Loading…

ยาฉีด...ใครๆก็ฉีดเองได้จริงหรือ?

ยาฉีด...ใครๆก็ฉีดเองได้จริงหรือ?
อ. ดร. อัญชลี จินตพัฒนากิจ ภาควิชาเภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
83,849 ครั้ง เมื่อ 1 วันที่แล้ว
2010-03-09

หลายครั้งที่เจอคนเข้ามาถามหายาฉีดในร้านขายยา จากการสอบถามพบว่าซื้อเพื่อนำไปฉีดเอง สงสัยเหลือเกินว่าคนที่มาถามหานั้น รู้หรือไม่ว่าการฉีดยาเข้าสู่ร่างกายโดยขาดทักษะ ความรู้และความเข้าใจนั้นมันเสี่ยงต่อความปลอดภัยของตัวเองขนาดไหน

ถึงแม้ว่าการฉีดยาจะเห็นผลเร็ว แต่ก็มีวิธีการที่ยุ่งยาก สิ้นเปลือง อีกทั้งวิธีการให้จะต้องถูกต้อง จำเป็นต้องใช้วิธีทำให้ปราศจากเชื้ออย่างแท้จริง ตั้งแต่การเตรียมจนกระทั่งถึงการให้ยา นอกจากนี้การให้ยาโดยการฉีดจำเป็นต้องให้โดยแพทย์ พยาบาล หรือผู้ที่ได้รับการฝึกมาพิเศษ มิฉะนั้นอาจก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้ได้รับได้ ดังนั้นการให้ยาโดยวิธีนี้จึงกระทำเมื่อจำเป็น และเมื่อไม่สามารถให้โดยวิธีอื่นได้

โดยทั่วไปอันตรายจากการให้ยาฉีดอาจแบ่งเป็น 3 อย่างคือ

1. อันตรายที่เกิดจากยาฉีดเอง

ส่วนใหญ่เกิดจากตัวยาสำคัญหรือตัวยาอื่นๆในยาฉีดที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อหลอดเลือด ซึ่งยาประเภทนี้ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษในการให้ยา

2. อันตรายที่เกิดจากการให้ยาฉีด

ที่พบมากคือความเจ็บปวดและอาการแทรกซ้อนจากการให้ยา ซึ่งอาการจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับหลายสาเหตุ เช่นวิธีการให้ยาฉีด เทคนิคการฉีด จำนวนยาที่ฉีด ขนาดของเข็มที่ใช้ ชนิดของตัวยา เป็นต้น การฉีดยาไม่ถูกต้องอาจก่อให้เกิดหลอดเลือดดำอักเสบ เนื้อเยื่อตายบริเวณที่ฉีด นอกจากนี้ถ้าการให้ยาฉีดไม่มีการควบคุมให้ปราศจากเชื้อ อาจทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อในกระแสโลหิตได้ง่ายขึ้น (septicemia)

3. อันตรายอื่นๆ

สำหรับยาฉีดในแอมพูลที่ทำด้วยแก้ว ปัญหาที่พบได้บ่อยคือการที่มีเศษแก้วจากการหักหลอดแอมพูลหลุดเข้าไปในเข็มฉีดยา ถ้ามีการฉีดเข้าสู่ร่างกายไม่ว่าจะมีขนาดหรือจำนวนเท่าใดก็ตาม ก็สามารถทำอันตรายให้ถึงชีวิต

อีกปัญหาหนึ่งที่ควรระวังคือการแบ่งยาฉีดมาใช้จากแอมพูล โดยทั่วไปยาฉีดที่บรรจุในแอมพูลเป็นยาฉีดที่จะให้แก่คนไข้ครั้งเดียว ถ้าใช้ไม่หมดส่วนที่เหลือจำเป็นต้องทิ้งเพราะอาจมีการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ หากมีการนำยาส่วนที่เหลือมาใช้ต่อไปก็อาจทำให้เกิดอันตรายถึงตายได้

ยาฉีดบางประเภทอยู่ในรูปแบบผง ก่อนใช้ต้องละลายตัวยาด้วยตัวทำละลายก่อนฉีดเข้าสู่ร่างกาย ถ้าเลือกใช้ตัวทำละลายไม่ถูกต้องก็อาจก่อให้เกิดการละลายไม่สมบูรณ์ การตกตะกอน ตลอดจนเกิดอาการข้างเคียงขึ้นได้

แหล่งอ้างอิง/ที่มา
: 1. เฉลิมศรี ภุมมางกูร. 2525  ยาเตรียมปราศจากเชื้อที่ใช้ในโรงพยาบาล.  ศูนย์บริการหนังสือ-ข่าวสารทางการแพทย์และสาธารณสุข

บทความที่ถูกอ่านล่าสุด

โรคพิษสุนัขบ้า ร้ายแรง แต่ป้องกันได้! 1 วินาทีที่แล้ว
การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ในปี พ.ศ. 2563 18 วินาทีที่แล้ว
ยาตีกันในผู้ป่วยโรคมะเร็ง 28 วินาทีที่แล้ว
เทคนิคป้อนยาสุนัขและแมวที่ไม่ยากอย่างที่คิด 33 วินาทีที่แล้ว
ยาบ้า 39 วินาทีที่แล้ว
ความรู้เรื่องคลื่นรังสี ตอนที่ 1 45 วินาทีที่แล้ว
ชาร้อน ชาเย็น ประโยชน์/โทษ ต่อสุขภาพ 1 นาทีที่แล้ว
อาหารหลากสี มีประโยชน์หลากหลาย (ตอนที่ 2): สารเคมีที่มีประโยชน์จากผักผลไม้ที่มีสีแดง 1 นาทีที่แล้ว
ยาต้านเกล็ดเลือด รู้ไว้...ปลอดภัยเมื่อใช้ยา 1 นาทีที่แล้ว
ผลิตภัณฑ์เสริมแร่ธาตุที่พบน้อยแต่จำเป็น (Essential Trace Elements Products) 3 นาทีที่แล้ว

อ่านบทความทั้งหมด

เกี่ยวกับคณะเภสัชศาสตร์
คลังความรู้สู่ประชาชน บทความความรู้สู่ประชาชน บทความความรู้สู่ประชาชน

ความสำเร็จของวิชาชีพเภสัชกรรม เกิดจากความรู้ที่สามารถทำให้ผู้บริโภคยา มีการเสี่ยงต่ออันตรายจากยาที่ใช้ให้น้อยที่สุด แต่ได้รับผลในการป้องกัน หรือบำบัดโรคมากที่สุด

ความสำเร็จของวิชาชีพเภสัชกรรม เกิดจากความรู้ที่สามารถทำให้ผู้บริโภคยา มีการเสี่่ยงต่ออันตรายจากยาที่ใช้ให้น้อยที่สุด แต่ได้รับผลในการป้องกัน หรือบำบัดโรคมากที่สุด
ประดิษฐ์ หุตางกูร
คณบดีท่านแรกของคณะเภสัชศาสตร์

คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

447 ถนนศรีอยุธยา แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400
Copyright © 2021 - 2025
งานเทคโนโลยีสารสนเทศฯ คณะเภสัชศาสตร์ ม.มหิดล
การใช้และการจัดการคุกกี้
เราใช้เทคโนโลยีคุกกี้เพื่อช่วยให้เว็บไซต์ทำงานได้อย่างถูกต้อง การเปิดให้ใช้คุณสมบัติทางโซเชียลมีเดีย และเพื่อวิเคราะห์การเข้าเว็บไซต์ของเรา