NE สามารถแพ้ข้ามกับ Epinephrine และ dopamine ได้หรือไม่ มีรายงานการเกิดหรือไม่

คำตอบ

เมื่อพิจารณาจากสูตรโครงสร้างยาทั้ง 3 ชนิดคือ dopamine, norepinephrine และ epinephrine มีสูตรโครงสร้างที่ค่อนข้างใกล้เคียงกัน โดยยาทั้ง 3 ชนิดประกอบด้วย catechol group ดังนั้นแล้วหากผู้อาการแพ้เกี่ยวข้องกับ catechol group ก็มีโอกาสแพ้ข้ามกลุ่มกันได้ ทั้งนี้ dopamine, norepinephrine และ epinephrine เองก็เป็นสารที่มีอยู่ในร่างกายอยู่แล้ว จากการสืบค้นยังไม่พบ case report ในกรณีดังกล่าว แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะไม่มีโอกาสเกิดขึ้น (1) เช่น พบ case report เป็นผู้ป่วยเพศหญิงที่ได้รับการเตรียมพร้อมสำหรับทำ hip replacement โดยผู้ป่วยได้รับยาสลบ sevoflurane และ remifentanil จากนั้น 3 ชั่วโมง ผู้ป่วยเกิด systolic arterial pressure (SAS) ลดลงเหลือ 80 mmHg หลังจากนั้นแพทย์ได้ให้ยา ephedrine และ methoxamine แต่ SAS ยังคงลดลงเหลือ 50 mmHg แพทย์จึงได้เพิ่มยา epinephrine จำนวน 2 dose และสั่งให้ continuous infusion norepinephrine ซึ่งหลังจากผู้ป่วยได้รับ norepinephrine เป็นระยะเวลา 20 นาที พบว่า SAS กลับมาเป็นปกติ และในผู้ป่วยรายดังกล่าวมีรายงานว่าพบ severe skin rash และอาการที่บ่งชี้เห็นว่าผู้ป่วยเกิด anaphylaxis ร่วมด้วย หลังจากนั้น 14 วันต่อมา ได้ทดสอบการแพ้โดยการทำ skin-prick-tests ซึ่งผลการทดสอบแสดงให้เห็นว่าผู้ป่วยรายดังกล่าวแพ้ต่อ ephedrine, methoxamine, epinephrine, dopamine แต่ผู้ป่วยสามารถใช้ norepinephrine และทำให้ SAS กลับมาเป็นปกติได้ (2) นอกจากนี้ยังพบ case report ที่เกี่ยวข้องกับการใช้ dopamine และ norepinephrine ในผู้ป่วยที่มีภาวะ cardiogenic shock แล้วทำให้เกิด severe skin reaction โดยสันนิษฐานว่าสาเหตุน่าจะเป็น non-immunological และเกิดจากฤทธิ์ของยา norepinephrine และ dopamine (3) Key words; epinephrine, dopamine, norepinephrine, cross allergy, แพ้ข้ามกลุ่ม

Reference:
1. http://mybrainnotes.com/serotonin-dopamine-epinephrine.html
2. Tsuchimoto T, Miyazaki H, Suzuki E, Maekawa N. [Case report : Severe anaphylactic shock followed by positive skin-prick-test to multiple vasoconstrictors]. Masiu 2010; 59(6): 788-91.
3. Bonamigo RR, Razera F, Cartell A. Extensive skin necrosis following use of noradrenaline and dopamine. JEADV 2007; 21: 565-6.

Keywords:
-