ญ ตั้งครรภ์ หากมีอาการฟันพุ สามารถใช้ยาบ้วนปาก c-20 ,หรือ betadine gargle, kamistard gel-n , m16 หรือ แผ่นแปะแก้ปวดเช่น neobunได้หรือไหม

คำตอบ

จากการสืบค้นข้อมูลผลิตภัณฑ์บ้วนปาก c-20 หรือ chlorhexidine gluconate mouthwash 0.12% พบว่ายังไม่มีข้อมูลจากงานวิจัยในมนุษย์ที่ระบุความปลอดภัยในช่วงตั้งครรภ์ได้อย่างชัดเจน แต่มีการศึกษาในสัตว์ทดลองที่ไม่พบปัญหาต่อตัวอ่อนเมื่อใช้ chlorhexidine gluconate ขนาด 300 mg/kg/day สำหรับหนู และ 40 mg/kg/day สำหรับกระต่าย ดังนั้นคำแนะนำในเอกสารกำกับยาหรือผลิตภัณฑ์จึงระบุว่าอาจพิจารณาใช้ได้เมื่อมีความจำเป็น [1, 2] ซึ่ง chlorhexidine ชนิดบ้วนปากมีประสิทธิภาพในการลดจำนวนเชื้อแบคทีเรีย Streptococcus mutans ได้ แต่ไม่พบรายงานหรือหลักฐานในแง่ของการรักษาอาการฟันผุหรือลดอาการปวดจากฟันผุ [3, 4] ดังนั้นการใช้ผลิตภัณฑ์บ้วนปากดังกล่าวควรพิจารณาจากข้อมูลประสิทธิภาพและความปลอดภัยข้างต้นร่วมกับการตัดสินใจของผู้ป่วย สำหรับ Betadine gargle (povidone iodine), Kamistad N (Lidocaine HCl 20 mg, chamomile flower extract 185 mg) [5, 6] ระบุว่าไม่แนะนำให้ใช้ผลิตภัณฑ์ในระหว่างตั้งครรภ์เนื่องจากยังไม่มีข้อมูลยืนยันความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ในหญิงตั้งครรภ์ ในส่วนของยาชื่อการค้า M-16 นั้นมีส่วนประกอบหลัก คือ lidocaine และ การบูร (camphor) ซึ่ง lidocaine มีข้อมูลว่าสามารถใช้ได้ในคนท้อง [7] ส่วนการบูรมีข้อมูลว่าอาจไม่ปลอดภัยหากรับประทานขณะตั้งครรภ์ แต่ความปลอดภัยในลักษณะการใช้เพื่ออุดฟันซึ่งมีปริมาณการบูรน้อยนั้นยังไม่มีข้อมูลยืนยันได้ สำหรับแผ่นแปะแก้ปวดตามร่างกายที่มีส่วนผสมของการบูร menthol หรือ methylsalicylate พบว่าสารเหล่านี้มีอัตราการดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดต่ำ โดยการใช้การบูรภายนอกร่างกายในระหว่างตั้งครรภ์ไม่พบว่าเพิ่มความเสี่ยงต่อทารก ส่วน menthol นั้นยังไม่มีข้อมูลการศึกษาในมนุษย์ แต่การศึกษาในหนูทดลองที่กิน menthol ในขนาดเทียบเท่าไปจนถึง 106 เท่าของขนาดที่ยอมรับให้รับประทานได้ในมนุษย์ ไม่พบการรายงานความผิดปกติของตัวอ่อน และ methylsalicylate นั้นยังไม่มีข้อมูลยืนยันความปลอดภัยในมนุษย์เช่นกัน แต่มีข้อมูลว่าอาจส่งผลต่อตัวอ่อนสัตว์ทดลองได้เมื่อกินในขนาดสูง สำหรับการพิจารณาความปลอดภัยเพิ่มเติมในมนุษย์นั้น เนื่องจาก methylsalicylate รวมถึง aspirin หรือยาในกลุ่ม NSAIDs อื่น ๆ ที่ปัจจุบันพบว่าสัมพันธ์กับการทำให้ปริมาณน้ำคร่ำลดลงหรือทำให้ ductus arteriosus ปิดเร็วกว่าที่ควร ดังนั้นจึงต้องหลีกเลี่ยงการรับประทานอย่างต่อเนื่องหลังจากการตั้งครรภ์ตั้งแต่สัปดาห์ที่ 20 เป็นต้นไป ยกเว้นได้รับการพิจารณาให้ใช้โดยแพทย์แล้ว ซึ่งกรณีของแผ่นแปะภายนอกนั้นอาจต้องพิจารณาประเด็นเหล่านี้ร่วมด้วยหากอายุครรภ์อยู่ในช่วงดังกล่าว [8, 9] จากข้อมูลข้างต้นในภาพรวมจะเห็นได้ว่า สารหรือยาในผลิตภัณฑ์ที่สอบถามนั้นมีระดับของข้อมูลที่แตกต่างกันออกไป บางชนิดมีคำแนะนำให้หลีกเลี่ยงการใช้อย่างชัดเจน แต่บางชนิดไม่มีคำแนะนำระบุไว้ บางชนิดไม่ระบุคำแนะนำที่ชัดเจน การตัดสินใจแนะนำการใช้ยาจึงต้องพิจารณาจากอายุครรภ์ ระดับความรุนแรงของปัญหา ประโยชน์ของการใช้ยา ทางเลือกการรักษาอื่นที่มีข้อมูลความปลอดภัยหรือคำแนะนำที่ชัดเจน เช่น ยาแก้ปวด paracetamol และความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้นจากหลักฐานทางวิชาการที่มี ซึ่งเภสัชกรควรอธิบายข้อมูลเหล่านี้ให้ผู้ป่วยทราบและแนะนำตามการตัดสินใจของผู้ป่วย แต่หากไม่สามารถตัดสินใจได้ชัดเจนควรส่งต่อแพทย์เพื่อประเมินเพิ่มเติมและรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

