- ถ้าเรา กินสไปร์ทใส่เกลือแทนผงเกลือแร่ เพื่อบรรเทา อาการท้องเสีย ได้หรือไม่ และมีอย่างอื่นที่สามารถแทนผงเกลือแร่ได้มั้ย และเราจะรู้ได้อย่างไรว่า ถ้ารับประทานน้ำอื่นๆ แทนผงเกลือแร่แล้ว สภาวะเกลือในรา่งกายในช่วงปกติ และช่วงปกติของเกลือในร่างกายคือเท่าใดคะ - ผงเกลือแร่ควรกินกี่ซองต่อวัน - ผงเกลือแร่กินมากๆ มีผลอะไรมั้ยคะ ขอบคุณมากนะคะ

คำตอบ

ประโยชน์ของผงน้ำตาลเกลือแร่หรือที่เรียกว่า โอ-อาร์-เอส (ORS: Oral Rehydration Salts) คือ ช่วยทดแทนน้ำและเกลือแร่ที่สูญเสียไปจากอาการท้องร่วง ใช้ป้องกันหรือแก้ไขภาวะขาดน้ำและเกลือแร่ แต่ไม่สามารถหยุดหรือบรรเทาอาการท้องร่วงได้ การดื่มสไปร์ทใส่เกลือแทนผงน้ำตาลเกลือแร่ เป็นวิธีที่ไม่แนะนำสำหรับทดแทนน้ำและเกลือแร่ เนื่องจากในน้ำอัดลมมีปริมาณน้ำตาลสูงกว่าผงน้ำตาลเกลือแร่ และยังมีการอัดก๊าซ หากดื่มอาจทำให้เกิดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือทำให้อาการท้องร่วงแย่ลงได้ และยังต้องระมัดระวังในผู้ป่วยโรคเบาหวานและเด็กเล็ก หากไม่สามารถหาซื้อผงน้ำตาลเกลือแร่ได้จริงๆ อาจสามารถผสมรับประทานเองได้โดยใช้ น้ำตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ และ เกลือป่น 1 ช้อนชา ผสมในน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว 750 มิลลิลิตร (หากละลายยาก สามารถใช้น้ำอุ่นพอประมาณได้ แต่ไม่ควรใช้น้ำร้อนจัด) ใช้ดื่มเพื่อทดแทนน้ำและเกลือแร่ได้ สภาวะเกลือแร่ปกติในร่างกาย โซเดียม (Na) อยู่ระหว่าง 135-145 mEq/L และ โพแทสเซียม (K) อยู่ระหว่าง 3.5-4.8 mEq/L การจะทราบปริมาณเกลือแร่ในร่างกายต้องทำการวัดระดับจากการเจาะเลือด อย่างไรก็ตามสามารถสังเกตอาการของตนเองได้ว่าอยู่ในภาวะปกติหรือไม่ โดยหากร่างกายขาดน้ำหรือเกลือแร่ จะสามารถสังเกตได้จากอาการผิดปกติ เช่น กระหายน้ำ เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน เพลีย อ่อนแรง กล้ามเนื้อเป็นตะคริว หากขาดปริมาณมากๆ อาจเกิด กล้ามเนื้อกระตุก สับสนและชัก ได้เป็นต้น การรับประทานผงน้ำตาลเกลือแร่ ให้ละลายผงน้ำตาลเกลือแร่ในน้ำต้มสุกที่เย็นแล้วตามปริมาตรที่ระบุบนฉลาก ยกตัวอย่างเช่น ORS ขององค์การเภสัชกรรม ปริมาณ 6.98 g (Glucose 15 g, NaCl 2.625 g, Na citrate dihydrate 2.175 g, KCl 1.125 g) ให้ละลายในน้ำ 250 มิลลิลิตร จะทำให้ได้ความเข้มข้นของเกลือแร่ที่เหมาะสม โดยให้จิบทีละน้อย แต่บ่อยๆ ไม่ควรดื่มรวดเดียวจนหมด เนื่องจากเมื่อมีอาการท้องร่วง ลำไส้มักดูดซึมของเหลวและอาหารได้น้อยลง จึงอาจทำให้ท้องร่วงมากขึ้นได้ และควรดื่มให้หมดภายใน 24 ชั่วโมง หากดื่มไม่หมดให้ทิ้งไปแล้วละลายซองใหม่ การรับประทานผงน้ำตาลเกลือแร่มากเกินไป มีโอกาสทำให้น้ำตาลและเกลือแร่ในร่างกายสูงกว่าปกติ หรือทำให้เลือดมีภาวะเป็นกรดได้ จึงควรรับประทานแต่พอดี เมื่ออาการท้องร่วงหรืออาการอ่อนเพลียจากท้องร่วงดีขึ้นแล้ว ก็สามารถหยุดรับประทานได้ Key words: Oral Rehydration Salts, diarrhea, electrolyte imbalance, ผงน้ำตาลเกลือแร่, ท้องร่วง, การเสียสมดุลของอิเล็กโตรไลท์

Reference:
ORS: Oral Rehydration Salts เกลือเพื่อชีวิต Thailand [Database on the internet] ปริญญา อรุโณทยานันท์. [cited on 12 September 2013]. Available from: http://www.gpo.or.th/rdi/html/ors.html

Keywords:
-