ยาชื่อ Aristocort (Tram) รักษาอาการผื่นคัน สามารถทาที่ใดของร่างกายได้บ้าง แล้วมีรายละเอียดการใช้ที่ถูกวิธีอย่างไร

คำตอบ

Aristocort® เป็นชื่อการค้าของยา triamcinolone acetonide ในรูปแบบทามีความแรง 0.1% และ 0.02% โดยยาดังกล่าวเป็นยาใช้ภายนอกเพื่อรักษาโรคผิวหนังบางชนิด เช่น โรคผิวหนังอักเสบ โรคผิวหนังที่เกิดจากการแพ้ ยาดังกล่าวถูกจัดเป็นยาทากลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ ระดับความแรงปานกลาง (moderately potent) จากการจัดแบ่งระดับเป็น 4 ระดับคือ ความแรงสูงมาก (super-potent) ความแรงสูง (potent), ความแรงปานกลาง (moderately potent) และ ความแรงต่ำ (mild potent) การพิจาณาการเลือกใช้ยาทากลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ มีหลักเกณฑ์การพิจารณากว้างๆ ดังนี้ • การเลือกความแรงของยาทาคอร์ติโคสเตียรอยด์จะพิจารณาให้เหมาะสมกับภาวะโรคและความปลอดภัยในการใช้ยา โดยยาที่จัดอยู่ในกลุ่มความแรงต่ำ (low potency) จะเป็นกลุ่มที่ปลอดภัยสุดเมื่อใช้เป็นระยะเวลานาน สามารถทาได้ในพื้นผิวที่กว้างขึ้น ทาได้ที่บริเวณหน้า และผิวบาง หรือใช้กับเด็กได้ ส่วนยาที่มีความแรงสูงมากจะมีประโยชน์ในผู้ที่ภาวะโรคที่รุนแรง หรือเป็นที่ผิวที่มีความหนา เช่น ฝ่ามือ ฝ่าเท่า • ความถี่ในการทายาโดยปกติทายาเพียงวันละ ครั้งหรือสองครั้งก็เพียงพอ โดยการบริหารยาถี่กว่านี้ไม่ได้ทำให้ประสิทธิภาพดีขึ้น (แต่อย่างไรก็ตามผู้ที่เป็นบริเวณผ่ามือหรือผ่าเท้า อาจใช้ยาถี่กว่านี้เนื่องจากถูกเอาออกได้ง่าย และก็ซึ่มผ่านผิวหนาทำได้ยาก) และการบริหารยาทากลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์เป็นเวลานานอาจจะทำให้ผิวบางขึ้น • ยาที่มีความแรงมากไม่ควรใช้นานเกินว่า 3 สัปดาห์ และมีข้อมูลว่าผู้ที่ใช้ยาความแรงปานกลางถึงแรงมาก ไม่ควรใช้นานเกินกว่า 3 สัปดาห์ เนื่องจากเกินกว่านี้อาจทำให้พบอาการข้างเคียงผิวบางได้ ใน บริเวณที่หนังกำพร้าชั้นนอกสุดบาง (thin stratum corneum) ซึ่งพบได้ทั่วร่างกาย ยกเว้นฝ่ามือ ฝ่าเท้า ควรใช้ยาทาความแรงปานกลางไม่เกิน 2 สัปดาห์ • ปริมาณที่ใช้ควรใช้ พิจารณาจากบริเวณที่เป็นโรค โดยบีบยาตามความยาว 1 ข้อนิ้วชี้ส่วนปลาย (1 fingertip unit; FTU) ยกตัวอย่างขนาดยาในผู้ใหญ่คือ บริเวณหน้าและคอ ใช้ปริมาณยา 2.5 FTU บริเวณลำตัว (ด้านหน้าหรือด้านหลัง) ใช้ปริมาณยา 7 FTU แขนหนึ่งข้างใช้ปริมาณยา 3 FTU มือหนึ่งข้างใช้ปริมาณยา 0.5 FTU ขาหนึ่งข้างใช้ปริมาณยา 6 FTU เท้าหนึ่งข้างใช้ปริมาณยา 2 FTU • การเลือกใช้ยากับบริเวณใดของร่างกายอาจจำเป็นต้องคำนึงถึงรูปแบบยาด้วย โดยหากรอยโรคเป็นบริเวณผม หรือบริเวณที่มีขกกนมาก็อาจจำเป็นต้องเลือกยารูปแบบสารละลาย (solution) หรือโลชั่น (lotion) หากเป็นผิวหนา แห้งแตก อาจเลือกรูแบบขี้ผึ้ง ส่วนรูปแบบครีมนั้นใช้ได้กับผิวส่วนใหญ่ เช่นบริเวณผิวที่ชื้นหรือซอกพับต่างๆ ยา Aristocort® ซึ่งมีความแรงปานกลางใช้เป็นยาร่วมในการรักษาผิวหนังอักเสบในกรณีต่างๆ เช่น การอักเสบรุนแรงบริเวณทวารหนัก (severe anal inflammation), ผิวหนังอักเสบจากผิวแห้งแตก (asteatotic eczema), ผิวหนังอักเสบจากผื่นภูมิแพ้ (atopic dermatitis), ผิวหนังอักเสบชนิด nummular eczema, ผิวหนังอักเสบตรงผิวมัน (seborrheic dermatitis), ผิวหนังอักเสบรุนแรงจากการสัมผัสสาร (severe contact dermatitis) เป็นต้น ควรหลีกเลี่ยงการใช้ตรงบริเวณที่มีผิวหนังบาง เช่น หน้า แต่หากจำเป็นก็ควรเลือกใช้ยาชนิดที่มีความเข้มข้นต่ำ (0.02%) ใช้ยาตามความจำเป็นเมื่อภาวะโรคหายแล้วก็ควรหยุดใช้ยา และหากเป็นไปได้ไม่ควรใช้ยาเกิน 3 สัปดาห์ แต่ก็ขึ้นกับความรุนแรงและความจำเป็นของโรคซึ่งต้องอาศัยการประเมินเป็นกรณีไป ทาบางๆ บริเวณที่เป็นวันละ 1-2 ครั้ง ปริมาณยาตามที่แนะนำข้างบน Key words: Aristocort, triamcinolone, topical, use

Reference:
1. Ference JD, Last AR. Choosing topical corticosteroids. American Family Physician 2009; 16: 135-4
2. สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย. แนวทางการดูแลรักษาโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง. Available from http://thaigovweb.com/mophweb/file/doc/news21193-121209-173118.pdf
3. http://www.fda.moph.go.th/
4. Topical corticosteroids dosing guideline In: DRUGDEX System [database on the Internet]. Ann Arbor (MI): Truven Health Analytics; 2014. Available from: www.micromedexsolutions.com.

Keywords:
-