ยาหม่องที่ใช้ทาเวลาแมลงกัด มีการศึกษาทางวิชาการสนับสนุนไหม หรือใช้ตามภูมิปัญญาต่อ ๆ กันมา

คำตอบ

ยาหม่อง (balm) เป็นยาสามัญประจำบ้านชนิดขี้ผึ้ง ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน พ.ศ.2568 มีข้อบ่งใช้สำหรับบรรเทาอาการปวด บวม อักเสบเนื่องจากแมลงกัดต่อย หรือปวดเมื่อกล้ามเนื้อ ในสูตรตำรับของยาหม่องมักมีส่วนประกอบของสมุนไพรที่มีกลิ่นจากน้ำมันหอมระเหยซึ่งมีสรรพคุณทางยาหลายชนิดรวมกัน เช่น การบูร (camphor) เมนทอล (menthol) น้ำมันยูคาลิปตัส (eucalyptus oil) และน้ำมันระกำ (methyl salicylate) เป็นต้น สำหรับข้อมูลการศึกษาด้านประสิทธิภาพของยาหม่องชนิดขี้ผึ้งในรูปแบบสูตรตำรับยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจน แต่มีการศึกษาข้อมูลจากส่วนประกอบของตำรับยาหม่อง พบว่าการบูรหรือเมนทอลมีฤทธิ์เย็น เป็นยาชาเฉพาะที่อ่อน ๆ ช่วยบรรเทาอาการปวดและคัน น้ำมันยูคาลิปตัสและน้ำมันระกำมีฤทธิ์ต้านการอักเสบบรรเทาอาการปวดและบวม การที่ยาหม่องมีส่วนประกอบของสารออกฤทธิ์หลายชนิดรวมกันจึงเสริมการออกฤทธิ์บรรเทาอาการปวด บวม อักเสบเนื่องจากแมลงกัดต่อย ส่วนการศึกษาด้านประสิทธิภาพของน้ำมันหอมระเหยในยาหม่องสำหรับบรรเทาอาการปวดและลดการอักเสบยังไม่สามารถสรุปได้ชัดเจนเนื่องจากผลการศึกษาไม่สอดคล้องกัน ทั้งนี้ยาหม่องมีใช้มาอย่างยาวนานในประเทศไทยและไม่พบรายงานอันตรายที่รุนแรงใด ๆ

Reference:
1. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน พ.ศ. 2568. [อินเทอร์เน็ต] ราชกิจจานุเบกษา. 2568. [เข้าถึงเมื่อ 29 ตุลาคม 2598]. เข้าถึงได้จาก: https://drug.fda.moph.go.th/media.php?id=796902948843167744&name=81120.pdf
2. Sahu K. Development and characterization of analgesic herbal balm using herbs as a medicine. GSC Adv Res Rev. 2024:19(03);122-127.
3. Girão D, Cardoso C, Silva F. Effect of essential oils on pain management: what do we know and where do we go?. BJHAE. 2024;1:bjhae2.

Keywords:
ยาหม่อง, แมลงกัด