ตอนนี้ตรวจเจอซีสที่รังไข่ขนาด2เซน หลังผ่าตัดเลาะชอคโกแลตซีสแล้ว6เดือน กลับมาเป็นซ้ำเนื่องจากหลังผ่าฉีด dmpa ทุก1เดือน*6เดือน คุณหมอให้ทาน vissane หลังทานยังมีประจำเดือนกระปริกระปรอยตลอดบางครั้งมีลิ่มเล็กๆออกมาด้วย มีโอกาสที่ซีสจะฝ่อไหมค่ะ ไม่อยากผ่าตัดซ้ำ

คำตอบ

ช็อกโกแลตซีสต์ (chocolate cyst หรือ endometriotic cyst) เป็นภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (endometriosis) เชื่อว่าเกิดจากเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกจากเลือดประจำเดือนไหลย้อนกลับเข้าสู่อุ้งเชิงกรานผ่านทางท่อนำไข่ (retrograde menstruation) แล้วฝังตัวและเจริญเติบโตนอกโพรงมดลูก ทำให้เกิดอาการปวดประจำเดือนหรือปวดท้องน้อยเรื้อรังได้ ภาวะนี้สามารถกลับมาเป็นซ้ำได้แม้ผ่าตัดเลาะถุงน้ำออกแล้ว มีการศึกษาพบว่าการรักษาด้วยยากลุ่มโปรเจสโตเจน เช่น dienogest (Vissane®) ขนาด 2 มก.ต่อวัน สามารถช่วยลดอาการปวดและลดขนาดถุงน้ำได้ โดยรายงานการใช้ยาต่อเนื่อง 6 เดือน ในผู้ป่วยที่มีถุงน้ำขนาด 3-4 ซม. พบว่าขนาดถุงน้ำลดลงเฉลี่ย 3.1 มม. และหากใช้ยาต่อเนื่องเกิน 12 เดือน ประสิทธิภาพในการควบคุมโรคจะชัดเจนมากขึ้น โดยสามารถลดได้มากถึง 8.5 มม. ภายใน 30 เดือนของการใช้ยา ดังนั้นการใช้ยาอย่างต่อเนื่องอาจช่วยให้ถุงน้ำฝ่อหรืออย่างน้อยช่วยควบคุมไม่ให้โตขึ้นได้ อย่างไรก็ตามอาการเลือดออกกระปริบกระปรอยหรือประจำเดือนขาด เป็นผลข้างเคียงที่พบได้จากการใช้ยา จึงควรรับประทานยาตามคำแนะนำของแพทย์ และเข้ารับการติดตามผลเป็นระยะเพื่อประเมินขนาดถุงน้ำและความจำเป็นในการปรับการรักษา

Reference:
1. Atlihan U, Yavuz O, Ata C, Avsar HA, Erkilinc S. Effects of dienogest treatment on endometrioma-related clinical symptoms and endometrioma size: retrospective cohort study. Front Med (Lausanne). 2025;12:1581661.
2. ราชวิทยาลัยสูติ¬นรีแพทย์แห่งประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบัติ: การดูแลรักษาโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 31 ส.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.rtcog.or.th/photo/cpg/GY-63-015-1.pdf

Keywords:
ช็อกโกแลตซีสต์, เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่, dienogest