Pegcetacoplan ยาชนิดแรกที่ใช้รักษาภาวะจอตาฝ่อจากโรคจอประสาทตาเสื่อม

คณะกรรมการอาหารและยาประเทศสหรัฐอเมริกาได้อนุมัติให้ pegcetacoplan (Syforve) เป็นยาตัวแรกในการรักษาภาวะจอตาฝ่อ (geographic atrophy; GA) ซึ่งเป็นอาการระยะท้ายของโรคจอประสาทตาเสื่อมชนิดแห้ง (dry age-related macular degeneration; dry AMD) ที่จะนำไปสู่การเกิดตาบอด สำหรับโรคจอประสาทตาเสื่อมชนิดแห้ง เกิดจากตัวเซลล์ในจอประสาทตาเสื่อมสภาพและจอตาบางลงเองเมื่อมีอายุมากขึ้น พบได้มากถึง 85-90% ของผู้ป่วยโรคจอประสาทตาเสื่อมทั้งหมด ส่งผลให้สูญเสียการมองเห็นภาพชัดตรงกลางภาพ โดยโรคจอประสาทตาเสื่อมชนิดแห้งจะพบจุดสีเหลืองที่จอตา (drusen) ที่เกิดจากการตายของเซลล์ในชั้นเม็ดสีของจอตา (retina pigment epithelium; RPE) ซึ่งเกี่ยวข้องกับการแสดงออกของโปรตีน c3 complement ที่มากเกินไป โดย c3 complement เป็นองค์ประกอบของโปรตีนที่มีบทบาทมากในการตายของ RPE และนำไปสู่ภาวะจอตาฝ่อ ทั้งนี้ pegcetacoplan เป็น pegylated cyclic peptide ซึ่งเดิมมีข้อบ่งใช้สำหรับรักษาภาวะโลหิตจางชนิด PNH (paroxysmal nocturnal hemoglobinuria) โดยออกฤทธิ์ยับยั้งที่ c3 compliment ซึ่งมีบทบาทในกระบวนการแตกของเซลล์เม็ดเลือดแดง (C3b-mediated extravascular hemolysis และ MAC-mediated intravascular hemolysis) อันเป็นกลไกเดียวกับการใช้เพื่อควบคุมการดำเนินไปของโรคจอประสาทตาเสื่อม[1]

ข้อมูลประสิทธิผลของ pegcetacoplan ได้มาจาก 2 การศึกษา คือ OAKS (637 คน) และ DERBY (621 คน) ที่เป็นการศึกษาระยะที่ 3 แบบสุ่ม ปกปิดข้อมูล โดยทั้ง 2 การศึกษาทำเพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการใช้ pegcetacoplan เดือนละครั้งและเดือนเว้นเดือนเทียบกับยาหลอกในการลดการดำเนินไปของภาวะจอตาฝ่อโดยดูจากขนาดของรอยโรค ซึ่งจากการศึกษา OAKS พบว่าที่เวลา 12 เดือนของการรักษา กลุ่มที่ได้รับ pegcetacoplan สามารถลดการดำเนินไปของภาวะจอตาฝ่อได้ 22% (P=0.0003) ในการให้ยาแบบเดือนละครั้ง และ 16% (P=0.0052) ในการให้ยาแบบเดือนเว้นเดือน สอดคล้องกับผลจากการศึกษา DERBY ซึ่งพบว่าที่เวลา 12 เดือนของการรักษา กลุ่มที่ได้รับ pegcetacoplan สามารถลดการดำเนินไปของภาวะจอตาฝ่อได้ 12% (P=0.528) ในการให้ยาแบบเดือนละครั้ง และ 11% (P=0.0750) ในการให้ยาแบบเดือนเว้นเดือน[2-3]

เอกสารอ้างอิง

1. DAVID S. LIAO, RAVI METLAPALLY, RAMIRO RIBEIRO, NAMRATA SAROJ. Inhibiting Complement C3 in Dry AMD; C3 inhibition may be the dark horse to pursue for treating dry AMD. 2019. [Internet]. [cited 2023 Feb 19]. Available from: https://www.retinalphysician.com/issues/2019/november-2019/inhibiting-complement-c3-in-dry-amd.

2. ClinicalTrials.gov. A phase II, multicenter, randomized, single-masked, sham-controlled study of safety, tolerability and evidence of activity of intravitreal APL-2 therapy in patients with geographic atrophy (GA). ClinicalTrials.gov Identifier: NCT02503332. Available from: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT 02503332.

3. Heier J, Wykoff C, Singh R, et al. Efficacy of intravitreal pegcetacoplan in geographic atrophy: results from the DERBY and OAKS trials. Retina Society; 2021. Available from: https://investors.apellis.com/ static-files/fe6d8c27-e1b2-4c87-b77f-aa5cb249bacf.