ผู้ที่ใช้ยาต้านเศร้ามีการติดเชื้อ COVID-19 ลดลง

มีการศึกษาพบว่าผู้ที่ใช้ยาต้านเศร้า (antidepressants) ในกลุ่ม selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) เช่น fluvoxamine และ fluoxetine ตามใบสั่งแพทย์ มีอุบัติการณ์การติดเชื้อ COVID-19 ลดลง 40%[1] ทำให้เชื่อว่าการใช้ SSRIs อาจสามารถช่วยป้องกันการติดเชื้อ COVID-19 ได้[2] โดยข้อมูลนี้เผยแพร่ในวารสาร BMC Medicine เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2566 ซึ่งเป็นการศึกษาย้อนหลังเชิงสังเกต (observational, retrospective, matched cohort study) เกี่ยวกับการใช้ยาต้านเศร้าตามใบสั่งแพทย์กับอุบัติการณ์ติดเชื้อ COVID-19 ในผู้ป่วยนอก (antidepressant drug prescription and incidence of COVID-19 in mental health outpatients) โดยทำการศึกษาในผู้ป่วยอายุ 18 ปีขึ้นไป ที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านเศร้าภายในสามเดือนก่อนร่วมการศึกษา

โดยเชื่อว่ากลไกการออกฤทธิ์ยับยั้งการติดเชื้อของยา คือ SSRIs อาจสามารถยับยั้งกระบวนการ acid sphingomyelinase activation ในการเปลี่ยน sphingomyelin เป็น ceramide ซึ่งมีผลต่อการเข้าเซลล์ของไวรัส (viral entry) รวมทั้ง SSRIs ยังอาจทำหน้าที่เป็น sigma-1-receptor agonist ส่งผลลดการเกิด SARS-CoV-2 replication และ SARS-CoV-2 replication-induced ER stress ทำให้การอักเสบของเซลล์ลดลง รวมทั้งกลไกหลักของ SSRIs จะยับยั้ง serotonin transporter ทำให้มีผลต้านการอักเสบที่สมองและผนังเยื่อหุ้มปอดได้[3]

ทั้งนี้ข้อมูลข้างต้นได้จากการเก็บรวมรวมในผู้ป่วยที่ใช้ยาต้านเศร้าในกลุ่ม SSRIs ตามใบสั่งแพทย์เท่านั้น ไม่ใช่ผลการศึกษาแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม จึงอาจมีปัจจัยกวนต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อการศึกษาได้ ดังนั้นข้อมูลจากการศึกษานี้จึงไม่อาจนำไปใช้เป็นข้อแนะนำให้ใช้ยากลุ่มนี้เพื่อป้องกันการติดเชื้อ COVID-19 รวมทั้งควรมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมต่อไป

เอกสารอ้างอิง

1. Glebov, O. O., Mueller, C., Stewart, R., Aarsland, D., & Perera, G. (2023). Antidepressant drug prescription and incidence of COVID-19 in mental health outpatients: a retrospective cohort study. BMC medicine, 21(1), 209.

2. Medscape. Antidepressant Medications Might Help Block COVID-19 [internet]. 2023 [cited 2023 June 26]. Available from: https://www.medscape.com/s/viewarticle/ 993610.

3. Hashimoto, Y., Suzuki, T., & Hashimoto, K. (2022). Mechanisms of action of fluvoxamine for COVID-19: a historical review. Molecular psychiatry, 27(4), 1898-1907.