ย่อมเป็นที่รู้กันดีว่าน้ำนมอุ่นๆ จากอกของแม่เป็นสุดยอดอาหารต่อทารกในช่วง 6 เดือนแรก จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลกและ องค์การยูนิเซฟ นมแม่เป็นอาหารที่มีคุณค่ามาก ซึ่งประกอบไปด้วยสารอาหารต่างๆ มากมาย รวมถึง ภูมิคุ้มกัน และฮอร์โมนที่จำเป็นสำหรับทารกในการป้องกันความเจ็บป่วย ส่งเสริมพัฒนาการ และการเจริญเติบโตของเด็กอย่างมีคุณภาพ แต่บางครั้งเมื่อคุณแม่ที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เกิดเจ็บป่วย หรือเป็นโรคประจำตัวที่ต้องใช้ยาประจำ
ดังนั้นหลักการทั่วไปสำหรับคุณแม่ที่ต้องให้นมบุตรในการเลือกใช้ยาโดยสรุป มีดังนี้
1. หลีกเลี่ยงการใช้ยา หากไม่จำเป็น หรือถ้าเป็นไปได้ให้เลื่อนการใช้ยาไปจนกว่าจะถึงเวลาที่ทารกหย่านม
2. หลีกเลี่ยงการใช้ยาสูตรผสม ควรเลือกยาที่ประกอบด้วยตัวยาสำคัญเพียงชนิดเดียว
3. ควรเลือกใช้ยาที่มีขนาดต่ำที่สุดหรือใช้ยาในช่วงระยะเลาสั้นที่สุดเท่าที่จะทำได้
4. ควรเลือกใช้ยาที่มีรูปแบบสูดพ่นหรือใช้ภายนอก แทนการใช้ยาแบบรับประทานหรือฉีด เช่น
ยาบรรเทาอาการคัดจมูก แบบสูตรพ่นแทนยาบรรเทาอาการคัดจมูกแบบรับประทาน
5. ให้ทารกดูดนมก่อนให้ยามื้อถัดไป หรือรอมากกว่า 2-3 ชั่วโมง หลังจากรับประทานยาจึงให้นมบุตร
6. ในกรณีที่ต้องรับประทานยาวันละหลายครั้ง คุณแม่สามารถบีบน้ำนมเก็บไว้ก่อนที่คุณแม่จะรับประทานยา
7. หยุดให้นมลูกในกรณีที่เป็นยาที่ห้ามใช้ในหญิงให้นมบุตร
ยาที่ห้ามใช้ในสตรีให้นมแก่บุตร
ยา/กลุ่มยา |
ข้อบ่งใช้ |
การขับยาออกทางน้ำนม/อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดในทารก /ข้อแนะนำ |
Amiodarone |
รักษาภาวะหัวใจ เต้นผิดจังหวะ
|
ยาถูกขับออกทางน้ำนมในปริมาณมาก อาจทำให้ทารกได้รับยาผ่านทางน้ำนมซึ่งยานี้มีไอโอดีน(iodine)เป็นส่วนประกอบทำให้ทารกเกิด ภาวะไฮโปไทรอยด์ ( Hypothyroidism) มีอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะ |
ยาเคมีบำบัด : Cyclophosphamide Cyclosporine Doxorubicin Methotrexate |
รักษาโรคมะเร็ง |
ยาอาจกดระบบภูมิคุ้มกัน กดไขกระดูกในทารก |
Ergotamine + Caffeine |
รักษาอาการ ปวดศีรษะไมเกรน |
ยาขับออกทางน้ำนมได้ ผลของ Ergotamine ทำให้ทารกเกิด Ergotism (อาเจียน ท้องเสีย และชัก) รวมทั้งกดการหลั่งของน้ำนม ในขณะที่Caffeineในขนาดที่ใช้ ไม่พบว่าทำให้เกิดอันตรายต่อทารก แต่หากใช้ติดต่อกันจนเกิดการสะสมจะมีผลกระทบต่อการนอนของทารก จึงห้ามให้นมบุตรในระหว่างที่ใช้ยาดังกล่าว |
ยากดภูมิคุ้มกัน (Immunosupressants) |
|
ยาอาจกดระบบภูมิคุ้มกันของทารกได้ |
ยาในกลุ่มกรดวิตามินเอ ชนิด รับประทาน เช่น Isotretinoin |
รักษาสิวที่มีอาการรุนแรง ที่ไม่สามารถควบคุมอาการ จากการรักษาอื่นๆ |
ยาถูกขับออกทางน้ำนม อาจทำให้ทารกที่ได้รับนมจากแม่ได้รับยานี้แล้ว เกิดผลข้างเคียงจากยา เช่น ปวดหลัง เป็นพิษต่อตับ เป็นต้น |
ยารักษาโรคที่ใช้บ่อยในหญิงให้นมบุตร
ยา/กลุ่มยา |
ข้อมูลความปลอดภัยของการใช้ยาในสตรีให้นมบุตร |
- Diclofenac - Ibuprofen |
ใช้ได้อย่างปลอดภัย
ในกรณีที่คุณแม่รับประทานยานี้เป็นระยะเวลานานจะทำให้ทารกที่ได้รับนมแม่เกิดอาการข้างเคียงของ ภาวะ(metabolic acidosis) ซึม กล้ามเนื้ออ่อนแรง เบื่ออาหาร ใช้ได้อย่างปลอดภัย ใช้ได้อย่างปลอดภัย |
กลุ่ม Penicillins เช่น Amoxicillin Dicloxacillin กลุ่ม Cephalosporins เช่น Cefalexin Cefaclor กลุ่ม Maclorides เช่น Azithromycin Claarithromycin |
ยาผ่านสู่น้ำนมน้อย ใช้ได้อย่างปลอดภัย ยาผ่านสู่น้ำนมน้อย ใช้ได้อย่างปลอดภัย ยาผ่านสู่น้ำนมน้อย ใช้ได้อย่างปลอดภัยแต่ควรสังเกตอาการข้างเคียง เช่น ท้องเสีย |
รับประทาน เช่น Clotrimazole ชนิดเหน็บช่องคลอด กรณีใช้ยารับประทานแนะนำ Fluconazole ชนิดรับประทานครั้งเดียว |
ไม่พบอาการไม่พึงประสงค์ต่อทารก |
ยาลดน้ำมูก: Cetirizine และ Loratadine ยาแก้อาการคัดจมูก : Pseudoephedrine ยาแก้ไอ: Diphenhydramine |
ใช้ได้อย่างปลอดภัย ลดปริมาณน้ำนมของคุณแม่ ยานี้อาจทำให้บุตรที่ได้รับนมจากมารดาง่วงซึมได้ |
|
ใช้ได้อย่างปลอดภัย
|
|
ใช้ได้อย่างปลอดภัย |
|
ใช้ได้อย่างปลอดภัย ใช้ได้อย่างปลอดภัย |
เอกสารอ้างอิง