Reference:
1. Chlorhexidine prescribing information. Medically review. Drug .com® [internet]. 2023. [cited 08/08/2023]. Available from: https://www.drugs.com/pro/chlorhexidine.html
2. Peridex – chlorhexidine gluconate mouthwash. Package leaflet [internet]. 2013. [cited 08/08/2023]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2013/019028s022lbl.pdf
3. Walsh T, Oliveira-Neto JM, Moore D. Chlorhexidine treatment for the prevention of dental caries in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev. 2015;(4):CD008457.
4. Coelho ASEC, Paula ABP, Carrilho TMP, da Silva MJRF, Botelho MFRR, Carrilho EVVF. Chlorhexidine mouthwash as an anticaries agent: A systematic review. Quintessence Int. 2017;48(7):585-591.
5. Betadine sore throat gargle. Package leaflet [internet]. 2020. [cited 08/08/2023]. Available from: https://www.medsafe.govt.nz/Consumers/CMI/b/BetadineSoreThroatGargle.pdf
6. Kamistad N. Package leaflet [internet]. 2020. [cited 08/08/2023]. Available from: https://www.ravimiregister.ee/en/Data/PIL_ENG/PIL_16375_ENG.pdf
7. Pregnancy, breastfeeding and fertility while using lidocaine for mouth and throat. Lidocaine for mouth and throat. National Health Service [internet]. 2022. [cited 13/08/23]. Available from: https://www.nhs.uk/medicines/lidocaine-for-mouth-and-throat/pregnancy-breastfeeding-and-fertility-while-using-lidocaine-for-mouth-and-throat/
8. Alsaad AM, Fox C, Koren G. Toxicology and teratology of the active ingredients of professional therapy MuscleCare products during pregnancy and lactation: a systematic review. BMC Complement Altern Med. 2015;15:40.
9. Safety update: NSAIDs in pregnancy. Drug Ther Bull. 2023;dtb-2023-000039.

Keywords:
หญิงตั้งครรภ์, ฟันผุ, C-20, Betadine gargle, Kamistad N, ยาแก้ปวดฟัน ตราปืนเอ็ม 16, Neobun