Share this page

ปัญหาระบบหายใจในสุนัข เช่น ไอเรื้อรัง หอบหืด หรือโรคหลอดลมอักเสบ เป็นโรคที่พบได้บ่อย และอาจส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตของสัตว์เลี้ยง หนึ่งในวิธีการรักษาที่สัตวแพทย์นิยมใช้คือ "การพ่นยา" หรือการส่งยาโดยตรงเข้าสู่ทางเดินหายใจ เพื่อให้ยาทำงานได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูงสุด แต่การใช้ยาพ่นในสุนัขก็มีข้อควรรู้หลายประการที่เจ้าของควรทำความเข้าใจอย่างถูกต้อง ซึ่งในบทความนี้เราจะมาเจาะลึกเรื่องการใช้ยาพ่นในสุนัขให้เข้าใจได้ง่าย ๆ กัน

ยาพ่นในสุนัขคืออะไร

การพ่นยาในสุนัขส่วนใหญ่หมายถึงการใช้ยาที่มีฤทธิ์ขยายหลอดลม (bronchodilators) หรือยาต้านการอักเสบ (เช่น corticosteroids) ผ่านทางอุปกรณ์พ่นยา เช่น เครื่อง nebulizer หรือ spacer mask ที่ออกแบบมาเฉพาะสำหรับสัตว์ เพื่อให้ละอองยาเข้าสู่ปอดโดยตรง (1)

ข้อดีของการใช้ยาพ่นในสุนัข

• ส่งยาเข้าสู่เป้าหมายโดยตรง: ยาพ่นทำให้ยาออกฤทธิ์ที่ทางเดินหายใจโดยตรง ลดความจำเป็นในการให้ยาในขนาดสูง
• ลดผลข้างเคียง: เมื่อเทียบกับการให้ยากินหรือยาฉีด ยาพ่นมักมีผลข้างเคียงน้อยกว่า (2)
• ออกฤทธิ์เร็ว: ช่วยบรรเทาอาการหายใจติดขัดได้อย่างรวดเร็วในกรณีฉุกเฉิน

ข้อควรรู้และข้อควรระวังในการใช้ยาพ่นในสุนัข

1. ต้องใช้เครื่องมือที่เหมาะสม

การใช้ยาพ่นในสุนัขจำเป็นต้องมีอุปกรณ์ช่วย เช่น spacer (กระบอกพ่นยาสำหรับสุนัข) หรือ chamber mask ที่พัฒนาขึ้นสำหรับสุนัขโดยเฉพาะ เนื่องจากสุนัขไม่สามารถสูดดมโดยตรงจากเครื่องพ่นยาแบบคนได้ การเลือกขนาดหน้ากากที่พอดีกับจมูกและปากของสุนัขจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง (3)

2. การฝึกสุนัขให้ไม่กลัวการพ่นยาเป็นสิ่งสำคัญ

สุนัขจำนวนไม่น้อยจะรู้สึกตกใจหรือกลัวในช่วงแรกของการใช้หน้ากากพ่นยา เจ้าของควรค่อย ๆ ฝึกสุนัขให้คุ้นเคยโดยการทำอย่างนุ่มนวลและให้รางวัลเมื่อสุนัขให้ความร่วมมือจะช่วยให้สุนัขคุ้นเคยกับการพ่นยามากขึ้น (4)

3. ต้องใช้ยาตามคำแนะนำของสัตวแพทย์อย่างเคร่งครัด

แม้ยาพ่นจะดูเหมือนปลอดภัย แต่การใช้ยาพ่นเกินขนาด หรือใช้ไม่ถูกวิธี ก็อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ภาวะขาดโพแทสเซียมจากยาขยายหลอดลม หรือการติดเชื้อราที่ทางเดินหายใจจากยาสเตียรอยด์ (5) ดังนั้น การใช้ยาต้องอยู่ภายใต้การวินิจฉัยและแผนการรักษาของสัตวแพทย์เสมอ

4. ยาพ่นไม่เหมาะกับโรคบางชนิด

ในกรณีที่สุนัขมีโรคหัวใจร่วมด้วย เช่น ภาวะหัวใจล้มเหลว การพ่นยาขยายหลอดลมบางชนิดอาจทำให้ภาวะของโรคหัวใจแย่ลงได้ จึงต้องมีการประเมินสุขภาพอย่างละเอียดก่อนเริ่มใช้ยาพ่น (6)

ยาพ่นที่มักใช้ในสุนัขมีอะไรบ้าง

• Salbutamol:ยาขยายหลอดลมที่ออกฤทธิ์เร็ว ใช้บรรเทาอาการหายใจติดขัดแบบเฉียบพลัน
• Fluticasone:ยาสเตียรอยด์พ่นที่ช่วยลดการอักเสบในทางเดินหายใจ ใช้ควบคุมโรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง
• Ipratropium bromide: ยาขยายหลอดลมชนิดหนึ่งที่อาจใช้ร่วมกับ  salbutamol ในบางกรณี (7)

จะเห็นได้ว่าการพ่นยาเป็นวิธีรักษาที่มีประสิทธิภาพสูงและปลอดภัย แต่อย่างไรก็ดีควรใช้ภายใต้การดูแลของสัตวแพทย์อย่างเคร่งครัดและต้องใช้อย่างระมัดระวังพร้อมด้วยเทคนิคที่เหมาะสม เจ้าของควรทำความเข้าใจขั้นตอนการใช้ ฝึกสุนัขให้ไม่กลัวการพ่นยา และติดตามผลการรักษาอย่างใกล้ชิดเพื่อให้ได้ผลการรักษาออกมาดีที่สุด และที่สำคัญที่สุดคือหากสุนัขของคุณมีปัญหาเกี่ยวกับระบบหายใจ อย่ารีบซื้อยาพ่นมาใช้เอง ควรพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจประเมินอย่างละเอียดก่อนเสมอ

Photo: Designed by Freepik