ใช้ยา Simvastatin แล้วค่าตับขึ้น (ก่อนทานยาตรวจค่าตับปกติ) สามารถเปลี่ยนมาใช้ Pravastatin แทนได้ไหมครับ หาข้อมูลมาพบว่ามีผลต่อตับน้อยกว่า

คำตอบ

ภาวะค่าตับสูง หมายถึงการที่ค่าเอนไซม์ที่บ่งชี้การทำงานของตับ เช่น alanine transaminase (ALT), aspartate transaminase (AST) และ alkaline phosphatase (ALP) ในเลือดสูงกว่าเกณฑ์ปกติ ซึ่งอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงความเสียหายหรือโรคของตับ ภาวะค่าตับสูงอาจเกิดขึ้นได้หลังทานยาลดระดับไขมันในเลือด simvastatin ซึ่งไม่จำเป็นต้องปรับเปลี่ยนยาหากเกิดไม่รุนแรงจะไม่ส่งผลต่อการรักษา แต่ในกรณีที่รุนแรงและจำเป็นต้องหยุดยาเพื่อพบแพทย์ทันที คือ หากพบ ALT สูงมากกว่า 5 เท่าของค่าปกติที่สูงที่สุดและมีอาการที่บ่งชี้ถึงการเกิดตับอักเสบร่วมด้วย เช่น ตัวเหลืองตาเหลือง คลื่นไส้ อาเจียน เวียนหัว ไม่อยากอาหาร เป็นต้น หรือ ALT สูงมากกว่า 10 เท่าโดยที่อาจมีหรือไม่มีอาการดังที่กล่าวมาก็ได้ ทั้งนี้ simvastatin มีการเปลี่ยนแปลงสภาพยาผ่านเอนไซม์ CYP3A4 เกิดเป็นเมแทบอไลต์ที่ยังมีฤทธิ์ จึงมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงที่มากกว่า pravastatin ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงสภาพยาและกำจัดผ่านทั้งตับและไตโดยไม่ได้ผ่าน CYP3A อย่างไรก็ตามอาจต้องพิจารณาข้อมูลของค่าตับและปัจจัยแวดล้อมอื่นร่วมด้วยในการตัดสินใจเปลี่ยนยา ได้แก่ 1) ค่าตับที่ขึ้นนั้นคือค่าอะไร 2) ค่าตับที่สูงนั้นสูงขึ้นเท่าใด 3) มีการทานยาอื่นร่วมด้วยหรือไม่ที่อาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา 4) การดื่มสุรา การสูบบุหรี่ การทานอาหารเสริมและสมุนไพร หรือการออกกำลังกายอย่างหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งพฤติกรรมที่แตกต่างออกไปจากก่อนได้รับยา จึงควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาและแนะนำการติดตามการใช้ยาที่เหมาะสมให้กับผู้ป่วยแต่ละราย

Reference:
1. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Simvastatin [Internet]. LiverTox - NCBI Bookshelf. 2021 [cited 2025 Sep 15]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK548720/
2. Lala V, Zubair M, Minter DA. Liver function tests [Internet]. StatPearls - NCBI Bookshelf. 2023 [cited 2025 Sep 15]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482489/
3. Averbukh LD, Turshudzhyan A, Wu DC, Wu GY. Statin-induced liver injury patterns: A clinical review. J Clin Transl Hepatol. 2022;10(3):543-552.
4. Hatanaka T. Clinical Pharmacokinetics of Pravastatin. Clinical Pharmacokinetics. 2000;39(6):397–412.

Keywords:
simvastatin, pravastatin, ภาวะค่าตับขึ้น