ขอกราบเรียนถามข้อมูล และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ของยา Ceftriaxone

คำตอบ

Ceftriaxone เป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่มเซฟาโลสปอรินรุ่นที่ 3 ที่ออกฤทธิ์โดยยับยั้งการสร้างผนังเซลล์ของแบคทีเรีย มีประสิทธิภาพสูงในการฆ่าเชื้อแบคทีเรียแกรมลบ เช่น Escherichia coli และ Klebsiella pneumoniae รวมถึงเชื้อที่ดื้อต่อยากลุ่มเซฟาโลสปอรินรุ่นก่อนหน้า (เช่น Neisseria gonorrhoeae) ที่ดื้อต่อยากลุ่มเพนิซิลลิน เช่น amoxicillin, dicloxacillin เป็นต้น (1) ยานี้นิยมใช้รักษาการติดเชื้อที่รุนแรง เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หนองในแท้ และกระเพาะปัสสาวะอักเสบ โดยมักใช้ในรูปแบบฉีดทางหลอดเลือดดำ และเนื่องจาก ceftriaxone สามารถแทรกซึมเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลางและน้ำไขสันหลังได้ดี จึงทำให้การรักษาบริเวณดังกล่าวมีประสิทธิภาพมากกว่ายารุ่นก่อน (2) ผลข้างเคียงที่พบบ่อยของ ceftriaxone ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร และปวดท้อง โดยอาจมีอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง เช่น การติดเชื้อ Clostridioides difficile และภาวะโลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตก รวมถึงอาการแพ้ยา เช่น ผื่น ลมพิษ หรือบวม ในบางกรณีอาจเกิดภาวะช็อกจากอาการแพ้ (anaphylaxis) แต่โอกาสเกิดน้อย นอกจากนี้ผู้ที่แพ้ยากลุ่มเพนิซิลลิน อาจมีความเสี่ยงแพ้ยาข้ามกลุ่มกับยากลุ่มเซฟาโลสปอรินได้เช่นกัน (2,3) ดังนั้นจึงควรใช้ยาเฉพาะกรณีที่มีข้อบ่งใช้ และเฝ้าระวังอาการไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้นเพื่อความปลอดภัย

Reference:
Fifer H, Johnson A. The continuing evolution of antibiotic resistance in Neisseria gonorrhoeae: past, present and future threats to effective treatment. Journal of Antimicrobial Chemotherapy. 2025;80(5):1213-9.

Bui T, Patel P, Preuss CV. Cephalosporins. StatPearls [Internet]. Update 2024 [cited 13 May 2025]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551517/

Uptodate. Ceftriaxone: Drug information [Internet]. 2025 [cited 2025 May 13]. Available from: https://www.uptodate.com

Keywords:
ceftriaxone, cephalosporins