ลูก 1ปี6เดือนไม่สบายหมอบอกเป็นคออักเสบและเริ่มเป็นแผลที่ต่อมทอลซินก็เลยจัดยา omnicef มาให้ทาน แต่สังเกตเป็นตอนเวลาน้องถ่ายจะมีสีน้ำตาลเข้มและคล้ายมีเลือดปนออกมา อยากทราบว่าเป็นผลยาหรือเป็นอาการแพ้ยาค่ะ แต่ไม่มีอาการอื่นร่วมด้วยค่ะ

คำตอบ

Omnicef® เป็นชื่อการค้าของยา cefdinir ซึ่งเป็นยาที่มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย มีข้อมูลรายงานว่าเมื่อให้ cefdinir ร่วมกับผลิตภัณฑ์อาหารสูตรที่มีธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบ (iron containing products) ซึ่งสามารถพบได้เช่นกันในสูตรอาหารสำหรับทารก (infant formulas) cefdinir หรือสารที่เกิดจากการแปรรูปของ cefdinir (metabolites) จะสามารถจับกับธาตุเหล็ก เกิดเป็นสารประกอบที่ไม่สามารถดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้ (nonabsorbable complex) และเมื่อสารประกอบดังกล่าวถูกขับออกทางอุจจาระจะทำให้มองเห็นอุจจาระเป็นสีแดง (reddish color) จนทำให้บางครั้งเข้าใจผิดว่าเป็นเลือดปนมากับอุจจาระ (1) โดยมีรายงานอุบัติการณ์เกิดอุจจาระเปลี่ยนเป็นสีแดงเมื่อใช้ cefdinir ประมาณ 1 % (2) นอกจากนี้ยังมีรายงานว่าความเข้มของสีแดงขึ้นกับปริมาณหรือขนาดยา cefdinir เมื่อหยุดใช้ยาดังกล่าวอาการอุจจาระเป็นสีแดงจะหายไปได้ และเมื่อให้ธาตุเหล็กร่วมกับ cefdinir ซ้ำก็สามารถเกิดภาวะดังกล่าวขึ้นได้อีก (1) ซึ่งภาวะดังกล่าวจัดว่าเป็นผลจากการเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาหรืออาหาร ดังนั้นลองตรวจสอบอาหารที่ลูกรับประทานว่าเป็นไปได้หรือไม่ที่จะเป็นสาเหตุดังที่กล่าวข้างต้น หากไม่มั่นใจหรือลูกมีการถ่ายผิดปกติมาก ควรพาไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุอื่น ข้อมูลเพิ่มเติม−การรับประทาน cefdinir ร่วมกับยาที่เป็นธาตุเหล็กนอกจากจะทำให้อุจจาระเป็นสีแดงแล้ว ยังอาจมีผลให้ประสิทธิภาพของยา cefdinir ลดลง โดยยาที่เป็นธาตุเหล็กสามารถลดการดูดซึม cefdinir ลงได้ประมาณ 31-80% (2) และถึงแม้จะมีข้อมูลรายงานว่าการให้ยา cefdinir พร้อมกับอาหารสูตรทารกที่มีธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบ (iron-containing infant formula) จะไม่มีผลเปลี่ยนแปลงการดูดซึมของยา cefdinir (1,2) แต่ก็ควรระวังเมื่อมีการรับประทาน cefdinir ร่วมกับอาหารหรือยาที่มีธาตุเหล็ก ดังนั้นจึงแนะนำให้แยกเวลาในการรับประทานยาระหว่าง cefdinir และยาที่เป็นธาตุเหล็ก ให้ห่างเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 2 ชั่วโมง (3) Key words: omnicef, cefdinir, drug interaction, iron, bloody stool, reddish colour stool, เซปดีเนีย, ธาตุเหล็ก, ปฏิกิริยาระหว่างยา, อุจจาระสีแดง, อุจจาระสีน้ำตาลแดง, ถ่ายเป็นเลือด

Reference:
1. Lancaster J, Sylvia LM, Schainker E. Nonbloody, red stools from coadministration of cefdinir and iron-supplemented infant formulas. Pharmacotherapy 2008; 28(5): 678-81.
2. Graves R, Weaver SP. Cefdinir-Associated “Bloody Stools” in an infant. J Am Board Fam Med 2008; 21: 246-8.
3. MICROMEDEX 2.0® [Database on the internet]: Truven health analytics; 2013. mobileMicromedex®, Cefdinir :[cited 2013 Oct 29]. Available from: http://www.micromedexsolutions.com

Keywords:
-