ถ้าดื้อยา amoxicillin (เคยทานยาไม่ครบ) สามารถทานยา amoxicillin clav แล้วได้ผลไหม

คำตอบ

การรับประทานยาฆ่าเชื้อไม่ครบตามระยะเวลาที่กำหนดอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดเชื้อดื้อยา ซึ่งเป็นภาวะที่เชื้อก่อโรคมีความสามารถในการต้านทานต่อยาฆ่าเชื้อ ทำให้ตัวยาไม่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตหรือทำลายเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ กลไกหลักของการดื้อยามี 4 แบบ ได้แก่ 1) การยับยั้งการเข้าสู่เซลล์ของยา 2) การเปลี่ยนแปลงตำแหน่งเป้าหมายของยา 3) การทำลายหรือยับยั้งฤทธิ์ของยา และ 4) การขับยาทิ้งออกจากเซลล์ โดยกลไกสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการดื้อยา amoxicillin ได้แก่ การที่เชื้อสามารถสร้างเอนไซม์เบต้า-แลคตาเมส (β-lactamase) เพื่อทำลายโครงสร้างของยา ส่งผลให้ฤทธิ์ของยาลดลง (1,2)ยาสูตรผสม amoxicillin/clavulanic acid (Amoxiclav) สามารถนำมาใช้รักษาการติดเชื้อที่ดื้อต่อ amoxicillin ชนิดเดี่ยวได้ เนื่องจากมีตัวยา clavulanic acid ซึ่งมีคุณสมบัติในการยับยั้งเอนไซม์ β-lactamases ส่งผลให้เอนไซม์ดังกล่าวไม่สามารถทำงานได้ ซึ่งจะช่วยลดการทำลายยา amoxicillin และเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาของยาได้อย่างมีนัยสำคัญ (3)

Reference:
(1) Reygaert WC. An overview of the antimicrobial resistance mechanisms of bacteria. AIMS Microbiol. 2018;4(3):482-501.
(2) Dulanto Chiang A, Dekker JP. Efflux pump-mediated resistance to new beta lactam antibiotics in multidrug-resistant gram-negative bacteria. Commun Med (Lond). 2024;4(1):170.
(3) Huttner A, Bielicki J, Clements MN, Frimodt-Møller N, Muller AE, Paccaud JP, et al. Oral amoxicillin and amoxicillin-clavulanic acid: properties, indications and usage. Clin Microbiol Infect. 2020;26(7):871-9.

Keywords:
antibiotic resistance, β-lactamase, amoxicillin/clavulanic acid