ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินอาจให้ประสิทธิผลลดลงในคนอ้วน

ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน (emergency contraceptive pill หรือ morning-after pill) ใช้ป้องกันการตั้งครรภ์เมื่อมีเพศสัมพันธ์เกิดขึ้นโดยไม่ได้ป้องกัน เช่น กรณีที่ถูกล่วงละเมิดทางเพศ ถุงยางอนามัยรั่ว หรือลืมรับประทานยาคุมกำเนิดติดต่อกันเป็นเวลาหลายวัน ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินที่ใช้กันมาก คือ levonorgestrel 0.75 mg โดยเริ่มรับประทานภายใน 24 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ หรือไม่ควรเกิน 72 ชั่วโมง จากนั้นรับประทานอีก 1 เม็ดห่างจากเม็ดแรก 12 ชั่วโมง หรืออาจรับประทานยาครั้งเดียว 1.5 มิลลิกรัม เร็วที่สุดหลังมีเพศสัมพันธ์ ซึ่งที่ดีควรรับประทานภายใน 12 ชั่วโมง หรืออย่างช้าไม่เกิน 72 ชั่วโมง อย่างไรก็ตาม WHO ให้เวลาในการรับประทานได้ภายใน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ โดยรับประทานครั้งเดียว 1.5 มิลลิกรัม แต่ประสิทธิผลในการป้องกันการตั้งครรภ์จะลดลงตามระยะเวลาหากยิ่งรับประทานช้า และถึงแม้จะเริ่มรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินได้เร็วเพียงใด ประสิทธิผลในการป้องกันการตั้งครรภ์ก็ยังต่ำกว่าการรับประทานยาคุมกำเนิดแบบทั่วไป

นอกจากเรื่องระยะเวลาที่เริ่มต้นรับประทานยาจะสัมพันธ์กับประสิทธิผลในการป้องกันการตั้งครรภ์แล้ว เมื่อไม่นานมานี้มีข้อมูลว่ายาคุมกำเนิดฉุกเฉินอาจให้ประสิทธิผลลดลงในคนที่มีน้ำหนักมากเกิน ในยุโรปโดย The European Medicines Agency ได้มีการทบทวนในเรื่องนี้ ในเบื้องต้นได้ทบทวนข้อมูลของยา NorLevo 1.5 mg tablet (levonorgestrel 1.5 mg) ไปแล้ว และบริษัทผู้รับผิดชอบได้มีการแก้ไขเอกสารกำกับยาตั้งแต่ปลายปี 2013 โดยเพิ่มเติมข้อความว่า “จากการศึกษาทางคลินิกพบว่าประสิทธิผลของยา levonorgestrel ลดลงในผู้หญิงที่มีน้ำหนักตั้งแต่ 75 กิโลกรัมขึ้นไป และไม่มีประสิทธิผลในผู้ที่มีน้ำหนักเกิน 80 กิโลกรัม” ซึ่งข้อความดังกล่าวไม่เกี่ยวข้องกับยาตำรับอื่น ขณะนี้การทบทวนการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินในคนน้ำหนักมากเกินยังคงดำเนินอยู่ ในประเทศอื่นได้ให้ความสนใจเรื่องนี้เช่นเดียวกัน รวมถึงประเทศนิวซีแลนด์ที่กำลังติดตามประสิทธิผลของยาคุมกำเนิดฉุกเฉินในคนที่มีน้ำหนัก 70 กิโลกรัมขึ้นไป

อ้างอิงจาก:

(1) WHOEmergency contraception. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs244/en/; (2) Press release: Review of emergency contraceptives started. http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Press_release/2014/01/WC500160116.pdf; (3) NorLevo 1.5 mg tablet. Package leaflet: information for the user; (4) Effectiveness of emergency contraception may be reduced in women weighing more than 70kg. Medsafe Monitoring Communication (New Zealand Medicines and Medical Devices Safety Authority), 27 February 2014. http://www.medsafe.govt.nz