Monoclonal antibodies (mAb) ในปี 2562…ตอนที่ 2

ยาประเภท monoclonal antibodies มีบทบาทมากในการช่วยชีวิตผู้ป่วย การคิดค้นยาในกลุ่มนี้มีอย่างต่อเนื่อง หากนับจำนวนทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นยาที่ใช้อยู่ ยาที่เคยใช้แต่ปัจจุบันเลิกใช้ ยาที่อยู่ในการศึกษา และยาที่เคยมีการศึกษาแต่ไม่ประสบความสำเร็จ รวมกันแล้วมีไม่น้อยกว่า 500 ชนิด สำหรับปี 2562 มียาใหม่ในกลุ่ม monoclonal antibodies หลายชนิดที่วางจำหน่ายเป็นครั้งแรกในยุโรป อเมริกา หรือเอเชีย ในข้อบ่งใช้ต่าง ๆ ซึ่งส่วนหนึ่งได้รวบรวมไว้ในข่าวยา เรื่อง “Monoclonal antibodies (mAb) ในปี 2562…ตอนที่ 1” (ดูได้ที่ https://pharmacy.mahidol.ac.th/dic/news_week_full.php?id=1512) ส่วนรายชื่อยาเพิ่มเติมมีเพียง brolucizumab (เป็น humanized monoclonal single-chain antibody fragment จับจำเพาะกับ vascular endothelial growth factor สำหรับรักษา wet age-related macular degeneration) และ crizanlizumab (เป็น humanized IgG2κ monoclonal antibody จับจำเพาะกับ P-selectin สำหรับรักษา sickle-cell disease)

ส่วนยาที่อยู่ระหว่างการขออนุมัติเพื่อการจำหน่ายขณะนี้มีหลายชนิด เช่น narsoplimab (เป็น human IgG4 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ mannan-binding lectin-associated serine protease-2 หรือ MASP-2 สำหรับรักษา hematopoietic stem cell transplant-associated thrombotic microangiopathy), tafasitamab (เป็น humanized IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ CD19 สำหรับรักษา diffuse large B-cell lymphoma), satralizumab (เดิมชื่อ sapelizumab เป็น humanized IgG2 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ interleukin 6 receptor สำหรับรักษา neuromyelitis optica), inebilizumab (เป็น humanized IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ CD19 สำหรับรักษา neuromyelitis optica), teprotumumab (เป็น human IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ insulin-like growth factor-1 receptor สำหรับรักษาอาการทางตาจากโรคไทรอยด์), leronlimab (เป็น humanized IgG4 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ C-C chemokine receptor type 5 สำหรับรักษา HIV infection), eptinezumab (เป็น humanized IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ calcitonin gene-related peptide สำหรับป้องกันโรคไมเกรน), sacituzumab govitecan (เป็น antibody-drug conjugate ที่มี sacituzumab เชื่อมกับ SN-38 ซึ่ง sacituzumab เป็น humanized IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ tumor-associated calcium signal transducer 2 หรือ TROP-2 หรือ epithelial glycoprotein-1 ส่วน SN-38 เป็น active metabolite ของ irinotecan ยาในรูป antibody-drug conjugate ดังกล่าวสำหรับรักษา triple-negative breast cancer), trastuzumab deruxtecan (เป็น antibody-drug conjugate ที่มี trastuzumab เชื่อมกับ deruxtecan ซึ่ง trastuzumab เป็น humanized IgG1κ monoclonal antibody จับจำเพาะกับ human epidermal growth factor receptor 2 ส่วน deruxtecan เป็น topoisomerase I inhibitor ยาในรูป antibody-drug conjugate ดังกล่าวสำหรับรักษา HER2-positive metastatic breast cancer), REGN-EB3 (เป็นยาสูตรผสมที่มี REGN3470, REGN3471 และ REGN3479 ซึ่งแต่ละชนิดเป็น human IgG1 monoclonal antibody ที่จับจำเพาะกับ Ebola virus ที่ตำแหน่งต่าง ๆ สำหรับรักษา Ebola virus infection) และขณะนี้มียาประเภท monoclonal antibodies ที่อยู่ในการศึกษาระยะต่าง ๆ อีกมากมาย

อ้างอิงจาก:

(1) Kaplon H, Reichert JM. Antibodies to watch in 2019. MAbs 2019;11:219-38; (2) Novel drug approvals for 2019. https://www.fda.gov/drugs/new-drugs-fda-cders-new-molecular-entities-and-new-therapeutic-biological-products/novel-drug-approvals-2019; (3) Antibody therapeutics approved or in regulatory review in the EU or US. https://www.antibodysociety.org/resources/approved-antibodies/