แพทย์มีคำสั่ง ceftriaxone 2 g + NSS 100 cc IV drip OD เดิมผู้ป่วยมี calcium gluconate 10cc + NSS 100 cc + acetar 1000 cc จะสามารถให้ y site ได้หรือมั้ย หากไม่สามารถให้ได้มีวิธีการใดบ้างที่ให้พร้อมกันได้

คำตอบ

จากการสืบค้นข้อมูลความเข้ากันของยา ceftriaxone และ calcium gluconate พบว่ายา 2 ตัวนี้ไม่สามารถให้พร้อมกันทาง y-site ได้ เพราะ ceftriaxone มีความไม่เข้ากันทางกายภาพ (physically incompatible) กับสารละลายที่มีแคลเซียม เมื่อผสมกันสามารถทำให้เกิดตะกอน มีความขุ่นมากขึ้น และมีสีเปลี่ยนแปลงได้ [1] ดังนั้นจึงไม่ควรบริหารยา ceftriaxone ทาง y-site ร่วมกับ calcium gluconate และสารน้ำ Acetar® ซึ่งมีแคลเซียมเป็นส่วนประกอบด้วย [2] แนะนำให้บริหารยาโดยใช้เส้นเลือดดำคนละเส้น แต่หากเส้นเลือดที่บริหารยาได้มีจำกัด อาจพิจารณาบริหารยา ceftriaxone กับ calcium gluconate ผ่านเส้นเลือดดำเดียวกันแต่คนละเวลาได้ และไล่สาย (flush) ด้วย NSS ปริมาตร 3-5 มิลลิลิตร (หรือตามที่แนะนำในแนวปฏิบัติของโรงพยาบาล) หลังจากบริหารยาชนิดแรกเสร็จแล้ว เพื่อไม่ให้ยาสองชนิดสัมผัสกันและตกตะกอนได้ [1, 3]

Reference:
(1) MICROMEDEX® Solutions [Internet]. Colorado: Truven Health Analytics Inc; c 2017. DRUGDREX® System, IV Compatibility Results: [cited 2023 May 8]. Available from: https://www-micromedexsolutions-com.ejournal.mahidol.ac.th/micromedex2/librarian/ssl/true/PFActionId/evidencexpert.ShowIVCompResults?resultType=ysite&selectedDrugs=Ceftriaxone+Sodium%7CCalcium+Gluconate&refinedDrugs=Ceftriaxone+Sodium%7CCalcium+Gluconate&navitem=ivTabysite
(2) สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา. แอซีเทตริงเกอร์ส ชนิดสารละลายสำหรับฉีด ชื่อการค้า Acetate Ringer’s Injection (แอซีเทตริงเกอร์ส สําหรับหยดเข้าหลอดเลือดดำ) [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 9 พฤษภาคม 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.fda.moph.go.th/sites/oss/Drug%20Registration/Acetate%20Ringer’s%20Injection_2A%201522163/Acetate%20Ringer’s%20Injection_PIL%20(28-12-2020).pdf
(3) Glynda RD, Jodie AM. Flushing a Saline Lock and Converting a Saline Lock to a Continuous IV Infusion. Clinical Procedures for Safer Patient Care 2015:581-592

Keywords:
ceftriaxone, calcium gluconate, Acetar, y-site, incompatible, บริหารยาฉีด