Abaloparatide…ยารักษาโรคกระดูกพรุนชนิดใหม่

Abaloparatide เป็น recombinant human parathyroid hormone-related protein analog มีกรดอะมิโน 34 ตัว ดังนี้ Ala-Val-Ser-Glu-His-Gln-Leu-Leu-His-Asp-Lys-Gly-Lys-Ser-Ile-Gln-Asp-Leu-Arg-Arg-Arg-Glu-Leu-Leu-Glu-Lys-Leu-Leu-Aib-Lys-Leu-His-Thr-Ala-NH2 ซึ่ง parathyroid hormone-related protein (PTHrP) มีโครงสร้างทางปลายด้านกลุ่มอะมิโน (N-terminus) ที่คล้ายกับ parathyroid hormone (PTH) และออกฤทธิ์จับกับตัวรับชนิด PTH/PTHrP type 1 ได้เช่นเดียวกับ PTH บทบาทและการออกฤทธิ์ของ PTHrP จะมีความจำเพาะต่อเนื้อเยื่อหรืออวัยวะบางแห่งมากกว่า PTH โดยเฉพาะบทบาทเกี่ยวกับการเจริญของกระดูก ในขณะที่ PTH มีบทบาทหลักเกี่ยวกับการควบคุมสมดุลแคลเซียม (calcium homeostasis) abaloparatide จัดเป็นยารักษาโรคกระดูกพรุนในกลุ่มที่ออกฤทธิ์เสริมสร้างกระดูก (anabolic drugs) เช่นเดียวกับ teriparatide โครงสร้างของ abaloparatide มีความเหมือนกับ PTH(1-34) ของคน 41% และมีความเหมือนกับ PTHrP(1-34) ของคน 76% (โดยเหมือนกันทุกประการเฉพาะกรดอะมิโนตำแหน่งที่ 1-22 ส่วนกรดอะมิโนตำแหน่งที่ 23-34 มีความเหมือนเพียง 38% การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างตรงส่วนนี้เพื่อเพิ่มผลด้านการเสริมสร้างกระดูก) ต่างจาก teriparatide ซึ่งเป็น recombinant human parathyroid hormone 1-34 [rhPTH (1–34)] ที่มีกรดอะมิโน (ด้าน N-terminus) เหมือนกับ PTH(1-34) ของคนทุกประการ ทั้ง abaloparatide และ teriparatide ออกฤทธิ์กระตุ้นตัวรับชนิด PTH/PTHrP type 1 ได้ abaloparatide ได้รับอนุมัติแล้วในบางประเทศให้ใช้รักษาโรคกระดูกพรุนในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนที่เสี่ยงต่อกระดูกหัก ผลิตออกจำหน่ายในรูปยาน้ำสำหรับฉีดเข้าใต้ผิวหนัง (subcutaneous administration) บรรจุหลอดฉีดแบบปากกา (prefilled pen device) มีปริมาณยาสำหรับฉีดได้ 30 ครั้ง ขนาดที่แนะนำ คือ 80 ไมโครกรัม (40 ไมโครลิตร) ฉีดเข้าใต้ผิวหนังวันละ 1 ครั้ง

การที่ยานี้ได้รับอนุมัติในข้อบ่งใช้ข้างต้นเนื่องจากมีการศึกษาทางคลินิกสนับสนุนซึ่งเป็น randomized, multicenter, double-blind, placebo-controlled trial ศึกษานาน 18 เดือน ในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน อายุ 49-86 ปี ให้ยา abaloparatide 80 ไมโครกรัม (n=824) หรือยาหลอก (n=821) โดยฉีดเข้าใต้ผิวหนังทุกวัน ผู้ป่วยทุกคนได้รับยาเสริมแคลเซียม 500-1000 มิลลิกรัม และวิตามินดี 400-800 IU ทุกวัน ผลการศึกษาพบว่า abaloparatide ลดความเสี่ยงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติต่อการเกิดกระดูกสันหลังหัก (vertebral fractures) และการเกิดกระดูกหักที่อื่น (nonvertebral fractures) เมื่อเทียบกับยาหลอก โดยที่ 18 เดือนมีอุบัติการณ์ของกระดูกสันหลังหักที่เกิดขึ้นใหม่ 0.6% เทียบกับ 4.2% (คิดเป็น absolute risk reduction เท่ากับ 3.6% และ relative risk reduction เท่ากับ 86%) ส่วนอุบัติการณ์ของกระดูกหักที่อื่นซึ่งเกิดขึ้นใหม่ 2.7% เทียบกับ 4.7% (คิดเป็น absolute risk reduction เท่ากับ 2% และ relative risk reduction เท่ากับ 43%) อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบ เช่น ภาวะแคลเซียมในปัสสาวะสูง (hypercalciuria) เวียนศีรษะ คลื่นไส้ ปวดศีรษะ ใจสั่น อ่อนล้า ปวดท้อง อาการรู้สึกหมุน (vertigo)

อ้างอิงจาก:

(1) Chew CK, Clarke BL. Abaloparatide: recombinant human PTHrP(1-34) anabolic therapy for osteoporosis. Maturitas 2017;97:53-60; (2) Tella SH, Kommalapati A, Correa R. Profile of abaloparatide and its potential in the treatment of postmenopausal osteoporosis. Cureus 9(5): e1300, 2017. doi 10.7759/cureus.1300; (3) Tymlos (abaloparatide). Prescribing information. Reference ID: 4090621, revised: 04/2017. https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2017/208743lbl.pdf.