มีอะไรที่ช่วยให้เด็กสูง นอกจาก growth hormone ที่มีคนออกมาพูดกันว่าไม่ควรใช้บ้างคะ

คำตอบ

ความสูงของเด็กในแต่ละคนกำหนดโดยปัจจัยคร่าว ๆ 2 กลุ่ม คือ 1) ปัจจัยแต่ละบุคคลที่ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ด้วยเทคโนโลยีในปัจจุบันและเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดที่กำหนดความสูงสุดท้ายของแต่ละบุคคล เช่น พันธุกรรมที่ได้รับจากบิดา มารดา หรือโรคบางโรคที่ส่งผลต่อระบบพลังงานและความสูงที่ไม่สามารถรักษาได้ และ 2) ปัจจัยภายนอกหรือปัจจัยแวดล้อม ซึ่งเป็นปัจจัยที่เปลี่ยนแปลงได้โดยการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหรือการทานยา เช่น 2.1) การรับประทานอาหารให้ “ครบ 5 หมู่” อย่างพอดีสมวัย ไม่มากเกินไปหรือน้อยเกินไป เพราะมีการศึกษาพบว่าภาวะอ้วนในเด็กและภาวะขาดสารอาหารส่งผลต่อการลดลงของความสูง 2.2) การนอนที่เหมาะสม ร่างกายมนุษย์สามารถหลั่ง growth hormone ตามธรรมชาติและสามารถหลั่งได้มากที่สุดเมื่อมีการนอนหลับสนิทและมีคุณภาพ 2.3) การออกกำลังการที่เหมาะสม การมีกิจกรรมที่ได้ออกกำลังอย่างเหมาะสม เช่น การวิ่งเล่นหรือการเล่นกีฬาจะส่งผลต่อความสูงที่เพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตามการออกกำลังที่มากเกินไปจนเกิดความเครียดหรือใช้พลังงานมากกว่าที่ทานเข้าไปก็มีส่วนลดความสูงได้เช่นกัน 2.4) ความเครียดเรื้อรังอันเป็นสาเหตุของโรคต่าง ๆ เช่น โรคซึมเศร้า โรคอ้วน โรควิตกกังวล ก็เป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลต่อความสูงที่ลดลงในเด็กได้ นอกจากแนวทางเบื้องต้นหากเด็กมีปัญหาพัฒนาการตั้งแต่กำเนิดก็จะมีการใช้ยาชะลอการเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ รวมถึงฮอร์โมนเสริมการเจริญเติบโต เช่น growth hormone เพื่อให้เด็กสามารถเติบโตได้ตามปกติสมวัย แต่การใช้ยาดังกล่าวก็อาจมีผลข้างเคียงที่รุนแรงหากไม่ได้มีข้อบ่งใช้อันสมควร การใช้จึงต้องอยู่ภายใต้การดูแลติดตามของแพทย์อย่างใกล้ชิด

Reference:
1. Chen L, Su B, Zhang Y, Ma T, Liu J, Yang Z, et al. Association between height growth patterns in puberty and stature in late adolescence: A longitudinal analysis in Chinese children and adolescents from 2006 to 2016. Front Endocrinol (Lausanne). 2022;13:882840.
2. Olarescu NC, Gunawardane K, Hanson TK, Moller N, Jorgensen JOL. Normal physiology of growth hormone in normal adults. In: Feingold KR, Ahmed SF, Anawalt B, Blackman MR, Boyce A, Chrousos G, et al., editors. Endotext. South Dartmouth (MA) 2000.
3. Saroufim R, Eugster EA. Non-GH agents and novel therapeutics in the management of short stature. Indian J Pediatr. 2021;88(12):1209–13.
4. Soliman A, De Sanctis V, Elalaily R, Bedair S. Advances in pubertal growth and factors influencing it: Can we increase pubertal growth? Indian J Endocrinol Metab. 2014;18(Suppl 1):S53–62.

Keywords:
growth hormone, ความสูง