Lenacapavir ยาต้านเอชไอวีชนิดใหม่สำหรับเชื้อดื้อยาหลายชนิด

Lenacapavir เป็นยาต้านไวรัสเอชไอวีกลุ่มใหม่ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้าง capsid (capsid inhibitor) ซึ่งเป็นโปรตีนชั้นนอกสุดที่ห่อหุ้ม RNA ซึ่งเป็นสารพันธุกรรมของไวรัสเอชไอวี โดยยาออกฤทธิ์รบกวนการต่อกันของหน่วยย่อยของ capsid ที่เรียกว่า capsomer จึงทำให้เชื้อสร้าง capsid ได้ไม่สมบูรณ์ หยุดวงจรชีวิตของไวรัสเอชไอวี ซึ่งยานี้จะต้องใช้ร่วมกับยารักษามาตรฐานอื่น ๆ เช่น ยา 2 ตัวในกลุ่มยาที่ยับยั้งเอนไซม์ reverse transcriptase (nucleoside reverse transcriptase inhibitors: NRTIs) ที่ผู้ป่วยยังตอบสนองอยู่ ร่วมกับยา dolutegravir (integrase inhibitor) เป็นต้น ยานี้มี 2 รูปแบบ คือ ยารับประทานและยาฉีดเข้าใต้ผิวหนัง สำหรับการรักษาเริ่มแรก (initial treatment) จะใช้รูปแบบรับประทานเป็นหลัก แต่สำหรับการรักษาระยะยาว (maintenance treatment) จะใช้รูปแบบยาฉีดเข้าใต้ผิวหนัง โดยฉีดทุก 6 เดือน[1] โดย lenacapavir ได้รับการอนุมัติจาก US FDA เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2565 ให้ใช้สำหรับผู้ป่วยเอชไอวีที่ดื้อยาต้านไวรัสหลายชนิด (MDR HIV-1 infection) โดยใช้ข้อมูลจากงานวิจัย Capsid Inhibition with Lenacapavir in Multidrug-Resistant HIV-1 Infection ซึ่งเป็น randomized multicenter study phase 3 ที่ทำเพื่อศึกษาประสิทธิภาพเเละความปลอดภัยยานี้ โดยมีผู้เข้าร่วมงานวิจัย 72 คน พบว่าผู้มีกลุ่มที่ได้รับ lenacapavir ร่วมกับยารักษามาตรฐานมีการตอบสนองต่อการรักษา โดยสามารถลดปริมาณ viral load และเพิ่มปริมาณ CD4+ cell ในเลือด ได้อย่างมีนัยสำคัญ ส่วนด้านความปลอดภัยพบว่ากลุ่มที่ได้รับ lenacapavir มีอาการข้างเคียงที่พบ ได้แก่ อาการปวดบริเวณที่ฉีด 63% (45 จาก 72 ราย) คลื่นไส้ 9% (12 จาก 72 ราย) ท้องผูก 8% (11 จาก 72 ราย) เป็นต้น นอกจากนี้พบว่ามี 1 รายที่หยุดรับยา lenacapavir เนื่องจากมีตุ่มบวม (nodule) ขึ้นบริเวณที่ฉีด ทั้งนี้ไม่พบอาการข้างเคียงรุนเเรงถึงชีวิตจากการศึกษานี้[2]

เอกสารอ้างอิง

1. Lenacapavir (SUNLENCA ®) Package insert. [Internet]. [cited 2023 Jan 7]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2022/215973s000lbl.pdf

2. Maurer SS, Dejesus E, Stellbrink HJ, Castagna A, Richmond GJ, Sinclair GI. Capsid Inhibition with Lenacapavir in Multidrug-Resistant HIV-1 Infection. N ENGL J MED. 2022; 386:1793-803.