ดิฉันได้ฉีดยาคุมกำเนิดแบบ 3 เดือน ฉีดมาแล้ว 2 เข็มค่ะ หลังจากที่ฉีดเข็มแรก ประมาณ 6สัปดาห์ ก็มีประจำเดือนมาทุกวัน แบบกะปริบกะปรอย เป็นแบบนี้ประมาณ 3 เดือนกว่าๆ หลังจากนั้นก็มีประจำเดือนมากกว่าปกติ มีลิ่มเลือดเกือบทุกวัน เป็นแบบนี้ประมาณ 2 สัปดาห์ ควรแก้ไขปัญหานี้อย่างไรคะ

คำตอบ

ยาฉีดคุมกำเนิดเป็นยาประเภทฮอร์โมน มีทั้งชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ซึ่งมีฮอร์โมนโพรเจสตินเพียงอย่างเดียว ได้แก่ medroxyprogesterone acetate (MPA) และชนิดฮอร์โมนรวม ซึ่งมีฮอร์โมนโพรเจสติน (MPA) ผสมรวมกับเอสโตรเจน (estradiol cypionate) อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้จากการฉีดยาคุมกำเนิด เช่น ประจำเดือนมาผิดปกติ น้ำหนักเพิ่มขึ้น ปวดศีรษะ เป็นสิว ทั้งนี้อาการเลือดออกกะปริบกะปรอย หรือภาวะประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอมักพบเมื่อใช้ยาฉีดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนโพรเจสตินเพียงอย่างเดียว พบได้บ่อยในปีแรกของการฉีดยาคุมกำเนิด อาการดังกล่าวจะดีขึ้นหลังจากใช้ยาไประยะหนึ่ง กล่าวคือ หลังจากการใช้ยาไปแล้วภายใน 1 ปี การเกิดภาวะประจำเดือนผิดปกติจะลดลง และหลังจากนั้นผู้ที่ใช้ยาส่วนใหญ่จะไม่มีประจำเดือน ส่วนยาคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวมนั้น จะทำให้เกิดผลดังกล่าวน้อยกว่า สาเหตุที่มีภาวะประจำเดือนผิดปกตินั้นเกิดจากฤทธิ์ฮอร์โมนในยาคุมกำเนิดมีผลต่อการเจริญของเยื่อบุมดลูกที่จะหลุดลอกมากับประจำเดือน อย่างไรก็ตาม หากมีเลือดออกมากผิดปกติหรือเป็นกังวล ควรปรึกษาแพทย์เพื่อการวินิจฉัยหรือปรับเปลี่ยนยาฉีดคุมกำเนิดให้เหมาะสม Keywords: ยาฉีดคุมกำเนิด, ประจำเดือนมาผิดปกติ, medroxyprogesterone acetate, MPA, estradiol cypionate

Reference:
1. Ozgoli G, Sheikhan Z, Dolatian M, Simbar M, Bakhtyari M, Nasiri M. Comparison of sexual dysfunction in women using depo-medroxyprogesterone acetate (DMPA) and cyclofem. J Reprod Infertil. 2015; 16:102–8.
2. Grossman B, Geffen D. Managing Adverse Effects of Hormonal Contraceptives. Am Fam Physician. 2010; 82:1499-1506.
3. Dipiro JT, Talbert RL, Yee GC, Matzke GR, Wells BG, Posey LM. Pharmacotherapy: a Pathophysiologic Approach. 9th edition. New York: 2015; p. 1387-8.

Keywords:
-