาธิสภาพของตับด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น liver stiffness และ ELF Score ซึ่งชี้ให้เห็นถึงการฟื้นฟูพยาธิสภาพของตับและแนวโน้มเชิงบวกของผลลัพธ์ทางคลินิก ถือเป็นพัฒนาการสำคัญที่ต่อยอดจากการศึกษา phase 2 ซึ่งเคยแสดงผลเฉพาะในด้านการลดการอักเสบของตับเท่านั้น

ทั้งนี้ในปัจจุบันมียาที่ได้รับการอนุมัติจาก USFDA สำหรับใช้รักษา MASH ร่วมกับพังผืด ได้แก่ resmetirom (thyroid hormone receptor beta agonist) โดยใช้ควบคู่กับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ในขณะที่ tirzepatide (dual GIP/GLP-1 receptor agonist) ยังอยู่ในขั้นตอนการศึกษาทางคลินิกสำหรับการรักษา MASH



เอกสารอ้างอิง

1. Sanyal AJ, Newsome PN, Kliers I, Østergaard LH, Long MT, Kjær MS, et al. Phase 3 Trial of Semaglutide in Metabolic Dysfunction–Associated Steatohepatitis. New England Journal of Medicine. 2025.

2. Loomba R, Abdelmalek MF, Armstrong MJ, Jara M, Kjær MS, Krarup N, et al. Semaglutide 2.4 mg once weekly in patients with non-alcoholic steatohepatitis-related cirrhosis: a randomised, placebo-controlled phase 2 trial. The Lancet Gastroenterology & Hepatology. 2023; 8(6):511-22.

3. Swift D. Semaglutide therapy improves liver histology in MASH. Medscape [Internet]. Updated 2025 [cited 2025 May 18]. Available from: https://www.medscape.com/viewarticle/semaglutide-therapy-improves-liver-histology-mash-2025a1000bez.

4. U.S. Food and Drug Administration. FDA approves first treatment for patients with liver scarring due to fatty liver disease. FDA [Internet]. Updated 2024 [cited 2025 May 25]. Available from: https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-first-treatment-patients-liver-scarring-due-fatty-liver-disease.

5. Loomba R, Hartman ML, Lawitz EJ, Vuppalanchi R, Boursier J, Bugianesi E, et al. Tirzepatide for Metabolic Dysfunction-Associated Steatohepatitis with Liver Fibrosis. New England Journal of Medicine. 2024; 391(4):299-310.