ยาสูตรผสม estrogen กับ SERM รักษาอาการในสตรีวัยหมดระดู

ปัจจุบันมีการนำเอสโตรเจนมาผสมร่วมกับ bazedoxifene ซึ่งเป็นยาตัวใหม่ในกลุ่ม third-generation selective estrogen receptor modulators (SERMs) เพื่อรักษาอาการในสตรีวัยหมดระดู ซึ่งเอสโตรเจนที่ใช้คือ conjugated estrogens ออกฤทธิ์กระตุ้น estrogen receptor (ER) ทั้งชนิด ER-alpha และ ER-beta ส่วน bazedoxifene ออกฤทธิ์เหมือนเอสโตรเจน (เป็น agonist) ที่เนื้อเยื่อหรืออวัยวะบางแห่ง เช่น กระดูก และออกฤทธิ์ต้านเอสโตรเจน (เป็น antagonist) ที่เนื้อเยื่อหรืออวัยวะอื่น เช่น มดลูก จึงลดความเสี่ยงต่อการเกิด endometrial hyperplasia ที่พบได้จากการใช้เอสโตรเจนโดยลำพัง ยา bazedoxifene มีใช้แล้วในกลุ่มประเทศสหภาพยุโรป โดยใช้เป็นยาเดี่ยวสำหรับรักษาภาวะกระดูกพรุน

ยาสูตรผสมที่กล่าวถึงนี้เป็นยาเม็ดประกอบด้วย conjugated estrogens 0.45 มิลลิกรัม ร่วมกับ bazedoxifene 20 มิลลิกรัม รับประทานวันละ 1 ครั้ง เพื่อใช้รักษา vasomotor symptoms (ด้วยฤทธิ์ของเอสโตรเจน) ที่มีอาการระดับปานกลางถึงรุนแรงในสตรีวัยหมดระดูและยังใช้ป้องกันภาวะกระดูกพรุนในวัยหมดระดู (ด้วยฤทธิ์ของเอสโตรเจนและ bazedoxifene) ใช้เป็นทางเลือกสำหรับสตรีรายที่ยังมีมดลูกที่ต้องใช้ hormone replacement therapy (HRT) แต่ไม่ประสงค์จะใช้ยาตำรับที่มีส่วนผสมของพวกโปรเจสติน (progestins) การที่ยาสูตรผสมนี้ได้รับอนุญาตในข้อบ่งใช้สำหรับรักษา vasomotor symptoms นั้น มีข้อมูลสนับสนุนมาจากการศึกษาแบบ double blind, randomized placebo controlled trial ในสตรี 318 คน อายุ 42-64 ปีที่มีอาการ vasomotor symptoms โดยมีอาการร้อนวูบวาบระดับปานกลางถึงรุนแรงอย่างน้อยวันละ 7 ครั้ง หรือสัปดาห์ละ 50 ครั้ง พบว่ายาสูตรผสมนี้ช่วยลดจำนวนครั้งและความรุนแรงของการเกิดอาการดังกล่าวได้แตกต่างจากการใช้ยาหลอกเมื่อประเมินผลสัปดาห์ที่ 4 และ 12 ส่วนการใช้เพื่อป้องกันภาวะกระดูกพรุนมีการศึกษาสนับสนุนทั้งประสิทธิผลและความปลอดภัย โดยการศึกษาแรกเป็นแบบ double-blind, randomized, placebo- and active-controlled trial ในสตรี 3,397 คน ศึกษานาน 24 เดือน ให้ยาที่มีส่วนผสมของตัวยาทั้งสองในปริมาณต่างๆ พบว่าส่วนผสมดังกล่าวข้างต้น (conjugated estrogens 0.45 มิลลิกรัม ร่วมกับ bazedoxifene 20 มิลลิกรัม) ให้ผลเพิ่ม bone mineral density (BMD) ที่ lumbar spine และสะโพก (total hip BMD) ที่ 24 เดือน ได้แตกต่างจากการใช้ยาหลอก ในศึกษาที่สองเป็นแบบ double-blind, randomized, placebo- and active-controlled trial เช่นเดียวกัน ศึกษานาน 12 เดือน ในสตรีจำนวน 1,886 คน พบว่ายาที่มีสูตรผสมดังระบุข้างต้นให้ผลเพิ่ม BMD ของ lumbar spine ได้แตกต่างจากการใช้ยาหลอก และเพิ่ม total hip BMD ได้ด้วย ส่วนผลของยาต่อการเกิด endometrial hyperplasia และ endometrial malignancy ในทั้งสองการศึกษาพบอุบัติการณ์ได้ต่ำกว่า 1% สำหรับอาการไม่พึงประสงค์อื่นที่พบ เช่น กล้ามเนื้อบีบเกร็ง คลื่นไส้ อาจียน อาหารไม่ย่อย ปวดท้อง เวียนศีรษะ เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง

(1) Mirkin S, Pickar JH. Management of osteoporosis and menopausal symptoms: focus on bazedoxifene/conjugated estrogen combination. Int J Womens Health 2013;5:465-75; (2) http://www.centerwatch.com/drug-information/fda-approved-drugs/drug/1289/duavee-conjugated-estrogens-bazedoxifene