ปัจจุบันสภาวะอ้วนและน้ำหนักเกินไม่เพียงแต่พบในผู้ใหญ่ เด็กและวัยรุ่นก็มีปัญหาดังกล่าวมากขึ้นเช่นกัน ซึ่งปัญหานี้อาจส่งผลต่อสุขภาพและการเจริญเติบโตในระยะยาว ข้อมูลของ WHO พบปัญหาเด็กและวัยรุ่นช่วงวัย 5 ถึง 19 ปี มีปัญหาน้ำหนักตัวเกินเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก โดยเมื่อปี พ.ศ. 2533 พบเด็กมีสภาวะอ้วนและน้ำหนักเกินเพียง 8% แต่ในปี พ.ศ. 2565 พบว่าปัญหาดังกล่าวมีมากขึ้นถึง 20% โดยการรักษาสภาวะอ้วนและน้ำหนักเกินในเด็กสามารถเริ่มต้นได้โดยการปรับพฤติกรรมและวิถีการใช้ชีวิต เช่น การจำกัดแคลอรี่ที่รับประทานต่อวัน การจำกัดปริมาณน้ำตาลที่รับประทานต่อวัน การออกกำลังกายและพักผ่อนให้เพียงพอ หรือการรักษาด้วยยา ซึ่งในปัจจุบันยาที่ได้รับการยอมรับสำหรับการใช้ควบคุมและจัดการปัญหาสภาวะน้ำหนักเกินในเด็ก ได้แก่ orlistat, liraglutide และ phentermine แต่ยังไม่มียาตัวใดได้รับข้อบ่งใช้อย่างเป็นทางการสำหรับเด็กที่อายุต่ำกว่า 12 ปี สำหรับ liraglutide เป็นยาในกลุ่ม glucagon-like peptide-1 (GLP-1) ที่ได้รับการรับรองจาก FDA ให้้ในการจัดการปัญหาน้ำหนักตัวเกินของผู้ป่วยที่มีสภาวะอ้วนและอายุมากกว่า 12 ปีขึ้นไป แต่ยังไม่มีีข้อมูลการใช้ในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 12 ปีดังที่กล่าวไปข้างต้น
ในการศึกษาระยะที่ 3a แบบสุ่มควบคุมด้วยยาหลอก (randomized, placebo-controlled, phase 3a) ซึ่งเผยแพร่ทาง The New England Journal of Medicine ในวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2567 ผู้เข้าร่วมการศึกษา คือ เด็กที่มีสภาวะอ้วนในช่วงอายุ 6 ถึงต่ำกว่า 12 ปี จำนวน 82 คน แบ่งเป็นกลุ่มที่ได้รับยาฉีด liraglutide ขนาด 3 mg แบบฉีดใต้ผิวหนังวันละ 1 ครั้ง จำนวน 56 คน และกลุ่มที่ได้รับยาหลอกจำนวน 26 คน (อัตราส่วน 2:1) มีช่วงระยะเวลาการใช้ยา 56 สัปดาห์ และระยะเวลาติดตามผลหลังการใช้ 26 สัปดาห์ โดยผลลัพธ์หลัก คือ การเปลี่ยนแปลงค่า BMI จาก baseline ของผู้เข้าร่วมการศึกษา พบว่ากลุ่มที่ได้รับยาฉีด liraglutide มี BMI ลดลง 5.8% ในขณะที่กลุ่มยาหลอกมี BMI เพิ่มขึ้น 1.6% (ต่างกัน 7.4%, 95%CI, -11.6 to -3.2; P<0.001) และมีถึง 46% ในกลุ่มที่ได้รับยาฉีด liraglutide ที่สามารถลด BMI ลงได้อย่างน้อย 5% นอกจากนี้การเปลี่ยนแปลงของน้ำหนักตัวจาก baseline ของผู้เข้าร่วมการศึกษาพบว่ากลุ่มที่ได้รับ liraglutide มีน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นเพียง 1.6% ต่างจากกลุ่มยาหลอกที่มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นถึง 10.0% (ต่างกัน 8.4%, 95% CI, -13.4 to -3.3; P=0.001) ในด้านของอาการไม่พึงประสงค์จากการศึกษาพบว่ากลุ่มที่ได้รับ liraglutide มีอัตราการเกิดผลข้างเคียงในทางเดินอาหาร ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียนและท้องเสีย มากกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอก (80% vs. 54%)
ทั้งนี้การศึกษานี้สนับสนุนโดย Novo Nordisk ซึ่งเป็นผู้จำหน่าย liraglutide โดยบริษัทวางแผนที่จะยื่นคำร้องต่อ USFDA เพื่อขออนุมัติให้ใช้ liraglutide ในเด็กอายุ 6 ถึงต่ำกว่า 12 ปีที่เป็นโรคอ้วนต่อไป
เอกสารอ้างอิง
1. Fox CK, Barrientos-Pérez M, Bomberg EM, Dcruz J, Gies I, Harder-Lauridsen NM, et al. Liraglutide for Children 6 to <12 Years of Age with Obesity - A Randomized Trial. N Engl J Med. 2024 Sep 10.
2. Hampl SE, Hassink SG, Skinner AC, Armstrong SC, Barlow SE, Bolling CF, et al. Clinical Practice Guideline for the Evaluation and Treatment of Children and Adolescents With Obesity. Pediatrics. 2023 Feb 1;151(2):e2022060640.
3. Jackson SH, Martin TS, Jones JD, Seal D, Emanuel F. Liraglutide (victoza): the first once-daily incretin mimetic injection for type-2 diabetes. P T [internet]. 2010 [cited 2024 Sep 12]; 35(9):498-529. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2957743/#:~:text=Through%20the%20messenger%20intracellular%20cyclic,secretion%20and%20delays%20gastric%20emptying.
4. The U.S. Food and Drug Administration. FDA approves weight management drug for patients aged 12 and older [internet]. 2021 [cited 2024 Sep 12]. Available from: https://www.fda.gov/drugs/news-events-human-drugs/fda-approves-weight-management-drug-patients-aged-12-and-older.
5. World Health Organization. Obesity and overweight [internet]. 2024 [cited 2024 Sep 13]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight.
คำค้นที่เกี่ยวข้อง:
Liraglutide
BMI
เด็ก
น้ำหนักตัวเกิน
อ้วน
